بزرگنمايي:

پیام ویژه - همشهری / متن پیش رو در همشهری منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
ابهام در مورد نحوه اجرای سیاست‌های حمایتی، پایان موعد تسویه اعتباری کارگزاران و پایان سال مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، حجم عرضه را در بورس افزایش داد
برخلاف انتظار، بورس تهران این هفته را با نزول شروع کرد و دیروز هم دامنه نزول گسترده‌تر شد و شاخص کل بورس تهران 2.8درصد افت کرد. محاسبات میدانی نشان می‌دهد پایان موعد تسویه اعتباری کارگزاران در شهریورماه، پایان سال مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری و همین‌طور نامشخص‌بودن زمان تزریق منابع از سوی صندوق توسعه ملی به تداوم روند نزولی بورس در هفته جاری دامن زده است، ضمن اینکه زمزمه‌هایی در مورد تغییر در سیاست‌های پولی به گوش می‌رسد.
به‌گزارش همشهری، با وجود رشد 148هزار واحدی شاخص کل بورس تهران در هفته گذشته، بازار سهام این هفته را با روند نزولی آغاز کرد؛ به‌طوری‌که ظرف 2روز گذشته شاخص کل بورس تهران بیش از 3درصد افت کرد. این در حالی است که تحلیلگران انتظار داشتند بورس تهران تحت‌تأثیر آغاز بازارگردانی سهام و اعمال سیاست‌های حمایتی، هفته جاری را با روند رو به رشدی آغاز کند اما به‌نظر می‌رسد تحلیلگران موفق نشده‌اند همه عوامل مؤثر بر بازار سهام را ارزیابی کنند.
دلایل نزول
با وجود آنکه سرمایه‌گذاران حقیقی در مبادلات هفته گذشته درمجموع 2700میلیارد تومان نقدینگی جدید وارد بورس کردند، اما معاملات 2روز گذشته نشان می‌دهد که ظرف این 2روز دوباره سهامداران حقیقی از حجم سرمایه‌گذاری‌های خود کم کرده‌ و به فروش بیشتر روی آورده‌اند، به‌طوری‌که سهامداران حقوقی و بازارگردان‌ها هم نتوانسته‌اند از حجم صف‌های فروش کم کنند و این موضوع منجر به افت دوباره شاخص‌‌ها شده است. محاسبات میدانی نشان می‌دهد که بخشی از دلایل نزول شاخص بورس ناشی از عوامل فصلی و مقطعی و برخی دیگر ناشی از نامشخص‌بودن زمان اجرای سیاست‌های حمایتی است.
به‌طور سنتی هر سال در شهریورماه زمان تسویه اعتباری کارگزاران فرا می‌رسد و سرمایه‌گذارانی که اعتبار دریافت کرده‌اند، برای تسویه اعتبار دریافت‌شده مراحل فروش سهام را در سبدهای سرمایه‌گذاری خود آغاز می‌کنند. این کار به‌طور مقطعی هر سال منجر به افزایش عرضه در بازار سهام می‌شود، اما این‌همه ماجرا نیست؛ شهریورماه پایان سال مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز هست. در این ‌ماه شرکت‌های سرمایه‌گذاری که سود عملیاتی‌شان از محل سرمایه‌گذاری در بورس شناسایی می‌شود، برای ارائه گزارش سالانه و بسته‌شدن صورت‌های مالی اقدام به فروش سهام برخی از شرکت‌های حاضر در سبد دارایی‌هایشان می‌کنند و از طریق بهینه‌سازی سبد سهام (پرتفوی) نسب به شناسایی سود برای سال مالی‌شان اقدام می‌کنند. این کار نیز به‌صورت فصلی منجر به افزایش عرضه در بازار سهام می‌شود. امسال اما این دو عامل با نزول قبلی شاخص بورس که از 20مرداد آغاز شده، همزمان شد و به روند نزولی بازار سهام در هفته جاری دامن زد. ضمن اینکه هنوز از انجام برخی سیاست‌های حمایتی از بازار سهام اطلاعی در دست نیست و مشخص نیست زمان دقیق تزریق یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی که برآورد می‌شود رقمی بالغ‌بر 25هزار میلیارد تومان باشد، چه زمانی محقق خواهد شد. در کنار این عوامل، هم‌اکنون زمزمه‌هایی در مورد تغییر در سیاست‌های پولی به گوش می‌رسد‌ و حتی شایعاتی وجود دارد که احتمالا سیاستگذار پولی دست به افزایش محدود نرخ بهره بزند که می‌تواند در بلندمدت منجر به افت شاخص‌های بورس شود.
