بزرگنمايي:

پیام ویژه - دنیای اقتصاد / متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
هشدار به صدا درآمده از جانب چین به دلیل ضربه کاری وارد شده درباره تهیه ماسک، گان (لباس محافظ) و کیت‌های آزمایش و سایر تسلیحات خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا در جهان، سایر کشورها را به این صرافت انداخت که برای مقابله با این بیماری پاندمی و شیوع بیماری‌های واگیردار در آینده کارخانه‌هایشان را آماده و برقرار کنند. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، هنگامی که این بیماری فروکش کند این کارخانه‌ها ممکن است برای زنده ماندن دست به تلاش بزنند. با این حال چین برای سال‌های آینده، زمینه را برای تسلط بر بازار تجهیزات محافظتی و پزشکی فراهم کرده است.
صاحبان کارخانه با پشتیبانی دولت چین، زمین‌های ارزان می‌گیرند. وام و یارانه‌ها به وفور در دسترس آنها خواهد بود. اغلب به بیمارستان‌های چینی گفته شده است که تجهیزات خود را از بازارهای محلی تهیه کنند.
البته با ظهور واکسن تقاضا کاهش پیدا خواهد کرد. کارخانه‌ها بسته خواهند شد اما کارخانه‌های چینی احتمالا کمترین هزینه‌ها را داشته باشند و برای شیوع بیماری بعدی بهترین موقعیت را دارند. عمر علام، یک تاجر و مقام سابق کانادا که به‌دنبال ماسک‌های N-95 و دستگاه‌های تنفس مصنوعی بود، می‌گوید: «چین در تسلط به بازار جهانی حفاظت‌های شخصی و کنترل زنجیره تامین تجهیزات پزشکی موفق عمل کرده است.» در واقع بازار پزشکی در مشت چین بوده و این خود گواهی بر تلاش‌های این کشور برای تسلط در دستگاه‌های صنعتی جهانی است.
سال‌ها است که رهبران چین نگران این هستند که این کشور به همه چیز، از لوازم پزشکی گرفته تا میکروچیپ‌ها تا هواپیماهای مسافربری وابسته‌ است. چین از یارانه‌ها، اهداف تجاری، اقتصادی و سایر کشش‌های دولتی استفاده می‌کند تا خود را در این نوع صنایع بالا بکشد. به عنوان مثال، هنگامی که رهبران چین نگران آلودگی هوا و وابستگی بیش از حد به نفت خارجی‌ها شدند، به سازندگان محلی در ساخت و تولید پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی و تجهیزات قطارهای سریع‌السیر کمک کردند تا وارد رقابت با سایر کشورها شوند. آنها چنین قدم‌هایی نیز برای تسلط در صنایع مربوط به آینده برداشته‌اند، مانند نسل بعدی انتقال داده‌های بی‌سیم که به G5 شهره است.
دخالت سنگین دولت چین در اقتصاد منجر به اتلاف و سوءاستفاده‌های فراوانی شده است که می‌تواند رشد این کشور را آهسته کند. اما این سیاست‌ها اغلب در ساختار صنعت‌هایی که برای مقابله شدید با رقبای خارجی بوده، موفق عمل کرده است. تجهیزات پزشکی می‌تواند چنین سرنوشت خوبی داشته باشد. هوارد یو، استاد مدیریت و نوآوری در انستیتوی توسعه مدیریت در یک کالج بازرگانی در سوئیس می‌گوید: «این به تحکیم موقعیت چین پس از پاندمی کمک خواهد کرد.» او می‌افزاید: «چین در صنایعی همچون انرژی‌های پاک، نسل پنجم انتقال داده‌ها و قطارهای سریع‌السیر از چنین استحکامی برخوردار خواهد بود.»
بنابر تخمین‌های موسسه بین‌المللی پترسون، پیش از پاندمی، چین بیشتر دستگاه‌های تنفس مصنوعی، ماسک‌ها، عینک‌های پزشکی و پوشاک‌های محافظ را به سایر نقاط دنیا صادر می‌کرد.
واکنش چین به ویروس کرونا به تسلط این کشور در این حوزه افزوده است. برای مثال این کشور، فقط در حوزه تولید ماسک، در ماه فوریه، 12 برابر بیشتر تولید داشت. باب مک‌لواین که یک موسسه اقتصادی و مشاوره‌ای را اداره می‌کند، می‌گوید: « چین هم‌اکنون می‌تواند 150 تن در روز پارچه تخصصی مورد استفاده برای ماسک‌ها را تهیه کند.» این پنج برابر رقمی است که چین پیش از شیوع بیماری پاندمی دست به تهیه پارچه‌های ماسک می‌زد. چنین رقمی از برتری 15 برابری نسبت به صنایع این حوزه در آمریکا حکایت دارد.
