بزرگنمايي:
پیام ویژه-حذف یارانه افراد و گروه‌های پردرآمد کشور، به موضوعی تکراری و بی نتیجه
(تاکنون) تبدیل شده است، ضرورتی که با وجود تأکید بسیاری از کارشناسان
مبنی بر اجرایی شدن آن، هر سال به انحای گوناگون عملیاتی نمی‌شود و به واقع
در بر همان پاشنه معیوب پیشین خود می‌چرخد.
در شرایطی که بخش قابل توجهی از بودجه کشور صرف امور جاری می‌شود به تبع
حذف هزینه‌های زائد و غیر ضروری برای دولت از نان شب واجب‌تر است.
این قاعده بر یک منطق و قاعده محکم اقتصادی استوار است که در شرایط سخت و
دشوار اقتصادی باید در هزینه کرد منابع، وسواس هر چه بیشتری را لحاظ کرد،
البته این رویکرد نه صرفا در شرایط سخت و دشوار اقتصادی، بلکه در هر شرایط و
بستری باید سرلوحه امور قرار گیرد، در غیر این‌صورت ضریب شکوفایی و پیشرفت
اقتصادی کشور با نارسایی‌هایی همراه خواهد شد و در خوشبینانه‌ترین حالت
ممکن، فرآیند مذکور به کندی پیش خواهد رفت.
در شرایطی که اقتصاد کشور با چالش‌های عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند و
بسیاری از پروژه‌های عمرانی کشور به دلیل کمبود منابع، معطل مانده‌اند،
روا نیست بخش قابل توجهی از جمعیت کشور، یارانه دریافت کنند، یارانه‌ای که
در محاسبات اقتصادی، پرداخت آن به دهک‌های پردرآمد، هیچ منطقی ندارد.
موضوع حذف یارانه و افراد و گروه‌های پردرآمد حدود 8 سال است که در
لایحه بودجه لحاظ و گنجانده می‌شود، اما همچنان از اجرای این بند به معنای
واقعی کلمه و بصورتی جدی خبری نیست.
آنچنان که مطالعات و بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد از مجموع جمعیت 82
میلیون نفری ایران نزدیک به 76 میلیون نفر یارانه‌بگیر هستند.
در این میان سه دهک، از ده دهک درآمدی کشور، نیازی به یارانه نقدی
ندارند، سه دهکی که بنابر گزارشات موجود 24 میلیون نفر از جمیعیت کشور را
به خود اختصاص می‌دهند، اما از این میزان تنها به یک دهک (حدود 6 میلیون
نفر) یارانه (منظور نظر یارانه 45 هزار تومانی ماهیانه است) پرداخت
نمی‌شود.
بنابر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در ماه‌های مرداد،
شهریور، مهر، آبان و آذر امسال، 178 هزار میلیارد ریال یارانه پرداخت شده
است.
از دیگر سو، باید امسال (1397) تعداد یارانه بگیران کشور از 76 میلیون
نفر به 56 میلیون نفر کاهش می‌یافت، امری که تاکنون محقق نشده و حصول آن در
هفته‌های باقیمانده تا پایان سال، امری نزدیک به محال به نظر می‌رسد.
30 میلیون نفر از جمعیت کشور در دایره یارانه بگیران می‌گنجند
یکی از مولفه‌های لازم برای سنجش و احصای آمار یارانه بگیران به بانک
داده‌های اطلاعاتی باز می‌گردد و به واقع در فقدان و خلأ چنین داده‌هایی
نمی‌توان نسبت به اجرای صحیح و دقیق حذف یارانه بگیران امیدوار بود.
نظر کارشناسان و صاحب نظران اقتصادی در خصوص گروه‌هایی که مشمول حذف
یارانه می‌شوند و شاخص‌هایی که به موجب آن باید نسبت به حذف و پرداخت
یارانه به افراد و گروه‌های اجتماعی مبادرت ورزید، متعدد و متفاوت است.
به عنوان نمونه، حسین راغفر، یکی از کارشناسان اقتصادی معتقد است از
مجموع کل افراد و گروه‌های یارانه بگیر، تنها 30 میلیون نفر در قالب و
دایره گروه‌های یارانه بگیر می‌گنجند.
وی در تشریح بافت جمعیتی مذکور به رسانه‌ها می‌گوید: روستاییان،
بازنشستگان، عشایر، زنان سرپرستان خانوار و همچنین افراد و گروه‌های تحت
پوشش نهاد‌های امدادی و حمایتی (همچون کمیته امداد و بهزیستی) از نمونه
طیف‌هایی محسوب می‌شوند که می‌توان آنها را در قالب گروه‌های دریافت کننده
یارانه گنجاند و به زعم بنده مابقی جمعیت ایران باید از لیست گروه‌ها و
افراد دریافت کننده یارانه حذف شوند.
آنچنان که اخبار و گزارش‌های منعکس شده در رسانه‌ها نشان می‌دهد، افراد و
گروه‌هایی که حقوق دریافتی آنها کمتر از 3 تا دو و نیم میلیون تومان است
نباید نگران حذف یارانه خویش باشند.
در این خصوص، نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌گوید"متقاضیان و نیازمندان واقعی، در فرآیند حذف، نگرانی نخواهند داشت."
