بزرگنمايي:

اخبار ویژه - استراتژی بلندمدت ترکیه
٨٠٨
٠
اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
ولی گل‌محمدی | موضوع ورود به سوریه و ایجاد منطقه امن در این کشور توسط ترکیه مربوط به امروز و دیروز نیست، بلکه از سال 2017 که رفراندوم استقلال کردستان عراق برگزار شد، ترکیه مذاکرات جدی را با امریکا و اروپا بر سر ایجاد منطقه امن انجام داد که کاملا تحت تاثیر مباحث امنیتی و پناهجویان سوری است که در داخل ترکیه حضور دارند و به‌ شدت این کشور را آسیب‌پذیر کرده است. ترکیه سال‌هاست که روی این طرح برنامه‌ریزی کرده است. اولین امیدها مربوط به اواخر سال گذشته میلادی می‌شد؛ زمانی که دونالد ترامپ اعلام کرد قصد دارد نیروهای امریکایی را از شرق و شمال سوریه خارج کند. در آن زمان ترکیه سعی کرد خود را به مناطق مورد نظر در سوریه نزدیک کند اما دو پایگاه امریکا در راس العین و تل ابیض باعث شد که آنها به سوریه ورود پیدا نکنند...
چراکه این نگرانی وجود داشت که بین ارتش ترکیه و نیروهای امریکایی درگیری‌هایی رخ دهد. واقعیت آن است پیش از اینکه عملیات‌های سپر فرات و شاخه زیتون آغاز شود، همه عنوان می‌کردند که امریکا نسبت به آغاز این حمله به آنکارا اولتیماتوم داده و ایران و روسیه نیز به ‌شدت مخالف شروع این عملیات بودند. اکنون به نسبت گذشته شرایط برای ورود ترکیه به مرزهای سوریه مساعدتر است و مخالفت قابل توجهی با اقدام ترکیه وجود ندارد. بنابراین اتفاقی که در شاخه زیتون و سپر فرات رخ داد در عملیاتی که وزارت دفاع ترکیه آن را کریدور صلح نامیده مشکلی وجود نخواهد داشت. از همین‌رو ترکیه بسیار مصمم است، نیروهای ارتش را وارد سوریه کند ولی اینکه عملیات به‌طور رسمی چه زمانی آغاز خواهد شد هنوز مشخص نیست. در صورت وارد شدن ترکیه به این عملیات نباید تردید داشت که با چراغ سبز امریکا بوده است. اردوغان مدت‌هاست در نشست‌ها و دیدارهای مختلف به دنبال جلب رضایت امریکا برای این عملیات است. ولی رضایت امریکا به نظر می‌رسد کاملا مشروط است و به همین خاطر به نحوی برخورد می‌کند که شدت حملات و میزان تلفات این عملیات کمتر باشد. از سوی دیگر ارتش ترکیه نیز به دنبال یک عملیات کاملا محدود در سوریه است. مساله بسیار مهمی که به دستاوردهای میدانی ترک‌ها کمک خواهد کرد این است که ترک‌ها از یک حمایت قابل توجه میدانی، سیاسی و اجتماعی از سوی نیروهای ارتش آزاد برخوردار هستند. بنابراین نیروهای محلی متحد ترکیه می‌توانند شرایط را برای ارتش این کشور فراهم کنند و در عمل نیز از ایجاد یک کمربند عربی در برابر نیروهای کردی سخن می‌گویند.