کمپانی‌های آمریکایی تمایلی به سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در تولید پارچه ندارند، زیرا نگران آن هستند که تقاضاها برای ماسک موقت باشد. این در حالی است که در تگزاس نیاز بود که بیشتر ساکنان در مکان‌های عمومی ماسک بزنند. این تنها بخش کوچکی از روند رو به افزایشِ تقاضا برای پوشیدن ماسک در روزهای اخیر است. مک لواین می‌گوید: «این خطای بزرگی است که فکر کنیم این بازار ناپدید خواهد شد.»ما ژائوکسو، معاون وزیر خارجه چین می‌گوید که از مارس تا ماه مه چین نزدیک به 71 میلیارد ماسک صادر کرده است. این رقم در شرایطی برای چینی‌ها به دست آمده است که تولید کل ماسک در دنیا در سال گذشته نزدیک به 20 میلیارد بوده است.
در این شرایط برخی کشورها به‌دنبال خوداتکایی هستند. پیش از بالا رفتن بلای پاندمی این چین بود که تصمیم می‌گرفت به کدام کشور تجهیزات حیاتی و ضروری بفرستد یا نفرستد. چین در مقابل انتظار یک تشکر آشکار در سطح دنیا از کشورهای دریافت‌کننده کمک داشت.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در ماه مارس قول داد که تولید ماسک و دستگاه‌های تنفس مصنوعی را تا پایان سال میلادی جاری افزایش دهد. پیتر ناوارو، مشاور اقتصادی و صنعتی دونالد ترامپ دولت‌های فدرالی را تحت فشار گذاشته است تا محصولات ساخت آمریکا را در حوزه تجهیزات پزشکی و دارویی تهیه کنند.
با این حال چین شروع بسیار خوبی در میان سایر رقبا داشته است. در سال 2005، پس از شیوع بیماری سارس که 350 نفر را در چین کشت، وزارتخانه علوم و فناوری چین هشدار داد که باید دستگاه‌های تنفس مصنوعی هم‌اندازه با صورت چینی‌ها باشد. در سال 2010، در برنامه اقتصادی پنج ساله دولت دستور داده شد که تمرکز بر توسعه تجهیزات اساسی و مواد دارویی باشد، چراکه تقاضای جهانی آن بالا است و کاربرد گسترده‌ای دارد. چین هشدار داده بود که بیشتر این تجهیزات وارداتی است و باید رویه معکوس شود. چین همچنین اهمیت کیت‌های آزمایش اسید نوکلئیک را پیش‌بینی کرده بود. اهمیت این کیت‌های آزمایشی در زمان شیوع کرونا مشخص شد. این کیت‌ها می‌تواند بیماری‌های عفونی را نشان دهد. در سال 2017، وزارتخانه علوم و فناوری، کیت‌ها را به عنوان یک صنعت در راستای «توسعه هدفمند» تعریف کرد.
تصمیم این وزارتخانه بخشی از سیاست صنعتی 300 میلیارد دلاری تجهیزات ساخت چین است که قرار است جایگزین تجهیزات وارداتی از جمله تجهیزات پزشکی شود. این وزارتخانه خواستار افزایش سهم چین در بازارهای محلی به میزان 30 تا 40 درصد در حوزه تجهیزات پزشکی شده است. به این منظور سازندگان چینی از یارانه‌های سخاوتمندانه دولتی بهره برده‌اند. بنابر آمارهای منتشر شده توسط اسناد صنایع چین، شنژن میدرای، یک تولید‌کننده دستگاه تنفس مصنوعی و سایر تجهیزات مراقبتی در حدود 6/ 16 میلیون دلار کمک دولتی دریافت کرده است که این رقم برابر با کمک‌های سه سال گذشته است. وینرمدیکال، تولید‌کننده ماسک، سالانه 3 تا 4 میلیون دلار کمک دریافت می‌کند. گوانگژو ایمپرو، تولید‌کننده ماسک و کیت‌های آزمایش سالانه 5/ 2 تا 5 میلیون دلار کمک دولتی دریافت می‌کند. در این شرایط بیمارستان‌ها دیگر خرید خارجی را قطع کردند و نیازهای خود را از بازار داخلی تامین کردند. این در حالی است که سه سال پیش، چین برای تامین مایحتاج خود در این حوزه چشم به بازارهای خارجی دوخته بود.
در سال جاری، دولت چین در تولید و افزایش تجهیزات پزشکی نقش بسیار اساسی ایفا کرده است. سینوپک، کمپانی نفتی دولتی چین می‌گوید که در سال جاری در تهیه پارچه برای تولید ماسک کمک‌های فراوانی به این صنایع کرده است. این در حالی است که آمریکا حتی به صنایعی مانند ضدعفونی‌کننده دست‌ها نیز کمک چندانی نکرده است. تاماباتولا، یکی از تولیدکنندگان محصولات ضدعفونی‌کننده می‌گوید: حتی تولید این محصول در شرایط فعلی در آمریکا سخت است. در آمریکا، صنایع تولیدکننده اسپری‌های پمپی به اندازه کافی وجود ندارد و کار تولیدکنندگان محصولات ضدعفونی‌کننده به سختی پیش می‌رود.در حال حاضر این تولید‌کننده اسپری‌های پلاستیکی را از چین وارد می‌کند. تاماباتولا می‌گوید: «اگر قرار باشد ما خود را با دولت چین مقایسه کنیم، باید بگویم که در این دولت هیچ حمایتی از تولیدکنندگان داخلی نمی‌شود.»