بزرگنمايي:

پیام ویژه - بازگشت یک‌روزه آنتونوف به آسمان ایران
k ٦.١
١
شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
یک توییت درباره جایگزینی آنتونوف 74 (74-AN) پس از چهار ساعت تأخیر در مسیر تهران- مشهد، تا حدی جنجالی و خبرساز شد که برخی رسانه‌ها از آن به‌عنوان بازگشت آنتونوف یاد کردند. خبری که با اشتباه‌گرفتن این هواپیما با آنتونوف 140 (ایران 140) از سوی بعضی رسانه‌ها ابعاد جدیدی به خود گرفت. حتی در پی رسانه‌ای‌شدن این خبر، مرتضی دهقان، معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری نیز این جایگزینی را تأیید کرد و به ایسنا گفت: «این نوع از آنتونوف‌های شرکت هواپیمایی پویا، مجوز پرواز داشتند». او در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا در شرایطی که هواپیمای مسافربری پنجره نداشته است، می‌تواند مجوز و استانداردهای لازم را برای پرواز کسب کند، ادامه داد: «این هواپیما به‌طور قطع مجوز پرواز داشته، اما از حیث استانداردهای پرواز باید از حوزه تخصصی آن در این سازمان پرس‌وجو کرد».
هواپیمای آنتونوف 74 مجوز پرواز داشت
رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری نیز در گفت‌وگو با «شرق» با تأکید بر اینکه این هواپیمای مشخص، مجوز پرواز داشته، می‌گوید: «این هواپیما ممنوعیت پرواز ندارد و اگر مجوز پرواز نداشته باشد، حتی یک پرواز هم نمی‌تواند داشته باشد. تمام هواپیماهای فعال در آسمان ایران، چه کوتاه‎برد چه با برد متوسط و بلند، امکان پرواز پیدا نمی‌کنند، مگر آنکه مجوز آنها از سوی صلاحیت پرواز سازمان هواپیمایی کشوری صادر شده باشد».جعفرزاده ادامه می‌دهد: «هر هواپیمایی با توجه به دستورالعمل‌های کارخانه سازنده‌اش، چک‌های دوره‌‌ای دارد و این‌طور نیست که این هواپیما چراغ‌خاموش وارد مسیر هوایی کشوری شود».به گفته او: «سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت‌های هواپیمایی براساس قوانین و مقررات بین‌المللی، مورد بازرسی ایکائو قرار می‌گیرند، به‌همین‌دلیل هم امکان ندارد که هواپیمایی بدون مجوز پرواز کند».از او درباره جایگزینی این هواپیما پس از تأخیر چهارساعته در مسیر تهران – مشهد و احتمال تکرار آن به‌دلیل‌ تحریم‌ها و عدم دسترسی کافی به تأمین قطعات می‌پرسم، جعفرزاده دراین‌باره می‌گوید: «این جزء وظایف شرکت هواپیمایی است که اگر یک هواپیما دچار نقص فنی و اشکال آنی شود، هواپیمای دیگری را جایگزین آن کند تا مسافران مستأصل نشوند، اما اینکه یک‌باره هواپیمایی که صلاحیت پرواز ندارد، جایگزین شود، غیرممکن است. هواپیماهای پشتیبان هم به همین منظور در نظر گرفته شده‌‌اند».
لزوم ورود سازمان هواپیمایی به ماجرای نقص در هواپیمای آنتونوف 74
علیرضا منظری، معاون سابق سازمان هواپیمایی در گفت‌وگو با «شرق» درباره احتمال تکرار این اتفاقات در سایه تحریم‌ها، تأکید کرد: «احتمال تکرار این حوادث با توجه به تحریم صنعت هوایی وجود دارد».منظری ادامه می‌دهد: «هواپیمای آنتونوف 74، از سازمان هواپیمایی کشوری مجوز لازم را دریافت کرده‌ است، در غیر این ‌صورت امکان پرواز نداشت».او با بیان اینکه در شرایط سخت اقتصادی، طبیعی است که از حداقل‌ها استفاده می‌‌شود، یادآور شد: «با‌این‌حال این نکته به این معنا نیست که امنیت پرواز به خطر می‌افتد».معاون سابق سازمان هواپیمایی ادامه می‌دهد: هر هواپیمایی که بخواهد به‌صورت مسافری یا باربری غیرنظامی عمل کند، باید مجوز سازمان هواپیمایی آن کشور را رعایت کند. سازمان هواپیمایی کشوری براساس آن مقررات و الزاماتی که دارد، بررسی کرده و اگر آن هواپیما منطبق با استانداردها و مقررات باشد، مجوز لازم را دریافت می‌کند.از منظری درباره عکس‌های منتشرشده درباره نواقص داخل کابین هواپیما می‌پرسم و او پاسخ می‌دهد: «اگر خلافی صورت بگیرد و اشکالاتی وجود داشته باشد، این اشکالات باید به سازمان هواپیمایی گزارش شود و این نهاد به‌عنوان ناظر آن را پیگیری می‌کند و اگر آن اشکالات، موجب لغو پروانه یا مجوز شود، هواپیمای کشوری جلوی پرواز آن هواپیما را می‌گیرد».