شاید اظهارات نوبخت برای برخی از افراد و گروه‌های به اصطلاح نیازمند
جامعه، تا حدودی نوید بخش و امیدوارکننده به نظر برسد (اگرچه در شرایط
موجود اقتصادی، قدرت خرید 45 هزار تومان به شدت تنزل پیدا کرده است)، اما
سخن اصلی به این امر باز می‌گردد که آیا اصل طرح پس از گذشت 8 سال تاکید و
ضرورت، اجرایی خواهد شد یا خیر؟
مصوبه حذف یارانه افراد پردرآمد محکم‌تر از گذشته نوشته شده است
یکی از نقد‌ها و ایراداتی که در سالیان گذشته به این موضوع (عدم حذف
یارانه افراد پر درآمد) وارد می‌شود، به مجلس شورای اسلامی باز می‌گردد، به
واقع در این نقیصه، صرفا دولت مقصر نیست و مجلس مورد نقد و انتقاد قرار
می‌گیرد که چرا نظارت محکم و لازم را برای مجاب ساختن دولت برای اجرایی شدن
این طرح در دستور کار قرار نداده است.
البته برخی از نمایندگان مجلس نسبت به عدم اجرای این طرح، اظهارات،
نطق‌ها و موضع گیری‌هایی انتقادی داشته اند، اما کلیت مجلس در مجاب ساختن
دولت نسبت به اجرای این طرح، موفق عمل نکرده است.
البته، ظاهرا، سال آینده، سالی متفاوت در حوزه پرداخت یارانه خواهد بود.
آنچنان که برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی عنوان کرده‌اند، مصوبه
حذف یارانه افراد و گروه‌های پردرآمد در لایحه بودجه سال 98، به مراتب
محکم‌تر از سال‌های گذشته نوشته شده است.
رحیم زارع، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با
رسانه‌ها با اشاره به مطلب فوق در این خصوص گفت: ضمانت اجرایی این مصوبه،
قانونی است که در لایحه بودجه می‌آید و دولت موظف به اجرای آن است.
محمدحسن نژاد، عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با
رسانه‌ها تصریح کرد: مصوبه‌ای که به قانون تبدیل می‌شود، دولت موظف به
اجرای آن است و در صورت عدم اجرایی شدن آن، قطعا مجلس با دولت برخورد خواهد
کرد.
سالیانه حدود 20 هزار میلیارد تومان به چهار دهک ثروتمند جامعه، یارانه تعلق می‌گیرد
چندی پیش، میثم موسایی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با
رسانه‌ها با تأکید بر ضرورت حذف پرداخت یارانه به گروه‌های پردرآمد جامعه
اظهار کرد: اینکه به تمامی افراد و گروه‌های جمعیتی جامعه یارانه تعلق
گیرد، رویه و رویکردی اشتباه است.
وی گفت: سالیانه حدود 20 هزار میلیارد تومان به چهار دهک ثروتمند جامعه
یارانه تعلق می‌گیرد که این میزان معادل بودجه عمرانی یکسال کشور است.
موسایی در ادامه بیان کرد: مشخص نیست این سیاست اشتباه تا چه زمانی و تا کجا ادامه پیدا می‌کند.
از ضرورت فقرزدایی تا لزوم پرداخت یارانه به نیازمندان واقعی در کشور
سید ناصر موسوی لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در
گفت‌وگو با رسانه‌ها در خصوص حذف یارنه افراد و گروه‌های پردرآمد و لزوم
افزایش ضریب کمک رسانی و پشتیبانی از افراد و گروه‌های نیازمند گفت: 45
هزار تومانی که به عنوان میزان یارانه پرداختی به هر نفر از اعضای
خانوار‌ها در نظر گرفته شده مطابق با میزان تورم سال 1389 تعریف شده بوده و در حال حاضر این عدد و رقم از ارزش مادی چندانی برخوردار نیست.
وی معتقد است، می‌باید یارانه اقشار ضعیف و آسیب پذیر جامعه افزایش یابد
و به واقع دولت باید در صدد ارائه بسته‌های حمایتی هر چه بیشتر به این
اقشار و گروه‌ها باشد.
جعفرزاده ایمن آبادی، عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس شورای
اسلامی درباره تعداد افرادی که از لیست یارانه بگیران حذف خواهند شد به
رسانه‌ها گفت: در سال 98، نزدیک به 34 میلیون و 500 هزار نفر از جمعیت
یارانه بگیر کشور، کسر خواهد شد که با تحقق این امر، حدود 18 هزار و 800
میلیارد تومان منابع مالی حاصل می‌شود که تماما مصروف حوزه اشتغالزایی
جوانان خواهد شد.
آنچنان که این نماینده مجلس بیان کرد: در سال آینده بیش از نیمی از
جمعیت ایران یارانه دریافت می‌کنند، بنابراین باید به موازات این امر
فقرزدایی از کشور در دستور کار قرار گیرد و صرفا نیازمندان واقعی یارانه دریافت کنند.
به هر ترتیب امید آن می‌رود حذف دهک‌های پردرآمد جامعه از لیست اقشار و
گروه‌های دریافت کننده یارانه، با جدیت و قاطعیت تمام، عملیاتی و اجرایی
شود و این ضرورت در پیچ و خم برخی از مصلحت اندیشی‌های سیاسی و انتخاباتی
با مانع یا توقف مواجه نشود.