بزرگنمايي:

پیام ویژه - فرارو /متن پیش رو در فرارو منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
«رئیس جمهور بعدی یک نظامی خواهد بود» این پیش بینی است که این روز‌ها برخی اصولگرایان صورت می‌دهند، در عمل هم فهرست بلند بالای نامزد‌های اصولگرا نشان می‌دهد چهره‌های نظامی از حسین دهقان، سعید محمد تا محسن رضایی و محمدباقر قالیباف سهم عمده‌ای در آن دارند. اگرچه به قول حمیدرضا ترقی، نظامیان یک‌سوم گزینه‌های بالقوه آن‌ها را تشکیل می‌دهند، اما باز هم به نسبت سال‌های گذشته کم نیستند.
پیش از این صحبت از ضرورت ورود یک کاندیدای نظامی در انتخابات به سردار قاسم سلیمانی اشاره داشت، هر چند او هیچ وقت تمایلی به ورود به حوزه سیاست از خود نشان نداد، اما حالا چند ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری و در غیاب سردار سلیمانی باز هم برخی از اصولگرایان از احتمال روی کار آمدن یک رئیس جمهور نظامی سخن می‌گویند.
ابتدای سال 97 بود که محمدعلی پورمختار، نماینده مجلس نهم و دهم گفت «اگر یک نظامی رئیس‌جمهور شود حتما می‌تواند کشور را از مشکلات نجات بدهد.»
همین اواخر هم جواد آرین‌منش فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با آرمان ملی گفته است: "پیش‌بینی من این است که رئیس‌جمهور آینده از میان سپاهی‌ها خواهد بود. در واقع کسی که جریان اصولگرای انقلابی را مورد توجه قرار دهد و طبیعتا ظرفیت نهاد‌های انقلابی مانند بسیج و سپاه را که پای کار نماینده اصولگرا خواهند آمد مدنظر داشته باشد. این مولفه‌ها قطعا می‌تواند شانس موفقیت را بالا ببرد."
وی افزوده است: "نهاد‌های انقلابی اگرچه برای اینکه به‌صورت علنی به عرصه انتخابات ورود پیدا کنند، ممنوعیت دارند، اما واقعیت این است که ظرفیت‌های بسیج و نهاد‌های انقلابی چنان است که وقتی پای کار مجموعه‌ای قرار بگیرند، می‌توانند نیرو‌های متدین، مذهبی، مسجدی، بسیجی و اصولگرا را پای کار بیاورند البته میزان مشارکت مردم بسیار تعیین‌کننده خواهد بود. اگر میزان مشارکت مردم مانند انتخابات مجلس باشد، قدری نگران کننده است. اگر مردم با صندوق‌های اخذ رای قهر کنند و در انتخابات حضور نداشته باشند، معادلات به هم خواهد خورد و رئیس‌جمهور منتخب از پشتوانه کمی برخوردار می‌شود."
این اظهارات در حالی است که از همان سال 97 نظامی بودن رئیس جمهور موافقان و مخالفان خود را داشته است. موافقان بر این نظر هستند که ایرادی ندارد یک نظامی لباس رزم از تن درآورده و به حوزه اجرا قدم گذارد؛ چه‌بسا که یک نظم نظامی بتواند گره از مشکلات کشور بگشاید. مخالفان، اما اداره جامعه را متفاوت از اداره پادگان و میدان جنگ می‌دانند و البته تاکید دارند که تجربه تاریخی نیز نشان می‌دهد اقبال مردم به چهره‌های نظامی اندک است.
اما آیا رئیس جمهور نظامی می‌تواند به حل مسایل در وضعیت موجود کمک کند. از نگاه موافقان، اتفاقا ضرورت شرایط موجود این را می‌طلبد که رئیس جمهور بعدی یک نظامی باشد.
