بزرگنمايي:

پیام ویژه - بسیاری از صاحبنظران و روشنفکران، بعضا هزینه هم داده‌اند مبنی بر اینکه اصل 115 قانون اساسی مشمول زنان و مردان می‌شود.

آ آفتاب یزد: «1400 با خانم رئیس‌جمهور | برای اولین‌ بار یک زن وارد پاستور می‌شود؟»، «احتمال کاندیداتوری یک سیاستمدار زن در انتخابات 1400»، «زنان برای انتخابات 1400 نامزد معرفی می‌کنند؟»، همه این‌ها و بیشتر نمونه‌هایی از تیترهایی است که در روزهای اخیر درباره انتخابات شنیده می‌شود. توصیف این تیترها در دو کلمه جای می‌گیرد، جذاب و پوچ! این اولین بار نیست که نزدیک به موعد انتخابات که می‌شود چنین بحث‌هایی مطرح می‌شود که تعریف دقیق رجل سیاسی چیست؟ کاندیداتوری زنان طبق قانون امکان‌پذیر است، زنان می‌توانند به پاستور راه یابند و بسیاری دیگر از این دست موارد! موضوعی که به نظر می‌رسد برای 1400 بیشتر در دستور کار قرار گرفته است! این درحالی است که همه آنهایی که در سیاست هستند و حتی آنهایی که از بیرون، در کوچه و خیابان و در تاکسی و مغازه اخبار را دنبال می‌کنند می‌دانند که همچون همیشه خبری از کاندیداتوری زنان و در واقع تایید صلاحیت آنها وجود ندارد. از قدیم گفته‌اند نمی‌توان یک شبه راه صد ساله را طی کرد. درحالی که نه‌تنها وزیر زن که حتی استاندار زن نیز در کشور نداریم و در مقابل آن مقاومت می‌شود، حرف از رئیس جمهور زن در واقع سیاسی‌بازی برخی سیاسیون و البته شانتاژی رسانه‌ای بیشتر نیست!
> اصولگرایان و کاندیدای زن
حالا آش چنان شور شده است که یک فعال سیاسی اصولگرا گفته موانع قانونی برداشته شود، اصولگرایان برای 1400 کاندیدای زن معرفی می‌کنند. مرتضی طلایی نائب رئیس شورای شهر تهران در دوره اصولگرایان در واکنش به کاندیداتوری سیاستمداران زن در انتخابات ریاست جمهوری، یادآور شد: «اگر مشکل قانونی آن حل شود اصولگرایان می‌توانند کاندیدای زن هم معرفی کنند. اصولگرایان ظرفیت‌های خوبی در حوزه بانوان دارند که می‌توانند معرفی کنند. اما ابتدا باید مسئله قانونی آن حل شود.» طلایی اظهار کرد: «اما موضوع این است که باید دید یک مدیر با چه ویژگی‌هایی باید در مسند مدیریت کشور قرار گیرد؛ من دیدم این روز‌ها بحث کاندیدای نظامی و غیر نظامی و... هم مطرح می‌شود، اما موضوع این است که ما امروز یک دولت کارآمد و مدیری مقتدر و تصمیم‌گیر و شجاع و پاکدست نیاز داریم تا وقتی روی کار آمد بایستد وبرای مردم کار کند. حالا اینکه زن باشد یا مرد، نظامی باشد یا غیرنظامی همه فرع است؛ بنابراین شورای نگهبان باید دقت کند و کسانی را تایید کند که این ویژگی‌ها را داشته باشند و مصلحت اندیشی خود را بر این مبنا قرار دهد. مشکلات کشور اینگونه حل می‌شود.»
