بزرگنمايي:

پیام ویژه - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
احتمالا تنش میان ایران و امریکا اثرات متفاوتی بر کشورهای آسیا داشته و برای پکن و پیونگ‌یانگ که به دنبال منافع استراتژیک هستند، ریسک اقتصادی دارد. سایت خبری «الجزیره» در مقاله‌ای نوشت: تشدید شکاف در روابط میان ایران و امریکا از نظر اقتصادی باعث نگرانی چین شده اما فرصت‌های استراتژیک خوبی برای کره شمالی ایجاد کرده است. ترور (شهید) قاسم سلیمانی به دست نیروهای امریکایی که تهران را وادار به حمله هوایی علیه پایگاه‌های نظامی واشنگتن در عراق کرد، ریسک بی‌ثباتی در خاورمیانه را افزایش داده و این موضوع برای چین به عنوان بزرگ‌ترین خریدار نفت منطقه خلیج‌فارس، موضوعی نگران‌کننده است. عربستان سعودی و عراق بزرگ‌ترین فروشندگان نفت به چین هستند. عراق از ماه اکتبر بر اساس قرارداد خود با پکن، روزانه 100 هزار بشکه نفت خام به چین صادر کرده است. پکن همچنین بزرگ‌ترین خریدار نفت خام ایران است، هر چند از سال گذشته که امریکا معافیت‌های تحریمی خود را لغو کرد، میزان این واردات کاهش یافته است. پکن در ماه نوامبر حدود 540 هزار تن نفت خام از ایران خریداری کرده که این میزان از ماه آوریل (3.04 میلیون تن) بسیار کمتر است.
شرایط برای پیونگ یانگ بیشتر سیاسی است. استراتژیست‌ها می‌گویند، ممکن است پیونگ‌یانگ ترور (شهید) قاسم سلیمانی به دست امریکا را نشانه فشار این کشور برای تغییر رژیم و جلوگیری از ادامه برنامه هسته‌ای تهران بداند. روزنامه دولتی «گلوبال تایمز» چین، روز چهارشنبه در سرمقاله خود به زبان انگلیسی به دولت دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا حمله و وی را به استفاده از بحران ایران برای آسیب به اقتصاد چین متهم کرد. این روزنامه نوشت: «هدف امریکا این است که با گرفتار کردن یا حتی باز کردن پای چین به درگیری‌های نظامی، در کار توسعه این کشور اخلال ایجاد کند.» «درگیری ایران و امریکا با چنین تاکتیکی همخوانی داشته چرا که چین وابستگی زیادی به انرژی ایران و دیگر کشورهای خاورمیانه دارد و همین موضوع باعث می‌شود این کشور در درگیری‌ها و آشفتگی‌های منطقه آسیب‌پذیر باشد.» به گفته تحلیلگران، شی جین‌پینگ، رییس‌جمهور چین که ماه گذشته در دریای عمان با ایران و روسیه مانور نظامی مشترک دریایی برگزار کرد، به خاطر ترور (شهید) سلیمانی قاطعانه از امریکا انتقاد کرده است اما کار دیگری از دستش برنمی‌آید. کاهو یو، تحلیلگر ارشد حوزه آسیا در موسسه «وریسک مپلکرافت» سنگاپور می‌گوید: «چین به دنبال اجتناب از کشمکش بیشتر در روابط خود با امریکاست، چرا که در حال حاضر اطمینان از ثبات منطقه و پایان دادن به جنگ تجاری، اولویت‌های اصلی او در حوزه سیاست خارجی است.» از سال 2018 تاکنون، دو اقتصاد بزرگ جهان (چین و امریکا) در جنگی تجاری گیر افتاده‌اند که صنعت چین را تحت فشار قرار داده است. اقتصاد این کشور در سه ماه آخر سال 2019 میلادی 6 درصد رشد داشته و این کاهشی است که چین از سال 1992 (و با وجود کاهش صادرات و تولیدات) تجربه نکرده بود. تونی نش، موسس شرکت هوش مصنوعی کامپلیت اینتلیجنس می‌گوید ممکن است پکن قدرت ماندن و ادامه مبارزه در جنگ تجاری را نداشته باشد. مساله ایران نیز می‌تواند از قدرت پکن در مذاکرات تجاری با واشنگتن بکاهد. یو ادامه می‌دهد: «احتمالا ترامپ از تجارت شرکت‌های چینی با ایران به عنوان یک برگ برنده در مذاکرات تجاری استفاده خواهد کرد. واشنگتن می‌داند که چین با تحریم‌های آنها علیه صادرات نفت خام ایران کنار نیامده و همچنان اصلی‌ترین تامین‌کننده تجهیزات نظامی این کشور باقی می‌ماند.»