از طرفی رجب طیب اردوغان رییس‌جمهور ترکیه مهارت خاصی در جذب افکار عمومی ترکیه برای حمایت از عملیات‌های نظامی در خارج از مرزهای ترکیه دارد. اردوغان طی سال‌های اخیر به حدی مساله کردی را امنیتی کرده است که چه بخواهید و نخواهید جامعه داخلی همگام با دولت آماده هرگونه ضربه زدن به مواضع کردها در سوریه و پ‌ک‌ک در ترکیه هستند. اکنون اگر خبرگزاری‌ها و شبکه‌های اجتماعی ترکیه را مشاهده کنید، حماسه‌سرایی‌ها در خصوص آماده‌باش یگان زرهی ارتش ترکیه در مرز سوریه آغاز شده است و با افتخار در خصوص این عملیات صحبت می‌کنند. بنابراین می‌توان گفت که نه‌تنها اردوغان با مشکل روبه‌رو نمی‌شود، بلکه یک حمایت مردمی جدی خواهد داشت و در سوی دیگر موجب می‌شود نگاه افکار عمومی از وقایع داخلی و مشکلاتی که مردم با آن مواجه هستند، منحرف شود، زیرا اکنون ترکیه با یک بحران اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند و همچنین یکسری بحران‌های مسائل مربوط به بحران پناهجویان است که این عملیات کمک خواهد کرد به حاشیه بروند و در فضای ترکیه کمرنگ‌تر شوند. از طرفی با توجه به روحیه ناسیونالیستی و همچنین اسلام‌گرایانه‌ای که در ترکیه وجود دارد اگر تلفات در این نبرد افزایش پیدا کند قطعا با تشییع جنازه‌ها و مانورهای خاص خود حمایت‌ها از جنگ را بیشتر می‌کند، هرچند ممکن است در این زمان دست احزاب اپوزیسیون برای انتقاد از تلفات نظامی بازتر شود، ولی به نظر نمی‌رسد از حمایت‌های مردمی کاسته شود، چراکه ناسیونالیست‌ها پشت این ماجرا هستند. اما برای اینکه انتقادی شکل نگیرد، باعث می‌شود که ترک‌ها عملیات محدودی در سوریه داشته باشند. نباید فراموش کرد یک نگرانی که در داخل ترکیه وجود دارد، بحث آینده حدود 4 میلیون پناهجوی سوری است. این موضوع یک بحران اقتصادی و اجتماعی جدی در ترکیه به وجود آورده است و مردم به ‌شدت نگران هستند که در نهایت با این میزان پناهجو چه کاری بناست، انجام دهند. به همین دلیل راضی هستند که یک عملیات منطقه‌ای امن ایجاد شود و این پناهجویان از ترکیه خارج و در این منطقه اسکان داده شوند، به همین دلیل از موضوع استقبال می‌کنند. پروژه مدنظر ترکیه شامل عفرین تا شنگال می‌شود. اکنون بخشی از این محدوده به سرانجام رسیده و تنها منطقه قامشلی و شنگال از این کریدور باقی مانده است. این کریدور یک عمق 30 کیلومتری و طولی 480 کیلومتری خواهد داشت که با این عملیات این امر به طور کامل محقق خواهد شد. آقای اردوغان در سازمان ملل مطرح کرد که ما طرحی با ارزش 27میلیارد دلار آماده اجرا در شمال سوریه داریم که در آنجا سرمایه‌هایی وارد می‌شود که بخشی از آن را اروپا و امریکا باید تامین کند که چندین شهرو روستا ایجاد خواهد شد و حدود 3 میلیون پناهجو در آنجا اسکان داده می‌شوند. طرح کاملا فکر شده و بسیار استراتژیک‌تر از آن است که صرفا به چند حفره امنیتی کردی تقلیل داده شود. وقتی که ترکیه روابط خود با یک ابرقدرت را به خطر می‌اندازد قطعا مشخص است که چقدر این موضوع برای آنها اهمیت دارد. البته زود است که بحث الحاق این منطقه به ترکیه مطرح شود اما موضوع الحاق استان حاتای به ترکیه در سال 1939 یک درس و تجربه تاریخی برای ترکیه است و بعید نیست همین برنامه را در این کریدور پیاده کنند. اکنون در مناطق تحت کنترل ترکیه به جای دینار سوری، لیر مورد استفاده قرار می‌گیرد و حتی استاندار عفرین نیز توسط ترکیه انتخاب می‌شود و شوراهای محلی مشغول کار زیر نظر آنکارا هستند.