بزرگنمايي:

پیام ویژه - این شعله فلرها که می‌بینید، پرچم‌های هویت ماست؛ هویت مملکت ماست. اگر اینها خاموش شود، مثل این است که دیگر وجود نداریم، بنابراین با تمام توان کار می‌کنیم و تنها انتظارمان این است که دیده شویم. این نقل قول یکی از اعضای 420 نفره تیم نوسازی و تعمیرات منطقه عملیاتی لاوان است که در خشکی و دریا با فعالیت مستمر و شبانه‌روزی در شرایط تحریم تداوم تولید را رقم زده‌اند و در نبود شرکت‌های صاحب گارانتی خارجی با فعالیت‌های متنوعی از تعمیر توربین سولار مارس تا راه‌اندازی دوباره الکتروموتورهای پمپ‌های غوطه‌ور و ژنراتورهای جدید در مسیر بومی‌سازی گام برداشته‌اند.

بخش نوسازی و تعمیرات در منطقه عملیاتی لاوان به عنوان یکی از مناطق چهارگانه نفتی در خلیج فارس دارای تاسیسات عظیمی برای پالایش، حمل‌ونقل و بارگیری و صدور نفت خام است و فعالیت در همه این بخش‌ها با استمرار نوسازی و تعمیرات تداوم دارد.
واحد نوسازی و تعمیرات منطقه عملیاتی لاوان مشتمل بر هفت واحد اصلی در خشکی شامل نوسازی و تعمیرات مکانیک، ابزار دقیق، تولید انرژی و تعمیرات توربین، تعمیرات زیرآب، تعمیرات ساختمان و برنامه‌ریزی نوسازی و تعمیرات است که به همراه پنج واحد تعمیرات در سکوها تشکیل‌دهنده مجموعه واحد تعمیرات و نوسازی منطقه هستند. بخش برنامه‌ریزی نوسازی و تعمیرات هم به عنوان هسته مرکزی واحد تعمیرات و نوسازی کارهای انجام شده را نظارت و اولویت‌بندی کارها را مشخص و درخواست‌های تعمیراتی را هماهنگ می‌کند. هر کدام از این واحدها براساس وظیفه‌ای که برای آنها تعریف شده، با تعداد 420 نیروی رسمی و پیمانکاری در خشکی و سکوها (سکوی سلمان، رسالت، رشادت و بلال) مشغول فعالیت هستند و در هر شیفت 210 نفر مشغول فعالیت بوده و وظیفه نگهداری، نوسازی و تعمیر همه تجهیزات صنعتی و غیرصنعتی در سطح منطقه لاوان و سکوها از نگهداری معمولی تا تعمیرات اساسی همه تاسیسات را عهده‌دار هستند.
تعمیرات اساسی در سکوهای نفتی با توجه به ماهیت پیوستگی تولید در آنها، به‌ویژه در میدان‌های مشترک همچون سلمان، به شکل تعمیرات اساسی در پالایشگاه‌ها نیست که یک یونیت سرویس شود، بلکه تعمیرات اساسی در سکوهای نفتی با حفظ تولید بوده و سعی می‌شود دستگاه به دستگاه تعمیرات اساسی انجام شود.
علیرضا خوشبخت، جانشین نوسازی و تعمیرات منطقه عملیاتی لاوان در تشریح اقدام‌های شاخص واحد نوسازی و تعمیرات منطقه لاوان از ابتدای سال تاکنون به مواردی همچون تعمیر برینگ توربین سولار مارس، نصب و راه‌اندازی ژنراتور جدید HMA در سکوی سلمان، تعمیر و راه‌اندازی الکتروموتورهای پمپ‌های غوطه‌ور مکش آب شور دریا در منطقه، ساخت و تست راه‌اندازی تعدادی از کارت‌های کنترلی توربین‌های منطقه و تعمیر 12 کمپرسور هوای پرتابل اشاره می‌کند و می‌گوید: به این موارد باید تعویض رایزر خط لوله 54 ساله اصلی انتقال نفت سکوی رشادت به خشکی در قسمت جزر و مد اضافه کرد که در مدت یک هفته و چهار روز کمتر از زمان پیش‌بینی‌شده به ثمر رسید و سبب شد سکو زودتر به تولید برسد.
او در ادامه عنوان می‌کند: اتصال خط جدید سکوی رشادت در خشکی به تاسیسات که پیمانکار پروژه چند سال از انجام آن مستاصل بود، از سوی گروه نوسازی و تعمیرات منطقه انجام شد.
نکته مهم در توضیحات جانشین نوسازی و تعمیرات منطقه عملیاتی لاوان آنکه مجموعه این عملیات سود صرفه‌جویی بالغ بر 40 تا 50 میلیون یورو به دنبال داشته و این روند به همین شکل ادامه خواهد داشت و سعی بر بومی‌سازی همه عملیات نوسازی، تعمیرات و تجهیزات منطقه لاوان خواهد بود.