طلایی درحالی گفته مشکل قانونی حل شود کاندیدای زن معرفی می‌کنیم که همین چند هفته پیش عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سوالی درباره امکان ریاست جمهوری خانم‌ها در انتخابات ریاست جمهوری، گفت: دقیقاً مسئله ممنوعیت‌های قانونی نیست و پای مسائل فرهنگی در میان است. شاید در دوره‌ای ریاست جمهوری خانم‌ها هم اتفاق بیفتد؛ بنابراین، منبع قانونی وجود ندارد و شاید در دوره‌های آتی رئیس جمهور زن هم داشته باشیم.» به عبارت دیگر مرجع قانونی در این زمینه می‌گوید منبع قانونی وجود ندارد اما اصولگرایان می‌گویند اگر موانع قانونی برداشته شود نامزد زن معرفی می‌کنیم. از همین جای کار مشخص می‌شود که موضوع تنها ایجاد جوهای رسانه‌ای است و همه می‌دانند اصل ماجرا چیست!
> دیدگاه فعالان سیاسی زن
جالب اینکه برخی زنان سیاستمدار نیز ترجیح می‌دهند در این زمین بازی، نقش خود را ایفا کنند با آنکه متوجه ماهیت و نتیجه کار هستند. به عنوان نمونه معاون حقوقی پیشین رئیس جمهور در پاسخ به این سوال که آیا تمایلی به کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری دارید و آیا این توانایی را در خود مشاهده می‌کنید؟ اشاره کرد:«هنوز به آن فکر نکرده‌ام. رفتار انتخاباتی مردم اصلا قابل پیش‌بینی نیست، بستگی به اقناع آنها دارد ممکن است زمانی به یک فرد عملگرا یا چهره‌های دیگر با شاخص‌های دیگر رای دهند. در حال حاضر هم مشخص نیست که مردم به چه مولفه‌ای توجه می‌‎کنند در واقع این خاصیت دموکراسی در کشور است که مردم، تعیین‌کننده هستند.» امین زاده به گونه‌ای پاسخ داده که گویی چنین شانسی برای او وجود دارد! جالب‌تر اینکه همین الان میان مردانی که کاندیدهای احتمالی هستند از همین حالا زد و خوردهای سیاسی را شاهد هستیم و در این میان چقدر باورپذیر است که مثلا یک جریان سیاسی به دنبال این باشد که کاندیدایی زن معرفی کند. اصولگرایان که همین چند وقت پیش با فتاح دچار آن سطح از تنش شدند و به قولی 35 نفر در این جریان به دنبال رئیس جمهوری اند مجالی به کاندیدای زن خواهند داد؟!
شهربانو امانی فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره نامزدی زنان در انتخابات ریاست جمهوری می‌گوید:« بنده هم به عنوان یکی از زنانی که برابری و عدالت قانونی را مدنظر دارم قطعا از رئیس‌جمهور شدن یک زن، حمایت می‌کنم. طبیعتا حضور زنان به عنوان نیمی از جمعیت فقط برای اینکه زینت بخش صندوق‌های رای باشند، نیست بلکه یکی از الزامات است. تاکنون هم در این چهل سال با تفسیری که شورای نگهبان در ارتباط با اصل 115 قانون اساسی ارائه کرده حتی دلایل ردصلاحیت خانم‌هایی که در انتخابات ثبت نام کردند به آنها اعلام نشده حتی هم به آنها نگفتند که از نظر قانونی، مشکل دارند. بنابراین سخنان کدخدایی، سخن جدیدی نیست همیشه هم گفتند منع قانونی درباره حضور زنان وجود ندارد.» او گفته:« البته اگر این گونه تصور شود که چون اکثریت جامعه، علاقه‌ای به حضور پای صندوق‌های رای ندارند احتمالا در شرایط فعلی، مصاحبه‌هایی مانند مصاحبه سخنگوی شورای نگهبان مبنی بر رئیس‌جمهور شدن زنان در آینده، یقینا مورد قبول و حمایت بخش مهمی از زنان قرار می‌گیرد اما در عین حال، این مسئله را باید در نظر داشت که این سخنان نباید به ابزاری برای فرار رو به جلو تبدیل شود اتفاقا باید، قوانین عادلانه و برابری وجود داشته باشد،