می‌گویم این عکس‌ها نشان می‌دهد در حین پرواز، وضعیت هواپیما در شرایط خوبی نبوده است و او تصریح می‌کند: «مشخص نیست وقتی این هواپیما مجوز را دریافت کرده هم این اشکالات را داشته و براساس استاندارد، آیا نواقص موجود در هواپیمای مورد نظر، جزء الزامات دریافت مجوز بوده است؟ طبیعتا اگر مشکلی وجود داشت، سازمان هواپیمایی به آن مجوز نمی‌داد. حال اگر در جای دیگری، مشکلی ایجاد شده باشد، مسئله دیگری است که باید به سازمان هواپیمایی گزارش داده شود تا به تخلفات رسیدگی شود».او ادامه می‌دهد: «زمانی آنتونوف 140 (ایران 140) تمامی مجوزهای لازم را از سازمان هواپیمایی کشوری دریافت کرده بود، اما پس از وقوع سانحه سقوط، به‌خاطر آنکه الزاماتی را از دست داده بود، مجوزهای پرواز آن هواپیما لغو شد تا بررسی‌ها دوباره آغاز شود».این سخن منظری، موضوعی را یادآور می‌شود که پیش‌تر از سوی سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری رد شده بود. جعفرزاده گفته: «مجوز صلاحیت پرواز بدون بررسی در زمان پرواز صادر نمی‌شود». اگر این سخن صحیح باشد، یعنی این هواپیما با همین اشکالاتی که در عکس‌ها قابل مشاهده بود، مجوز پرواز را دریافت کرده و مسئله آن است که آیا موارد مورد اشکال در عکس‌های منتشرشده، از الزامات صدور مجوز برای پرواز نبوده است؟ این موضوعی است که کماکان مشخص نیست و باید شفاف‌سازی‌های لازم از سوی سازمان هواپیمایی کشور انجام شود.
مسافر آنتونوف 74 چه گفته بود؟
حسین بخشایی همان کاربری که تصاویر آنتونوف را در توییتر منتشر کرد، در گفت‌وگو با روزنامه صمت توضیحات بیشتری درباره شرایط پرواز داد. او در توصیف شرایط داخلی هواپیما گفت: «چیزی به اسم پنجره یعنی آنچه در هواپیما‌های مسافری مرسوم است، در هواپیمای پرواز پنجشنبه، 18 مهر از مهرآباد به مقصد مشهد وجود نداشت. دو دریچه در جلو و سه دریچه در عقب به‌عنوان پنجره وجود داشت که مانند دیگر هواپیماها، کرکره باز و بسته کردن پنجره را نداشت و پرده‌ای روی آنها نصب کرده بودند. شرایط داخلی کابین به‌گونه‌ای بود که احساس می‌کردیم کسی آمده و کابین را کاغذ دیواری کرده و یک برقکار هم لامپ هالوژنی در آن کار گذاشته است! بار‌ها در کشور‌های گوناگون سوار هواپیما شده‌ام، اما این هواپیما نخستین هواپیمایی بود که دریچه تنظیم هوا و چراغ بالای سر مسافر نداشت».
ماجرای ممنوعیت پرواز آنتونوف چه بود؟
پنج سال و دو ماه و سه روز پیش هواپیمای آنتونوف مسیر تهران - طبس متعلق به شرکت هواپیمایی سپاهان‌ایر هنگام بلندشدن از انتهای باند فرودگاه مهرآباد یک موتور خود را از دست می‌دهد و در شمال جاده مخصوص کرج سقوط می‌کند. به گزارش فرارو، در این هواپیما 34 مسافر بزرگ‌سال، سه کودک زیر دو سال و سه کودک زیر 12 سال و یک گروه پروازی شامل دو خلبان، دو مهماندار، دو عضو گروه فنی و دو نفر گارد امنیت حضور داشتند که 42 مسافر و شش خدمه این هواپیما در دم جان باختند. پس از این حادثه افکار عمومی، از دولت و سازمان هواپیمایی کشوری به‌دلیل سقوط مداوم آنتونوف‎ها انتقاد کردند. رئیس‎جمهور پس از حادثه آنتونوف و انتقاد گسترده افکار عمومی، دستور داد آنتونوف 140 و 74 از آسمان ایران کنار گذاشته شود، ممنوعیت پرواز آنتونوف‌ها را آن زمان محمدعلی ایلخانی، مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور، اعلام کرد و گفت: «با توجه به تأکیدی که دولت بر امنیت پرواز‌های مسافری دارد، رئیس‌جمهور پرواز ایران 140 را ممنوع کرد و پس از آن نیز در دستوری جداگانه مبنی بر ممنوعیت پرواز‌های مسافری هواپیمای آنتونوف 74 را نیز صادر و این نوع هواپیما را از چرخه پرواز خارج کرد».