در ماه سپتامبر کاخ سفید تحریم‌های متعددی را علیه افراد و شرکت‌های چینی اعمال کرد که شامل دو شرکت حمل‌ونقل کاسکو بود. به ادعای واشنگتن این دو شرکت «با اطلاع قبلی» در حمل‌ونقل نفت خام تهران نقش داشته و تحریم‌های امریکا علیه ایران را نقض کرده‌اند.
شرکت «هواوی» از غول‌های ارتباطی که از سوی امریکا به عنوان خطر امنیت ملی تلقی شده است نیز به دلیل نقض تحریم‌های این کشور علیه ایران، مورد خشم واشنگتن قرار گرفت. منگ وانژو، رییس امور مالی این شرکت در حال حاضر درگیر پرونده استرداد به امریکا به جرم کلاهبرداری و فریب هلدینگ اچ اس بی سی در خصوص فعالیت تجاری شرکت هواوی در ایران است اما هرچه ترامپ بیشتر تلاش می‌کند تا سایر کشورهای مرتبط با شرکت‌های چینی را در معرض خطرات امنیتی گسترده‌تر قرار دهد، کمتر موفق می‌شود. به گفته نیک مارو، از رهبران تجارت جهانی در «اکونومیست اینتلیجنس یونیت»، جامعه بین‌الملل قتل (شهید) سلیمانی را نمونه‌ای از بی‌مبالاتی امریکا می‌داند که می‌تواند اعتبار دولت ترامپ را بیشتر از بین ببرد.
مارو هشدار داده است: «این موضوع ناگزیر به سایر موضوعات امنیتی منتهی می‌شود؛ موضوعاتی که امریکا سعی دارد به همه بفهماند. سیاست خارجی ناپایدار نمی‌تواند منتقدان واشنگتن را راضی کند.»
اقدامات ترامپ در قبال ایران اغلب باعث افزایش نگرانی‌ها در خصوص مذاکرات واشنگتن با پیونگ‌یانگ می‌شود. این بار هم استثنایی در کار نیست. پس از آنکه ترامپ امریکا را از برجام بیرون کشید، نگرانی‌ها در خصوص کناره‌گیری پیونگ‌یانگ از مذاکرات دیپلماتیک افزایش یافت.
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی پس از انجام یک سری آزمایش‌های موشکی در اواخر ماه دسامبر سال گذشته میلادی نسبت به تولید یک «سلاح استراتژیک جدید» هشدار داد. برخی نگران این هستند که ممکن است ترور (سردار) سلیمانی، کیم را در اجرای هدف خود مصمم‌تر کند. لیف اریک ایزلی، استاد مطالعات بین‌الملل در دانشگاه اوهای سئول در مقاله‌ای نوشت: «اقدام امریکا مبنی بر حذف یکی از رهبران ارشد ایران ممکن است باعث این شود که پیونگ‌یانگ در مورد میزان فتنه‌انگیزی بعدی خود تجدید نظر کند. ممکن است کره شمالی اکنون برای توجیه مقاومت خود در برابر خلع سلاح هسته‌ای و تقویت بازدارندگی استراتژیک خود، به مساله ایران استناد کند.»
به گزارش خبرگزاری رسمی کره شمالی، کیم در آخرین روز 2019 گفت برای کشور او هیچ دلیلی وجود ندارد که مانع توقف آزمایش سلاح‌های هسته‌ای و موشک‌های بالستیک بین قاره‌ای شود. او گفت این تصمیم را در پاسخ به «درخواست‌های گانگسترگونه» و سیاست‌های «خصمانه» امریکا (از جمله برگزاری مانورهای نظامی مشترک با کره جنوبی و تحریم‌ها) اتخاذ کرده است.
ترامپ در پاسخ به این تصمیم کیم به خبرنگاران گفت که مشخص نیست کیم بخواهد زیر قول خود مبنی بر خلع سلاح هسته‌ای بزند. «من فکر نمی‌کنم که او قولش به من را زیر پا بگذارد، اما شاید هم این کار را بکند.» به گفته آنتونی رینا، یک متخصص کره‌ای در گروه تحقیقاتی «چین و کره شمالی»، ترور (شهید) سلیمانی می‌تواند سرانجام استراتژی ترامپ درخصوص کره شمالی را به هم بزند. با توجه به خطرناک بودن اقدامات امریکا در حوزه سیاست خارجی، ممکن است کشور‌های دیگر بیش از این تمایلی به ادامه همکاری با واشنگتن نداشته باشند. رینا هشدار می‌دهد: «با تشدید تنش در روابط ایران و امریکا، ممکن است کشورهایی که دوست دارند کره شمالی را بدون سلاح هسته‌ای ببینند دیگر اعتمادی به حسن نیت امریکا نداشته باشند.» وی افزود: «این فرضیه کاملا درستی است چرا که چین و روسیه همچنان در تلاشند تا در مقابل تحریم‌های امریکا، خود را نیروی جایگزین برای خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی معرفی کنند.»
ترجمه هدیه عابدی