چراکه سالیان سال است بسیاری از زنان و مردان در سپهر سیاسی این کشور، تلاش می‌کنند تا این قوانین عادلانه در مورد زن و مردم را به شورای نگهبان بقبولانند. حتی بسیاری از صاحبنظران و روشنفکران، بعضا هزینه هم داده‌اند مبنی بر اینکه اصل 115 قانون اساسی مشمول زنان و مردان می‌شود.» در همین زمینه پروانه سلحشوری نماینده مجلس دهم نیز گفته است:« بنابر حرف آقای کدخدایی، این تفسیر شورای نگهبان که هم زنان و هم مردان می‌توانند رئیس جمهور شوند؛ باید در قانون اساسی آورده شود. اگر این سخن فقط صحبت سخنگو باشد، سخنگوی شورای نگهبان می‌تواند تغییر کند و نفر بعدی این دیدگاه را نداشته باشد. باید این ابهام در قانون اساسی تغییر کند و ممکن است تا 100 سال آینده هم رئیس جمهور زن نداشته باشیم و در مسیر تحولات اجتماعی علاوه بر بروزرسانی قوانین، تفکرات و فرهنگ‌ها هم باید آماده پذیرش این موضوع باشد.» زهرا نژادبهرام، فعال حوزه زنان و عضو هیئت‌رئیسه شورای شهر تهران نیز در پاسخ به این پرسش که اگر شرایط مناسب باشد شما نامزد ریاست‌جمهوری می‌شوید؟ تاکید کرده است: من بخواهم به‌عنوان یک فرد کاندیدای ریاست‌جمهوری شوم، شخصی است. اما اگر در جریان سیاسی و حزبی که به آن متعلق هستم، به این نتیجه برسند دستورالعمل می‌شود. اگر حزب تصمیم بگیرد نامزد ریاست‌جمهوری می‌شوم، چون با آنها ارتباط سیاسی دارم و حزب است که تصمیم می‌گیرد. من تجربه در معرض رای مردم قرارگرفتن را داشتم و افتخار می‌کنم که مردم به من اعتماد کردند. او افزوده است: فکر می‌کنم از اول نیز برای ریاست‌جمهوری زنان مشکل نداشتیم اما خوانش‌های متفاوتی از قانون صورت گرفته بود و با این موضوع که کلمه «رجل» مفهوم مردانه دارد، سعی می‌شد مراکز رسمی از کاندیداتوری زنان استقبال نکنند. درحالی‌که در متن مجلس ابتدای انقلاب این مفهوم را نمی‌رساند. افرادی که در آن زمان عضو مجلس بودند این مفهوم (رجل به معنی مرد) را قبول نداشتند و اگر می‌خواستند حتما از کلمه «مرد» استفاده می‌کردند.
فاطمه راکعی فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در همین زمینه گفته است: زنده یاد اعظم طالقانی با همه وجود و با همه مشکلاتی که در آخرین روزهای عمر خود داشت، هر دوره در انتخابات ثبت نام می‌کرد و رجل سیاسی را شخصیت و انسان سیاسی تعریف می‌کرد و دلایل زبان شناختی، حقوقی و شرعی خودش را ارائه می‌داد؛ ما همچنان این راه را ادامه می‌دهیم. در شرایط کنونی کشور و تنگ نظری‌های سیاسی موجود، بعید به نظر می‌رسد شاهد یک انتخابات اصولی و دلخواه باشیم. ممکن است انتخابات ریاست جمهوری هم مانند مجلس در اختیار طیف خاصی قرار گیرد.
