پیام ویژه - صبح ساحل/هفته گذشته با بالارفتن نرخ دلار آزاد و سهمیه سالانه دلاری که با هر کارت‌ ملی برای مردم وجود داشت؛ شاهد ایجاد صف‌های عریض و طویل جلوی صرافی ملی بودیم.
عده زیادی از مردم حتی با اجاره کارت‌ ملی دیگران، اقدام به خرید دلار دولتی می‌کردند تا بتوانند با آربیتراژ نرخ دلار سود 4 میلیونی به جیب بزنند. البته این‌طور درآمدی شاید دردی از اقتصاد خانواده‌ها دوا نکند. خصوصا که هر فرد تنها یک‌بار در سال امکان استفاده از چنین سهمیه‌ای را دارد. با این حال اما مردم برای دریافت آن هجوم بردند و شد آنچه شد. در این میان بانک مرکزی با چند اقدام جلوی این ماجرا گرفت.
اول اینکه سهمیه ارز دولتی را حذف کرد. وقتی سهمیه‌ای در کار نباشد، صفی هم در کار نیست. دوم با رشد 14 درصدی قیمت دلار در صرافی‌های بانکی و رفتن آن به کانال 26 هزار تومانی، سد راه نوسان‌گیران برای افزایش بیشتر قیمت ارز در بازار آزاد شد. هرچند بانک مرکزی سعی کرد با پایین نگه داشتن قیمت دلار بر تابلوی صرافی ملی سیگنال کاهش قیمت را به بازار مخابره کند اما ملت همیشه در صف منجر به تغییر رویه بانک مرکزی شدند و در پی آن حذف سهمیه ارز دولتی و افزایش قیمت دلار صرافی ملی رخ داد.البته پس از آرام شدن اوضاع، بانک مرکزی ممنوعیت عرضه 2200 دلار به هر کارت ملی برای یک‌بار در سال را لغو کرد. چرا که علاوه‌بر اقدامات قبلی حذف سقف قیمت در بازار نیما، نزدیک کردن قیمت ارز در صرافی‌ها و همچنین اقدامات فعالانه بانک مرکزی روی نرخ حواله درهم، مقدمات کاهش قیمت ارز را فراهم کرد و عملا التهاب پیش آمده در بازار هفته گذشته از بین رفت. نرخ حواله درهم و دلار با یکدیگر رابطه مستقیم دارند و معامله‌گران بازار ارز داخلی هر روز روند بازار درهم را بررسی می‌کنند. در هفته گذشته تثبیت قیمت درهم در محدوده بالای 7 هزار تومان، ارزش دلار در بازار داخلی را بالای 26 هزار تومان برد. پیش از این بالاترین قیمت ثبت شده برای دلار در سال‌جاری 26 هزار تومان بود که بازار تنها لحظاتی آن را در اواخر تیرماه لمس کرد.

اما این روزها شاهد دلار 27 هزار تومانی هم بودیم و سقف جدیدی برای دلار رقم خورد. شاید همین ناآرامی های بازار ارز و نگرانی مردم از گران شدن ماه به ماه دلار عامل هجوم آنها به صف‌های دلار بود و یا اینکه عده ای سودجو می‌خواستند از آب گل آلود بازار ارز ماهی بگیرند. حتی برخی تحلیل‌گران معتقدند که ریزش بیش از 500 هزار واحدی بورس در یک ماه و خروج پول برخی از فعالان این بازار به سمت بازار دلار منجر به افزایش قیمت دلار بازار آزاد شد. چیزی که مسلم است این است که اقتصاد کشور ما این روزها شرایط سختی را می‌گذراند.
مدیریت اوضاع در یک شرایط ناپایدار اقتصادی بسیار دشوارتر از شرایط عادی است. شاید بسیاری از کارشناسان اقتصادی راه‌کارهای زیادی برای تثبیت نرخ ارز داشته باشند اما آشفته بازار این روزهای اقتصاد کشور پذیرای آن نیست. چراکه در یک شرایط ناپایدار عملا امکان اجرای چنین راه‌کارهایی میسر نیست و پسندیده است مردم نیز با پرهیز از رفتارهای هیجانی در کاهش این التهاب به یاری دولت بشتابند.
نویسنده: مریم دهقان-خبرنگار اقتصادی