بزرگنمايي:

پیام ویژه - روزنامه شهروند / متن پیش رو در شهروند منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
سخنان توهین‌آمیز روزهای اخیر در برخی فضاهای مجازی و صداوسیما درباره برخی از سینماگران خوشنام ایران واکنش یکپارچه ‌چهره‌ها و نهادهای سینمایی‌ را به دنبال داشت؛ اتفاقی که با تجمیع هجمه‌های اخیر به سینما و سینماگران طبیعی به نظر می‌رسید و باعث شد دبیر جشنواره‌ فیلم فجر، رئیس سازمان سینمایی و در نهایت خانه سینما و کانون کارگردانان سینما نسبت به این رخداد عکس‌العمل نشان دهند.
ماجرا از آنجا آغاز شد که مسعود کیمیایی با انتشار ویدیویی، با لحنی سوگوارانه اعلام کرد که از حضور در جشنواره فیلم فجر انصراف می‌دهد. این اعلام انصراف که در همان دقایق آغازین با واکنش و مخالفت تهیه‌کننده فیلم «خون شد» نیز روبه‌رو شد، اولین دور توهین‌های فعالان یک طیف سیاسی خاص را کلید زد و وحید یامین‌پور در توییتر مسعود کیمیایی را «یک آدم منقضی شده هم‌صدا با ترامپ» نامید و پیشنهاد کرد هر کس به این شیوه به جشنواره اهانت کرد، برای همیشه از شرکت در آن محروم شود؛ توهینی آشکار به هنرمندی که بیش از ٥٠‌سال در فضای هنری ایران فیلم ساخته، کتاب نوشته و نقش روشنفکری خود را ایفا کرده است.
صحبت‌های وحید یامین‌پور البته اگرچه با سکوت مسعود کیمیایی مواجه شد، اما ابراهیم داروغه‌زاده، دبیر جشنواره فیلم فجر در پاسخ به این گفته‌ها که با انتقادات بسیاری مواجه شده بود، در توییتر نوشت: «توهین به یک کارگردان بزرگ و پیشکسوت سینما به هر دلیلی درست نیست. آقای کیمیایی عزیز، هیچ همراهی با رئیس‌جمهوری بی‌شرف آمریکا نداشته است. تألم و احساس همدردی با خانواده‌های بازماندگان هواپیمای مسافری از طرف هنرمندان طبیعی است. جشنواره فیلم فجر با حضور سینماگران معنی پیدا می‌کند.»
اما اتفاق بزرگ‌تر در راه بود و این اتفاق زمانی رخ داد که محمدصادق کوشکی که از او به‌عنوان فعال فرهنگی یاد می‌شود، در برنامه‌ جهان‌آرا در شبکه افق سخنان تند و توهین‌آمیزی درباره رخشان بنی‌اعتماد به زبان آورد. توهین‌های خارج از عرف کوشکی واکنش‌های فراوانی در شبکه‌های اجتماعی به دنبال داشت. پروانه سلحشوری، نماینده مجلس از رخشان بنی‌اعتماد و تصمیم هنرمندان درباره جشنواره فیلم فجر حمایت کرد و گفت: «هتک حرمت مردم و هنرمندان شیوه رایج صداوسیماست.» جهانبخش نورایی، منتقد باسابقه در پستی اینستاگرامی، از شیوه بیانی و ادبیات محمدصادق کوشکی، کارشناس تلویزیون انتقاد کرد و آن را یک نوع باخت برای طرفداران استفاده از این نوع ادبیات دانست. مرضیه برومند هم ضمن دفاع از رخشان بنی‌اعتماد، به‌شدت از کوشکی انتقاد کرد. واکنش‌ها البته منحصر به این دو نفر نماند و بسیاری از هنرمندان، نویسندگان و چهره‌های رسانه‌ای به این سخنان واکنش نشان دادند.
اما در شرایطی که مسئولان صداوسیما سیاست سکوت پیشه کرده بودند، حسین انتظامی، رئیس سازمان سینمایی در پیامی توییتری نسبت به توهین محمدصادق کوشکی به رخشان بنی‌اعتماد در شبکه افق واکنش منفی نشان داد. او در صفحه توییتر نوشت: «به کسانی که هنجارهای اخلاقی جامعه را رعایت نمی‌کنند و بی‌پروا به نوامیس کشور و هنرمندان توهین می‌کنند، آنتن زنده می‌دهند!؟ آیا مجری نباید واکنش نشان دهد؟»
انجمن مستندسازان، خانه سینما و کانون کارگردانان سینما دیگر نهادهای صنفی بودندکه در مقابل توهین‌های ابرازشده به یکی از بانوان سینمای ایران عکس‌العمل تندی نشان دادند.
کانون کارگردانان سینمای ایران هم در بیانیه‌اش هتک حرمت بزرگان و سرمایه‌های سینمای ایران را شدیدا محکوم و اعلام کرد که در برابر توهین به سینماگران سکوت نخواهد کرد.