فعالان سیاسی چه می‌گویند؟
حمیدرضا ترقی عضو حزب مؤتلفه در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه هنوز اصولگرایان بحثی درباره گزینه نظامی نکردند اظهار کرد: بحث در این باره ضروری نیست و پرداختن به حاشیه‌ها به جای اصل است. آنچه رهبری از ما خواسته است تشکیل یک دولت جوان، انقلابی و حزب اللهی است که بتواند به صورت جهادی، مدیریت اجرایی کشور را با نشاط و شادابی به دست بگیرد و عقب ماندگی‌های اجرایی کشور را بتواند جبران کند. حالا این در وجود هر فردی که باشد تفاوتی نمی‌‎کند. اصل تشکیل دولتی است که مورد نظر رهبر انقلاب است و می‌تواند حلال مشکلات کشور باشد بحث نظامی فرع بر اصل قضیه است.
وی همچنین افزود: استراتژی اصولگرایان رسیدن به فرایندی است که بتوانیم به دولت جوان، انقلابی، حزب‌اللهی با روحیه جهادی برسیم. تلاش مان این است که این فرایند چه به لحاظ قانونی، چه شاخص‌ها و مصادیق ما را به این دولت برساند.
او با توجه به حضور نظامیان در میان نامزد‌های احتمالی اصولگرایان گفت: حضور نظامیان نیز منعی ندارد. همه افرادی که می‌توانند تبلور دولت جوان، انقلابی حزب‌اللهی و جهادی باشند باید خود را عرضه کنند. پس از عرضه کردن و اعلام برنامه‌ها و تطبیق با این شاخص‌ها می‌توان فرد واجد شرایط را شناسایی کرد، اما از اول نمی‌توان مانع ورود افراد نظامی یا مانع ورود افراد مسن یا روحانی یا غیرروحانی به انتخابات شد. فرد اجرایی با سابقه با نظامی فرقی ندارد. اما نیرو‌های نظامی قدری به ویژگی‌های جهادی بودن و انقلابی بودن نزدیک هستند. نظامیان به دلیل نوع کاری که انجام می‌دهند و پروژه‌هایی که اجرا می‌کنند به این شاخص‌ها نزدیک‌تر هستند، ولی اینکه همه شاخص‌ها را دارند به بررسی‌های بعدی نیاز دارد که هنوز صورت نگرفته است.
حسین الله‌کرم از فعالان سیاسی نیز در این باره گفته است: "چون ایران ناگزیر به انجام وظایف منطقه‌ای اش است، در غیر این صورت تجزیه خواهد شد، بنابراین مردم به این نتیجه رسیدند باید فردی استراتژیک را انتخاب کنند که فردی استراتژیک با سابقه نظامی گری برای قرار گرفتن در جایگاه ریاست جمهوری شایسته‌تر است."
از این منظر نمی‌توان میان نظامیان با دیگران تفاوتی قایل شد. چنانچه سردار طلایی با تاکید بر کارآمدی فردی که در انتخابات کاندیدا می‌شود، در این باره اظهار کرده است: "ما نمی‌توانیم تفکیکی بین یک اقتصاددان و یک فرد نظامی قائل شویم، کسانی که قابلیت، کارآمدی و توان مدیریتی، تفکر جهادی دارند، می‌توانند در انتخابات حاضر شوند حالا از هر گروهی می‌خواهند باشند مهم پایبندی به اصول، قانون اساسی، ولایت، ملت و کشور است."
وی در خصوص حضور نظامیان در سیاست نیز بیان کرده است: "ما پاسدار هستیم، امام فرمودند اگر سپاه نبود کشور هم نبود، این جایگاه و کارکرد پاسداران است. پاسداران هر روزی و در هر عرصه‌ای که کشور نیاز داشته باشد باید آماده جانفشانی و فداکاری باشند. فرق نمی‌کند سیاست باشد یا اقتصاد."
منصور حقیقت‌پور دیگر فعال سیاسی اصولگرا در این باره گفته است: «به نظر من نگوییم رئیس جمهور نظامی. چون وقتی بیاید دیگر با رفتار و سازوکار نظامی رفتار نمی‌کند. ما استعداد‌های بسیاری در نیرو‌های نظامی داریم همچنان که در نیرو‌های سیاسی و اقتصادی داریم. اتفاقا خیلی از این نیروی‌هایی که اکنون نظامی هستند در دوران دفاع مقدس بنابر ضرورت وارد نیرو‌های نظامی شدند. مثلا شهید همت یک معلم بود. شهید باکری مهندس بود یا شهید باقری خبرنگار بود.»