راکعی بیان کرد: طبق قانون اساسی نباید زنان برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری منعی داشته باشند این یک حق اجتماعی است و آن را دنبال می‌کنیم. کسی حق ندارد این حق را از ما بگیرد. هرچه بیشتر زنان در فضای سیاسی وارد شدند، شاهد بودیم کسانی اصلا بنا ندارند حق زنان را در این حوزه‌ها به رسمیت بشناسند و از توانمندی‌های آن‌ها به طور اصولی برای پیشبرد اهداف توسعه در کشور استفاده شود. او افزود: اگر زنان وارد نهاد قدرت نشوند اندیشه‌های اجتماعی سیاسی و دغدغه‌هایی که دارند، علیرغم تلاش‌هایی که می‌کنند، عملیاتی نمی‌شود. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در پاسخ به این سوال که آیا خانم‌های اصلاح‌طلب طبق روش و سنت زنده یاد طالقانی به انتخابات 1400 ورود می‌کنند، گفت: این سنت را با همه معانی اصلی و ضمنی‌اش حفظ می‌کنیم و اینکه خانم یا خانم‌هایی در این دوره کاندیدای ریاست جمهوری شوند یا نه، این را به تصمیمات بعدی موکول می‌کنیم. البته در هر شرایطی شاهد حضور پررنگ خانم‌ها در عرصه سیاسی بوده‌ایم و خواهیم بود.
> وعده سرخرمن است
درباره این موضوع با یک نماینده مجلس دهم گفتگو کردیم که از نگاه او موضوع کاندیداتوری زنان برای 1400 چقدر جدی است. سهیلا جلودارزاده به «آفتاب یزد» گفت:«قبلا هم در این مورد گفته‌ام که حضور زن برای کاندیداتوری 1400 وعده سرخرمن است، زنان و مردان جامعه نیز به خوبی می‌توانند درک کنند که چنین اظهاراتی که زنان در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا شوند سیاسی بازی است،
در جامعه‌ای که هنوز نسبت به حقوق فردی، نسبت به برابری اشتغال و دریافتی حقوق مالی مشکلات و موانع مختلفی وجود دارد معرفی کاندیدای زن برای ریاست جمهوری نوعی توهین به شعور مردم است!» او در پاسخ به اینکه آیا فارغ از موانع قانونی، این میزان از بلوغ را در جریان‌های سیاسی کشور مشاهده می‌کنید که بخواهند کاندیدای زن معرفی کنند؟ پاسخ داد: «واقعا موضوع به قدری واضح است که تمایلی ندارم در این موضوع صحبت خاصی داشته باشم. این‌ها همه بازی است» او گفت: «چنین اجازه‌ای به زنان داده نمی‌شود، اگر میل به مشارکت زنان در سطوح بالا وجود داشت برنامه‌های مختلفی که در این زمینه وجود داشت را جدی می‌گرفتند، ما برنامه داشتیم برای آموزش و ارتقا تدریجی زنان، در وزارت صنایع یک نقشه راه ایجاد کردیم که زنان چه آموزش‌هایی ببینند که به هدف مشارکت سی درصدی مدیریت‌ها دست یابیم. اما نمی‌خواهند.» او افزود:«در جریان‌های سیاسی هم‌اکنون در میان خود رقبای مرد نیز اختلاف و جدل بسیار است و هرکدام به‌دنبال خارج کردن دیگری از رقابت هستند.» این نماینده سابق اظهارداشت: «اگر برخی گمان می‌کنند با طرح چنین موضوعاتی می‌توانند توجه مردم را به خود جلب کنند در اشتباه هستند چرا که در شرایط امروز مردم مشکلات بسیاری دارند و توجهی به این موضوع ندارند که رئیس جمهور آینده مرد باشد یا زن.» جلودارزاده در پایان گفت: «با طرح چنین موضوعاتی نمی‌توان به وضعیت فعلی کمکی کرد بهتر است جریان‌های سیاسی به دنبال این باشند که گزینه مناسبی برای برون رفت از این شرایط بیابند، با وجود فشارها و استرس‌هایی که امروز در جامعه متوجه زنان است، اصلا رئیس جمهور زن نخواستیم شرایط را تغییر دهید به جای بازی‌های سیاسی!»