روابط عمومی خانه سینما هم در بیانیه‌ای به درخواست روسای صنوف و جمع کثیری از اعضای خود، اعتراض خود را به صداوسیما درباره توهین به یکی از فیلمسازان اعلام کرد. به گزارش ایسنا، در این بیانیه که لحن تندی دارد، آمده که خانه سینما به درخواست روسای صنوف و جمع کثیری از اعضای خود، طی این بیانیه ضمن اعلام وظیفه اخلاقی، فرهنگی، حرفه‌ای و صنفی خود در حراست از حیثیت کلیه اعضا -به ویژه یکی از فاخرترین چهره‌های فیلمسازش به نمایندگی از جامعه اصناف سینمایی کشور به مردم ایران اعلام داشته که چشم بر روی این‌گونه توهین‌ها و عملکردها نخواهد بست.
این نهاد صنفی در ادامه از سینماگران خواسته بود که در برنامه‌های تلویزیون حضور پیدا نکنند. در قسمتی از بیانیه خانه سینما آمده است: «اهانت اخیر و بی‌شرمانه صداوسیما به بانویی محترم از جمع کارگردانان سینمای ملی ایران و فرزند هنرمندش، پیش و بیش از آنکه خدشه‌ای به ساحت اعتبار و ارزش این سرمایه فاخر فرهنگی و هنری کشور وارد کند، برای ما سینماگران و همه کسانی که سینمای اجتماعی او را در تمام این سال‌ها دنبال کرده‌اند، گواه گویایی است بر تداوم عامدانه روند ایجاد تفرقه و تخریب توسط سازمان مذکور. ضمن اظهار تأسف برای مدیریت سازمانی که ظاهراً بر محتوای تولیدات رسانه‌اش هیچ نظارت هوشمندانه‌ای ندارد، به نمایندگی از جامعه اصناف سینمایی کشور به مردم ایران اعلام می‌کند که هم‌سو با مطالبات مدنی و حق‌جویانه آنها، چشم بر روی این‌گونه توهین‌ها و عملکردهای رسانه ملی نخواهد بست.
همچنین به همه همکاران سینمایی خود پیشنهاد می‌دهد که با خودداری از حضور در برنامه‌های به‌اصطلاح سینمایی و تحلیلی این رسانه، همدل و همراه در این اعتراض حرفه‌ای مشارکت کنند تا این رسانه گمان نبرد که به اتکای قدرت و بودجه وافرش می‌تواند هر تهمت و توهینی را نثار سینمای ایران و چهره‌های فرهنگی این سرزمین کند.»
این نخستین‌باری نیست که رابطه بین سینما و صداوسیما به‌اصطلاح شکرآب می‌شود. همین چند ماه پیش بود که شماری از بازیگران و مجریان اعلام کردند که صداوسیما را تحریم کرده‌اند و دیگر در برنامه‌های این رسانه حضور نخواهند یافت.
پیش‌تر چند بار دیگر نیز این اتفاق افتاده و این درگیری پیش آمده بود. یک بار بر سر موضوع مالیات هنرمندان و گزارش‌های توهین‌آمیز صداوسیما و بار دیگر درباره موضوع تولد فرزندان سلبریتی‌ها در خارج از کشور.
بهانه اخیر درگیری البته عمیق‌تر و مهم‌تر است. به قول محمدتقی فهیم، منتقد اصولگرا «چگونه ممکن است»؟ او می‌گوید: «ویدیوی صحبت‌های پخش‌شده از شبکه افق درباره رخشان بنی‌اعتماد را دیدم و بسیار از چنین برخوردی متأسف شدم.
بی‌تردید عملکرد خانم بنی‌اعتماد آنجا که به‌عنوان فعالی سیاسی عرض اندام می‌کند به نسبت این حضور قابل نقد و حتی می‌تواند مورد اعتراض باشد اما به‌کارگیری کلمات ناموجه درباره ایشان اصلا قابل توجیه نیست. ما به‌عنوان رسانه باید محیط گفت‌وگو و بحث و نقد را پهن و حمایت کنیم و چنانچه فردی یا هنرمندی از مسیر عادی خارج شد، دستگاه‌های مربوطه هستند که ورود خواهند کرد، رسانه بسترساز تضارب آراست؛ نه محل ترویج پرخاشگری و توهین به اشخاصی که اساسا هم در زمره سلبریتی‌های سطحی و بی‌سواد قرار نمی‌گیرند بلکه در مقام یک مخالف جدی قابل احترام است .ما به‌عنوان فعال رسانه‌ای مسلمان اتفاقا واجب است تا رعایت ادب و نزاکت و خویشتن‌داری کنیم. استفاده از کلمات و جملات و کنایه‌های هتاکانه به یک مخالف، خصوصا که
در عرصه فکری روبه‌روی ماست و نه در میدان ابتذال، محکوم و غیرقابل بخشش است.»