بزرگنمايي:

پیام ویژه - همشهری / متن پیش رو در همشهری منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
مهدیه تقوی راد/ تمام سناریوهای خوش‌بینانه درباره کرونا و انتظار اندکی آسودگی در روزهای گرم تابستان بر باد رفت. هشدارهای مسئولان وزارت بهداشت درباره وضعیت نگران‌کننده ابتلا به کرونا دیروز لحن و ادبیاتی متفاوت داشت؛ آکنده از هشدار و نگرانی‌. آمارهای وزارت بهداشت از مرگ 146نفر دیگر خبر می‌‎دهد و 2457تن هم به کووید-19 مبتلا شده‌اند. وضعیت 8 استان در کشور قرمز است و از بیمارستان‌های تهران هم خبرهای نگران‌کننده‌ای به گوش می‌رسد. سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت گفته تاکنون 10هزارو817 ایرانی بر اثر کرونا جانشان را از دست داده‌اند اما هم‌اکنون 3هزارو49 نفر در وضعیت شدید بیماری تحت مراقبت هستند. طبق گزارش وزارت بهداشت، استان‌های خوزستان، کردستان، آذربایجان‌های غربی و شرقی، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوی و کرمانشاه در وضعیت قرمز بوده و بالاترین میزان ابتلا، بستری و فوتی را دارند. همچنین استان‌های سیستان و بلوچستان، ایلام، لرستان و گلستان در وضعیت هشدار قرار دارند.
خبرها حاکی از بازگشت پرقدرت کرونا به تعدادی از شهرهای کشور است، این در حالی است که در یک‌ماه و نیم گذشته و پس از تصمیم دولت برای بازگشایی کسب و کارها بسیاری از پزشکان و حتی شماری از اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا، منتقد برنامه نسبتا سریع دولت برای بازگشایی‌ها بودند.
در این مدت ستاد ملی مقابله با کرونا تلاش کرده با تصویب و ابلاغ شیوه‌نامه‌ها و توصیه به رعایت پروتکل‌ها مردم و همه ذینفعان را به رعایت بیشتر بهداشت و اهمیت دادن به ضرورت رعایت فاصله اجتماعی ترغیب کند اما در عمل بسیاری از پروتکل‌های مصوب این ستاد نه در تهران و نه در دیگر شهرهای کشور به‌ویژه شهرهای بزرگ آنچنان که باید مورد توجه گروه‌های هدف قرار نگرفتند. در کنار این بی‌توجهی، سفرهای بین شهری در تعطیلات نسبتا پرتکرار خرداد یکی از عوامل بسیار مؤثر بر افزایش آمار ابتلا و شیوع دوباره کرونا بوده است. پیگیری‌های همشهری نشان می‌دهد بسیاری از افرادی که در 10 روز گذشته با حال بد به بیمارستان‌های تهران مراجعه کرده و بستری شده‌اند، در تعطیلات خرداد در سفر بوده‌اند. عامل مؤثر دیگر در افزایش شیوع، تقویت الگوی ابتلای خانوادگی به کروناست. شیوع دوباره کرونا و صعودی شدن منحنی ابتلا و مرگ‌ومیر در حالی است که به‌نظر می‌رسد حساسیت و توجه جامعه به‌خودمراقبتی به‌شدت کاهش یافته است. به این موارد باید اضافه کرد افزایش دما و آغاز فصل تابستان را که رعایت دائمی برخی موازین بهداشتی مانند استفاده از ماسک را در زندگی روزمره برای مردم دشوار کرده است. به‌نظر می‌رسد روزهای سخت‌تری در راه است.
همان روزی که ستاد ملی مقابله با کرونا استفاده از ماسک را اجباری کرد، خبرهای پراکنده از وضعیت نگران‌کننده بیمارستان‌های تهران به گوش می‌رسید. مسئولان دولتی اما هشدارها و توصیه‌های سابق را تکرار کردند تا دیروز که هشدار روسای بیمارستان‌ها و خبرهای تازه از ابتلای گسترده جوانان به کرونا، تهران را در صدر خبرهای کرونایی نشاند. حال تهران وخیم است؛ خیلی بیشتر از آنچه همه تصور می‌کرده‌اند.