در همین رابطه همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه به بورس‌نیوز می‌گوید: این روزها آخرین روز سال کاری شرکت‌های کارگزاری‌‌ است، در نتیجه سطح اعتباری بازار کاهش پیدا می‌کند و عموما کارگزاران در آخر سال مالی خود مشتری‌های اعتباری را کاهش می‌دهند و به‌طور طبیعی به بازار فشار وارد می‌شود. او همچنین درباره شناسایی سود در آخرین روز سال مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری می‌گوید: شرکت‌های سرمایه‌گذاری امسال سال خوبی داشتند و به همین دلیل شاید بیشتر تمایل داشته باشند در این روزها سود شناسایی کنند و بازار با مازاد عرضه مواجه باشد.
او با بیان اینکه هرساله در این بازه زمانی مازاد عرضه را داریم، تأکید می‌کند: از سه‌شنبه هفته جاری بازار دیگر با اثر پایان شهریور برخورد نخواهد داشت و روند مناسب‌تر خواهد شد. با این ‌حال، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه عوامل نزول بورس را در 2روز گذشته ناشی از عوامل دیگر می‌داند. به‌زعم او، بحث‌های سیاسی و بازگشایی پالایشگاه‌ها عامل نزول بازار سهام بوده است. مجید محمد ‌علیزاده آرانی به ایرنا گفت: بحث‌های سیاسی درباره اجرای یکطرفه مکانیسم ماشه باعث شد تا سهامداران بااحتیاط بیشتری عمل کنند. از طرف دیگر نزول سهام پالایشگاه‌ها یعنی سهامی که در سبد سهام صندوق سرمایه‌گذاری پالایشی حضور دارند، سهامداران را مردد و با شک و تردید همراه کرد که شاهد تأثیر آن در بازار و افت شاخص بورس بودیم.
چشم‌انداز آینده
حمایت بازارگردان‌ها از بورس همچنان ادامه دارد. هفته قبل بازارگردانی سهام منجر به متعادل‌تر شدن معاملات شد، بااین‌حال همچنان فشار فروش سهام از سوی سهامداران حقیقی بالا‌ست. برخی برآوردها نشان می‌دهد که از 20مرداد تاکنون سهامداران حقوقی نزدیک به 15هزار میلیارد تومان از سهام خود را فروخته‌‌ و نقد کرده‌اند، بااین‌حال هنوز اطلاعات و داده‌ای وجود ندارد که اثبات کند این منابع مالی به‌کل از بازار سهام خارج شده و وارد سایر بازارها شده است. برخی نظرسنجی‌ها در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که تقریبا اغلب سرمایه‌گذاران هنوز تصمیم به خروج پول از بازار سرمایه نگرفته‌اند.
اغلب کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که با توجه به داده‌های اقتصاد کلان خروج نقدینگی از بازار سهام به‌راحتی میسر نیست؛ چراکه بازارهای موازی فضای مناسبی را در مقابل تورم و انتظارات تورمی برای سرمایه‌گذاران فراهم نمی‌‌کند، بنابراین هم‌اکنون نقدینگی دو راه بیشتر ندارد؛ یا در بازار سهام بماند یا راهی بانک‌ها شود که با توجه به تفاوت نرخ بهره بانکی و تورم، این فرصت نیز از پیش پای سرمایه‌گذاران برداشته شده است؛ در نتیجه سرمایه‌گذاران همچنان ترجیح می‌دهند در بازار سرمایه باقی بمانند. بااین‌حال، برخی برآوردها نشان می‌دهد درصورت تداوم روند نزولی این احتمال که بخشی از نقدینگی تحت شرایطی راهی بانک‌ها شود وجود دارد اما همه اینها بستگی به شرایط بازار سرمایه و متغیرهای پولی (تغییرات نرخ بهره) در آینده دارد.
مدیرعامل سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی درباره چشم‌انداز آینده بازار سهام معتقد است: بازار سهام دوباره در نیمه دوم سال رشد خواهد کرد. شاخص صنایع بورس که حدود 50درصد تولید صنعتی را در‌بر‌می‌گیرد، از رشد تولید ماهانه 1.5 و 2.8درصدی در تیرماه و مردادماه99 نسبت به ماه‌های مشابه سال قبل حکایت می‌کند.
امیر تقی‌خان تجریشی ادامه می‌دهد: همچنین رشد نرخ برابری دلار نیمایی طی 3‌ماه اخیر بالغ‌ بر 32درصد بوده ‌که این موضوع در کنار افزایش تولیدات شرکت‌ها به سودآوری مناسب بنگاه‌های بورس در گزارش‌های 6ماهه و ماهانه منجر می‌شود. از سوی دیگر، نسبت قیمت به درآمد (P/E) تحلیلی بازار سرمایه با نرخ دلار نیمایی بالای 20هزارتومانی در محدوده 13مرتبه است که برای سرمایه‌گذاری جذاب است. همچنین شاهد بازگشت قیمت‌های جهانی هستیم که قطعا بر فروش شرکت‌ها و سودآوری آنها تأثیرگذار است.
به گفته او، همه این عوامل نشان می‌دهد نقدینگی دوباره وارد بازار سرمایه خواهد شد و احتمالا شاخص در نیمه دوم سال روند صعودی خود را ادامه می‌دهد.