بومی‌سازی یک تجهیز مهم خارجی
در بازدید از کارگاه تعمیرات عمومی منطقه عملیاتی لاوان که تعمیر تجهیزات ثابت و دوار در آن انجام می‌شود، با روند تعمیرات اساسی یک تجهیز ساخت کمپانی انگلیس آشنا می‌شویم.
هوای داخل کارگاه گرم و پررطوبت است. تعمیرات اساسی و نگهداری پمپ کمپرسور، ولو و تجهیزات ثابت مثل بویلرها و همه تاسیسات و تجهیزات مرتبط با فراورش نفت خام، نیروگاه‌ها در این کارگاه از سوی حدود 30 نفر نیروی انسانی در حال انجام است. نیروی کار در این کارگاه شامل رده‌های کارشناس، استادکار، تکنیسین‌ها و کارگری است. تمرکز اصلی آنان به‌تازگی تعمیر تجهیز موسوم به ولو فیلتر آبسازی‌های واحد آب و بخار منطقه عملیاتی لاوان بوده است. این تجهیز بالای 7 تنی از دو مکانیزم ولو و فیلتر تشکیل شده که به‌صورت داپلکس دوتایی کنار هم قرار گرفته است. هر قسمت چهار فیلتر دارد که آب ورودی و آبسازی‌ها که از طریق پمپ استیشن اسکله از بستر دریا به‌وسیله پمپ‌های طبقاتی بالا می‌آید و به‌وسیله خط لوله 24 اینچ به آبسازی‌ها می‌رسد، از طریق این ولو فیلتر تصفیه و وارد واحدهای آبسازی شیرین‌سازی می‌شود.
این ولو فیلتر با ارزش 6 تا 7 میلیارد تومان حدود 30 سال در سرویس بوده و چند سالی است که به دلیل نیاز به تعمیر از سرویس خارج شده است. غلام‌عباس مرادی‌دهکردی، کارشناس تعمیرات مکانیک منطقه عملیاتی لاوان درباره روند تعمیرات آن توضیح می‌دهد: با توجه به اینکه در تحریم هستیم، برای تعمیر این تجهیز مهم با مشکل مواجه بودیم و تعمیر آن از سوی پیمانکار داخلی هم هزینه میلیاردی به همراه داشت. براساس تصمیم کارگروه تعمیرات و بهره‌برداری متشکل از کارشناسان و تکنیسین‌های تعمیرات مکانیک به این نتیجه رسیدیم که تعمیر آن را خودمان انجام دهیم. بر این اساس آن را به این کارگاه انتقال داده تا در دستور کار تعمیرات قرار بگیرد و اکنون مراحل نهایی را پشت سر می‌گذارد تا به‌صورت 100 درصد وارد مدار شود.
او اشاره می‌کند: یکی از نقاط روشن کار ما این بود که توانستیم همه تجهیزاتی را که برای تعمیرات این ولو استفاده شد، بومی‌سازی کنیم. همچنین صفر تا 100 عملیات تراشکاری، سندبلاس و رنگ‌آمیزی، جوشکاری، لوله‌کشی از سوی مهندسان و تکنیسین‌های شرکت نفت فلات قاره در منطقه عملیاتی لاوان به ثمر رسید. این اقدام صرفه‌جویی 300 تا 400 میلیون تومانی برایمان به همراه داشت. این تجهیز به سمت تاسیسات بارگیری نصب و وارد آبسازی شده و بخاری تولید می‌کند که به کارخانه می‌رود و در فرآورش نفت خام موثر است.
با تمام توان کار می‌کنیم
یکی از کارکنان واحد نوسازی و تعمیرات می‌گوید: اگرچه سخت است، اما با حداکثر توان تاثیرپذیری تحریم‌ها را به حداقل رسانده‌ایم تا چرخ صنعت در گردش باشد. ما همه فرزندان ایران و صنعت نفت هستیم. در مقایسه با پیش از تحریم، باید کار مضاعفی داشته باشیم، اما با تمام توان کار می‌کنیم.
کارشناس تعمیرات مکانیک منطقه عملیاتی لاوان نیز درباره نوع فعالیت‌های به ثمر رسیده در این منطقه می‌گوید: ما از نظر توان و تخصص در اینجا هیچ چیزی کمتر از مهندسان و استادکارهای خارجی اعم از اروپایی و آمریکایی نداریم. تجهیزات پیچیده را باز و بسته و تعمیر می‌کنیم و صفر تا 100 کار در حال بومی‌سازی است.