وضعیت کرونا در تهران مدت‌هاست در ابهام قرار دارد. اگرچه مسئولان در هفته‌های گذشته به‌طور مداوم هشدار داده‌اند که تهرانی‌ها به پروتکل‌های بهداشتی توجه نمی‌کنند، اما تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا و وزارت بهداشت برای ممنوعیت اعلام آمار تفکیکی استان‌ها موجب شده اطلاعات دقیقی از چگونگی پیشروی بیماری در تهران در دسترس نباشد. آنچه مسئولان می‌گویند، تکرار این جمله است: «وضعیت تهران نگران‌کننده است و مردم باید بیشتر رعایت کنند» و آنچه حالا پیش روی تهران است، بیمارستان‌های مملو از جمعیت بیماران بدحال و پزشکان و پرستاران حیرت زده از وضعیت کنونی و اوج گرفتن دوباره بیماری است. پیگیری‌های همشهری نشان می‌دهد، ظرفیت بیمارستان‌های اصلی پذیرش بیماران مبتلا به کرونا در روزهای اخیر پر شده است. محمدرضا هاشمیان، فوق تخصص مراقبت‌های ویژه بیمارستان مسیح دانشوری به «همشهری» می‌گوید: «ظرفیت تخت‌های‌ آی‌سی‌یو بیمارستان مسیح دانشوری پر شده و دلیل پر شدن هم کاملا مشخص است. در مقطعی با کاهش نسبی شمار بیماران مواجه بودیم و تخت‌ها خالی شده بود، اما الان وضعیت بیمارستان نسبت به هفته‌های گذشته تغییر کرده و تعداد مراجعان افزایش داشته، اما دقیقا نمی‌توانم بگویم چند درصد افزایش داشته است.» به گفته او، بیمارستان مسیح دانشوری در شرایط فعلی، ظرفیت پذیرش بیمار جدید ندارد. خبرها و شواهد دیگر هم نشان می‌دهد، وضعیت کرونا در تهران بحرانی و نگران‌کننده‌تر از نگران‌کننده است. تعداد کمی از اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا در این شرایط پاسخگو هستند و اکثریت آنها می‌گویند اطلاع‌‎رسانی درباره شرایط کنونی بر عهده علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کروناست. آنطور که زالی می‌گوید، وضعیت تهران از نظر ابتلا به کرونا اصلا خوب نیست و با توجه به افزایش آمارها، پیشنهاد‌ اعمال محدودیت‌ها در تهران به ستاد ملی مقابله با کرونا ارسال شده است.
او به باشگاه خبرنگاران جوان گفته: «میزان افراد بستری شده در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی با رشد 8درصدی روبه‌رو بوده است و حدود 5درصد از مراجعه‌‎کنندگان به مراکز درمانی و بهداشتی بستری شده‌اند. با توجه به افزایش آمار مبتلایان و فوتی‌ها در تهران، ما پیشنهاد‌های خود در زمینه اعمال محدودیت‌ها را در 6 بند به ستاد ملی مقابله با کرونا ارسال کرده‌ایم و درصورت تصویب این ستاد، با توافق استانداری تهران این محدودیت‌ها اعمال می‌شود.»
وضعیت تهران بسیار خطرناک است
مسعود مردانی، عضو کمیته کشوری ستاد مقابله با کرونا با ابراز تأسف از اینکه وضع تهران از نظر شیوع بیماری بسیار خطرناک است، گفت:‌«متأسفانه هر روز شاهد افزایش تعداد بیماران بستری و افراد فوت شده در پایتخت هستیم.» این متخصص بیماری‌‎های عفونی و گرمسیری در گفت‌وگو با «همشهری» گفت: «در جلسه‌ای که برای بررسی وضعیت پذیرش و درمان بیماران برگزار شد مقرر شد تا چندین بیمارستان در تهران فقط به پذیرش بیماران کرونایی اختصاص داده شود و تمام امکانات لازم و کادر مورد نیاز در این بیمارستان‌ها فراهم شود که به‌زودی اسامی این بیمارستان‌ها اعلام می‌شود.»