وی افزوده است: «اگر دوستان ما در بخش‌های مختلف احساس توانمندی می‌کنند و فکر می‌کنند که می‌توانند مشکلی از مشکلات نظام را حل کنند باید حتما خودشان را عرضه کنند. خواهش من از مردم این است که به صرف اینکه کاندیدا نظامی بوده یا نبوده است توجه نکنند. کدام یک از افراد و نیرو‌های ما نظامی نبوده است؟»
به گفته حقیقت‌پور «اغلب مقامات ما فرمانده جنگ بودند. مقام معظم رهبری رئیس شورای عالی دفاع مملکت بود یا الان فرمانده کل نیرو‌های مسلح هستند؛ لذا نباید خودمان را محدود کنیم. البته میدان ریاست جمهوی میدان آزمون و خطا نیست. باید افراد با اندیشه‌های درست و توان قابل قبول وارد شوند. افرادی که توانایی‌های محدود دارند برای کار‌های محدود بمانند. عرصه ریاست جمهور نیازمند افراد توانمندی مثل شهید رجایی و مقام معظم رهبری است.»
از منظر این گروه، این انتقاد که رئیس جمهور نظامی از نظر بین المللی می‌تواند بازخورد منفی برای ایران به همراه داشته باشد؛ درست نیست. چون به گفته ترقی «آنچه مسلم است ما در یک جنگ فراگیر و متنوع هستیم. این جنگ در شرایط کنونی جنگ اقتصادی و نرم است و نه جنگ سخت؛ بنابراین باید شرایط کنونی را در این رابطه لحاظ کرد کسی که می‌خواهد مسئولیتی اجرایی را بپذیرد باید تبحر جنگ اقتصادی و نرم با دشمن را داشته باشد.»
اما مخالفان نظامی بودن رئیس جمهور اینگونه فکر نمی‌کنند. از نظر آنها، روی کار آمدن یک رئیس‌جمهور نظامی امری بسیار خطرناک است؛ زیرا یک فرد نظامی تنها تفکر نظامی دارد و با مسائل به شکل پادگانی برخورد می‌کند.
چنانچه هادی غفاری در این باره گفته است: "کشور ما نیازمند یک فضای پادگانی نیست، بلکه ما نیاز داریم فردی در کشور رئیس‌جمهور شود که فن مذاکره را بداند و براساس قانون عمل کند. تجربه نشان داده دولت‌های نظامی جامعه خود را بدنام کرده‌اند". غفاری افزوده است: "بنده نوع رفتار نظامیان در حیطه فعالیت ایشان را زیر سوال نمی‌برم، بلکه می‌گویم آن‌ها تنها در مسائل مرتبط با کار خود دخالت کنند."
اما مخالفان این امر تنها به اصلاح‌طلبان محدود نیستند. همان سال 97 که این مباحث تازه آغاز شده بود محمدتقی رهبر از فعالان سیاسی اصولگرا با اشاره به این‌که کاندیدای نظامی ضرورت ندارد؛ گفته بود یکی از بازتاب‌های منفی این موضوع آن است که برخی می‌گویند جمهوری اسلامی به بن بست رسیده و دست به دامن نظامیان شده‌اند که این موضوع غلط است. تشخیص من آن است که مطرح شدن این موضوع اصلا ضرورت ندارد. هر فردی که بتواند به مردم و کشور خدمت کند باید در صحنه حاضر شود.
حالا اما در اواسط سال 99 اغلب اصولگرایان نشانی‌هایی می‌دهند که بیشتر به یک چهره نظامی نزدیک است چهره‌ای که شاید یکی از گزینه‌هایی باشد که این روزها لا به لای اخبار اسمشان را می‌شنویم از حسین دهقان، رستم قاسمی تا سعید محمد و قالیباف. فرد نظامی که از نظر آنها می‌تواند گره گشای وضع موجود باشد.