از مرادی‌دهکردی درباره سفارش بعدی کار در این کارگاه سوال می‌کنیم که خاطرنشان می‌کند: اولویت ما با تجهیزاتی است که با تولید ارتباط مستقیم دارد که بر این اساس در اولویت‌های رده‌بندی‌شده قرار می‌گیرند. مثلا پمپ‌های گازی و واحدهای آب در اولویت نخست هستند.
تعمیر تجهیزات آمریکایی و اروپایی
در این کارگاه نمونه زیادی از انجام تعمیرات به چشم می‌آید. گفته می‌شود تجهیزاتی که براساس طراحی آمریکایی و اروپایی است، هرکدام باز شده و با مشابه‌سازی از طریق مهندسی معکوس، دوباره در مدار قرار می‌گیرد و می‌توانند تجهیزات را بازسازی و طراحی کنند و به تولید برسانند.
یکی از کارکنان کارگاه اشاره می‌کند که پمپ‌های گلد آمریکایی داشتیم که با توان داخلی، بومی‌سازی شده و اکنون سیاست ما به سمت حمایت از تولید داخل و بومی‌سازی رفته است.
کارکنان کارگاه در بیان مشکل‌ها و دغدغه‌های کاری‌شان، عمدتا خواستار کاهش بروکراسی برای تامین قطعات موردنیاز در تعمیرات و نوسازی تجهیزات هستند. می‌گویند اینجا زمان برای ما حیاتی است و هر میزان بروکراسی کمتر شود، در کارایی سیستم موثر است. از توان و تخصص‌شان که می‌پرسم، می‌گوید: از نظر توان و استعداد نیروی کار کمبودی نداریم و از عهده همه کارها برمی‌آییم.
سختی کار را ببینیم
با این حال نمی‌توان از سختی کار و مخاطرات فراوان کار تعمیرات اساسی و نوسازی آسان گذشت. در این کار، رعایت نکات ایمنی حرف اول و آخر را می‌زند و در حین کار با خطرات مختلف مواجه هستند.
یکی از آنان که اهل مشهد است، عنوان می‌کند: ما پس از سال‌ها کار از نظر جسمی و روحی فرسوده می‌شویم. عمر برخی از کارکنان پس از بازنشستگی به دو سال هم نمی‌رسد. فرقی هم نمی‌کند کارشناس، کارگر، مهندس، تکنیسین یا سراستاد کار باشیم. جنس کار سخت و طاقت‌فرساست.
به این موارد باید مشکل دوری از خانواده را برای کارکنان اقماری هم افزود. یکی از کارکنان که به‌عنوان کارشناس مکانیک پمپ مشغول است، درباره سختی کار می‌گوید: اینجا با تجهیزات سنگینی اعم از پمپ و لوله‌های 42 اینچ سروکار داریم. گرمای هوا و دمای کارگاه را هم که خودتان حس می‌کنید. در هر ساعت از شبانه‌روز که اعلام کنند، برای تعمیرات وارد عمل می‌شویم. برخی از کارهای تعمیراتی اضطراری است و باید شبانه‌روزی آن را به پایان ببریم. بیشتر کارهایی که در این کارگاه انجام می‌شود، سخت، مهم و حساس است. نکته مهم در این نوع فعالیت این است که باید همه نکات ایمنی رعایت شود، در غیر این صورت منجر به فاجعه می‌شود.
طبق اعلام جانشین نوسازی و تعمیرات منطقه عملیاتی لاوان در نیمه نخست امسال، این مجموعه 80 درصد از درخواست کارهای دریافتی را انجام داده است. به گفته او، در فصل گرم درخواست کار تعمیراتی بیشتر می‌شود و در مرداد به اوج می‌رسد، اما در فصل سرد سال کمتر می‌شود. سفارش بعدی این کارگاه واحدهای آبسازی چاه‌های گازی است که عمدتا خارجی هستند و عمر بالایی دارند.
کمبود نیروی انسانی را دریابیم
یکی از مواردی که از سوی این کارکنان به آن اشاره می‌شود، کمبود نیروی انسانی است. گفته می‌شود تا سال 80 تعداد نیروهای منطقه لاوان 520 نفر بوده، اما اکنون به 420 نفر کاهش یافته و از سویی با حجم عظیم بازنشستگی هم مواجه هستند، به‌طوری ‌که تا سال 1403 این تعداد به 326 نفر کاهش خواهد یافت. بازدید پایان یافته و یکی از کارکنان می‌گوید که می‌بینید شرایط کار در اینجا چقدر سخت است. خواسته ما این است که اقماری‌ها دیده شوند. در فضای مجازی و رسانه‌های داخلی، هیچ صحبتی از ما نیست، ما را بهتر ببینید.
مرجان طباطبایی
هفته‎نامه مشعل