او گفت: «متأسفانه تعداد بالایی از بیمارانی که این روزها بستری و یا تست کرونای آنها مثبت اعلام می‌شود، افرادی هستند که کمتر از یک‌ماه گذشته به مسافرت رفته و حالا نشانه‌های بیماری در آنها بروز پیدا کرده است و همین افراد در زمان ناقل بودن تعداد زیادی از اطرافیان خود را به این بیماری دچار کرده‌اند، ‌الان الگوی ابتلای خانوادگی جامعه را درگیر کرده و تعداد خانواده‌هایی که به بیماری دچار شده‌اند، بسیار بیشتر از گذشته و ابتلای به این بیماری بیشتر فامیلی شده است.» مردانی افزود:«تمام بار بستری شدن بیماران به دوش بیمارستان‌های دولتی است. بیمارستان‌های خصوصی برای اینکه دیگر بیماران‌شان به کرونا مبتلا نشوند از پذیرش بیماران مبتلا به کرونا خودداری می‌کنند و این کار را به این دلیل انجام می‌دهند که بتوانند هزینه‌های بیمارستان را تامین کنند.» عضو ستاد ملی مقابله با کرونا تأکید کرد:‌ «با تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا از 15تیر تردد در تمام مجامع و شرکت‌ها، اداره‌ها و دانشگاه‌ها، بانک‌ها، وسایل حمل‌ونقل عمومی و تمام مراکزی که در آنها تجمع وجود خواهد داشت بدون ماسک امکان‌پذیر نیست و شهروندان نیز برای در امان ماندن از این ویروس باید حتما از ماسک استفاده کرده، دستان خود را مدام شست‌وشو دهند و فاصله اجتماعی را رعایت کنند تا بیش از این شاهد ابتلای تعداد بیشتری از شهروندان به این ویروس نباشیم.»
هشدار رؤسای 3 بیمارستان: بسیار نگران هستیم
بخشی از خبرهای تکان‌دهنده کرونا در تهران را پزشکان اعلام کردند؛ روسای 3 بیمارستان امام خمینی (ره)، شریعتی و سینا. آنها نسبت به افزایش مراجعات مبتلایان به کرونا هشدار دادند و گفته‌اند آنچه بیش از همه نگران‎شان کرده این مسئله است که این‌بار عمده بیماران بدحال کووید-19جوانان هستند.
دکتر خسرو صادق‌نیت، رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، درباره وضعیت کرونا در این بیمارستان، ‌گفته است: «طی10روز گذشته با رشد جدی بیماران مبتلا به کرونا مواجه شدیم. تعداد مراجعان ما در زمینه کرونا تقریبا 3 برابر شده و تعداد بستری‌ها نیز 3 برابر شده است. تعداد قابل توجهی از بیماران بستری در آی‌سی‌یو افراد جوان زیر 30 سال هستند که این موضوع نگرانی ما را بیشتر کرده است.»
به گفته او، نکته نگران‌کننده‌تر این است که تعداد بیماران بدحال که نیازمند بستری در آی‌سی‌یو هستند، نسبت به بیماران بستری بیشتر شده است؛ به‌طوری‌که بیمارانی که نیازمند آی‌سی‌یو هستند، تعدادشان بیش از 40 درصد بیماران بستری است. تعداد بیمارانی که در آی‌‌‌سی‌یو بستری هستند و با کمک دستگاه تنفسی، تنفس می‌کنند، بالا رفته است. رئیس بیمارستان امام خمینی(ره) یکی از بیمارستان‌های اصلی پذیرش بیماران مبتلا به کرونا در تهران، شرایط کنونی را متفاوت با روزها و هفته‌های گذشته اعلام کرده‌:«تعداد همکاران پزشک و پرستاری که مبتلا شدند، افزایش یافته‌اند.نیروهای ما خسته‌اند. در 4ماه گذشته هیچ فرصتی برای استراحت نداشته‌اند.» علاوه بر او روسای 2بیمارستان دیگر تهران هم در یک برنامه تلویزیونی وضعیت کنونی پایتخت را از نظر ابتلا به کرونا بحرانی و نگران‌کننده توصیف کردند و شرایط پیش رو را غیرمنتظره خوانده‌اند. آنطور که سعید‌رضا مهرپور، رئیس بیمارستانی شریعتی تهران گفته، هجمه بیماری در تهران از 10روز قبل آغاز شده درحالی‌که نظام درمان تصور نمی‌کرده در تیر روند بیماری اینچنین شدت بگیرند و همه انتظار چنین هجمه‌ای را برای‌ماه مهر داشتند. رئیس بیمارستان شریعتی تأکید کرده که کرونا به ما «شبیخون» زده است:« من به‌عنوان کسی دارم صحبت می‌کنم که هر روز بالای سر بیماران مبتلا به کووید- 19هستم و افزایش موارد بیماری را دارم به چشم می‌بینم واقعا من و همکارانم که در خط مقدم مبارزه با کرونا هستیم، با یک حمله جدی مواجهیم.» او تأکید کرد: «از مردم می‌خواهیم که وضعیت را جدی بگیرند.کادر درمان دارند با بیماری درگیر می‌شوند.شرایط را خطرناک می‌دانم و به‌عنوان سربازی که در خط مقدم در حال مبارزه است، از مردم می‌خواهم که وضعیت را جدی بگیرند.»
طالب‌پور، رئیس بیمارستان‌سینا تهران هم حرف‌‎های مشابهی زده و گفته «تا 3 هفته قبل داشتیم بیمارستان را پاکسازی می‌کردیم، اما اینکه اکنون چه اتفاقی افتاد، نمی‌دانم. موج زیادی از بیماران در سنین پایین‌تر و در شرایط نامناسب‌تر به بیمارستان مراجعه کرده‌اند و در حال سرویس‌دهی هستیم.» او گفته، بخش‌هایی که با توجه به افزایش مراجعات در بیمارستان سینا راه‌اندازی شده با 50 تخت برای بیماران مبتلا به کرونا، 20 تخت در اورژانس و 15 تخت آی‌سی‌یو با سرعت زیادی در عرض 2 هفته پر شده‌اند: «اگر همین مسیر را طی کنیم، تمام بیمارستان‌ها پر می‌شوند.» علاوه بر اینها ایرج حریرچی، معاون وزارت بهداشت هم از افزایش تعداد افراد بستری شده به نسبت افرادی که از بیمارستان ترخیص شده‌اند در تهران خبر داده و گفته این یک علامت خطر بزرگ است:« تقریبا از اواسط هفته چهارم فروردین تعداد بستری‌ها در تهران و اکثر شهرهایی که پیک داشتند مانند استان گیلان، قم، گلستان، یزد و سمنان کاهش یافته و برایند ماندگاری در بیمارستان‌ها کاهش یافته بود، اما اکنون فرصت نمی‌کنیم بستری‌های قبلی را مرخص کنیم تا بستری‌های جدید را پذیرش کنیم.»
از ابتدای شیوع ویروس کرونا در دنیا اعلام می‌شد که این ویروس رده سنی نوجوانان و جوانان و کودکان را مبتلا نمی‌کند، شاید همین اطلاعات غلط که در ابتدا از کشور چین به تمام دنیا مخابره شد، باعث شد تا این افراد با اطمینان از اینکه مبتلا نخواهند شد، کمتر توجهی به رعایت موارد بهداشتی داشته باشند اما حالا شاهد افزایش تعداد جوانان و نوجوانان به این ویروس، شرایط نگران کننده‌ای را ایجاد کرده است. آنطور که حریرچی می‌گوید: «نوجوانان و جوانان اکثرا موارد بهداشتی را رعایت نمی‌کنند و همین مسئله باعث شده تا شاهد افزایش ابتلا در این رده سنی باشیم.»
همه تخت‌ها پر است
5‌ماه پر تلاطم بر کادر درمان کشور گذشته، مدت‌هاست که دیگر شاهد فیلم‌های کوتاهی که کادر درمان شادی را نشان می‌دادند نیستیم؛ روزبه‌روز بر تعداد بیماران افزوده می‌شود و مردم نیز کمتر توجهی به رعایت نکات بهداشتی دارند. برخی بیمارستان‌ها که جشن پایان کرونا و تعطیلی بخش‌های بستری بیماران کرونایی را جشن گرفته بودند، حالا دوباره این بخش‌ها را راه‌اندازی کرده و بیمار پذیرش کرده‌اند.
فرشاد علامه، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه تخت‌های مربوط به کرونا در بیمارستان‌های دانشگاهی، دانشگاه علوم پزشکی تهران پر شده است، هشدار داده که:‌ «اگر از بروز بیماری پیشگیری نکنیم، این گلوله برف بزرگ شده و ممکن است در جایی تاب‌آوری سیستم درمانی دیگر پاسخگو نباشد.» او گفت: «در حوزه کرونا نیازمند ایزولیشن هستیم و باید بخش‌های کرونا را از سایر بخش‌ها جدا کنیم. اکنون در مرحله‌ای هستیم که داریم بخش کرونایی اضافه می‌کنیم که شرایطی مانند اسفند‌ماه است. اگر این شرایط ادامه یابد، پاسخگویی سخت خواهد بود و مجبوریم خدمات معمول را مگر در موارد اورژانسی به تعویق بیندازیم که در این صورت ممکن است عوارضی برای سایر بیماران به‌دنبال داشته باشد.»
منتظر روزهای بدتر هستیم
اپیدمی کرونا هنوز تمام نشده، روزبه‌روز بر تعداد مبتلایان به این بیماری افزوده می‌شود، 8استان وضعیت قرمز و 4استان نیز در وضعیت هشدار قرار دارند و به‌زودی برخی محدودیت‌ها به برخی شهرها بازمی‌گردد. آنطور که علیرضا دلاوری، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: 15 روز دیگر میزان بروز، بستری و مرگ‌ومیر بیماران کرونایی بیشتر خواهد شد که این مسئله ناشی از رها شدن رفتارهای بهداشتی و رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی است.
به گفته او، بسیاری از افراد علمی و دانشگاهی معتقدند که افزایش دوباره افراد مبتلا ادامه اپیدمی است که از یک‌ماه پیش شروع شده است. با تغییر سیاست‌ها در تصمیم‌گیری‌ها، پیش‌بینی می‌شد که مردم چنین سهل‌گیری نسبت به بیماری داشته باشند و محافل علمی این موضوع را تأیید می‌کردند اما این هشدارها مورد توجه قرار نگرفت: «در ابتدای ورود این بیماری به کشور، آن را خوب مدیریت کردیم، اما در ادامه شاهد بی‌توجهی به توصیه‌های بهداشتی هستیم که باعث شده امروز با افزایش موارد ابتلا مواجه شویم.» دلاوری ادامه داد: «مردم و دولت دل نگران اقتصاد بودند که چنین تصمیماتی اتخاذ شد، اما جاهایی که ربطی به اقتصاد نداشت و می‌توانستیم تحمل بیشتری داشته باشیم، زود رها شدند. وقتی در اپیدمی بیماری هستیم، اختیاری شدن امور معنا ندارد. مردم و کسانی که با مردم سر و کار دارند، بیماری را شوخی گرفته‌اند. اینکه از ماسک استفاده نکنیم و عده‌ای این بیماری را به بازی بگیرند، قطعاً دچار مشکل خواهیم شد.»
او ادامه داد:« تجربه تلخ رفتن مردم به بیمارستان‌ها را نباید تکرار کنیم، زیرا در روزهای ابتدایی بیماری، شاهد افزایش مراجعات مردم به بیمارستان‌ها بودیم که باعث افزایش موارد ابتلا شد. بنابراین، باید مردم را به سمت مراکز خدمات جامع سلامت هدایت کنیم.»
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به تصمیم دولت برای اجباری شدن استفاده از ماسک از 15 تیر‌ماه 99، گفت: «تیم‌های بهداشتی ما به‌صورت سرزده از مراکز خرید، صنوف، کارخانجات، ادارات و شرکت‌های خصوصی بازدید خواهند داشت که درصورت بی‌توجهی به دستورالعمل‌‎های بهداشتی، ممکن است بسته شوند.»