چاپ

پیام ویژه-صادق زیبا کلام/در خصوص سفر دکتر حسن روحانی به نیویورک و احتمال دیدار ایشان با دونالد ترامپ حجم عمده‌ای از مطالب گفته و نوشته شده است. اما واقعیت آن است که هیچ ملاقاتی میان ترامپ و روحانی صورت نخواهد گرفت. دلیل آن را نیز می‌دانیم؛ به‌دلیل آنکه در نظام برای چنین دیداری آمادگی و رضایت وجود ندارد. منتها نکته اساسی‌تر و مهم‌تر آن است که به فرض محال هم ملاقاتی میان روسای جمهور دو کشور صورت گیرد، دستاوردی نخواهد داشت. اولا ترامپ و کاخ سفید می‌دانند که درخصوص تنش‌زدایی با آمریکا و نیز مسائل مهم سیاست خارجی دکتر روحانی به‌رغم آنکه رئیس‌جمهور بوده و شخصیت دوم نظام است، اما بر اساس قانون اساسی تصمیم گیرنده نهایی نیست. آمریکایی‌ها می‌دانند که اگر هم ملاقاتی صورت گیرد، این ملاقات صرفا یک حالت سمبولیک و تبلیغاتی برای دونالد ترامپ خواهد داشت و به همین دلیل حتی در صورت چنین اتفاقی آمریکایی‌ها روی هیچ مساله‌ای نمی‌توانند حساب باز کنند. این سوال همچنان وجود دارد که ملاقات صورت گیرد تا چه مساله‌ای بین ایران و آمریکا حل و فصل شود؟ چون مساله صرفا مشکلات و اختلافات میان ایران و آمریکا نیست، بلکه مشکل جهان‌بینی، نگرش و ایدئولوژی است و گفتمان اصلی انقلاب نگاه خاصی به آمریکا دارد. سوال دیگری که وجود دارد این است؛ چگونه جمهوری اسلامی می‌تواند چنین مسائلی را کنار بگذارد؟ در چنین چارچوبی، اگر اختلافات حل و فصل شود و به سمت تنش‌زدایی برویم، سوال دیگری شکل می‌گیرد که اگر امکان تنش‌زدایی با آمریکایی‌ها وجود داشت، چرا زودتر از این‌ها تلاشی صورت نگرفت؟ چرا باید چنین مساله‌ای در طول سال‌ها وجود داشته باشد؟ چرا زودتر مصالحه اتفاق نیفتاد؟ با نظر به مجموعه شرایط روشن است که پاسخ به این سوال‌ها آسان نیست. مثلا ممکن است کسانی پاسخ دهند که قبلا امکان تنش‌زدایی وجود نداشت چون آمریکا روحیه تجاوزطلبی و استکباری داشت. در این صورت می‌توان گفت روحیه آمریکا همان روحیه گذشته بوده و هیچ چیزی در آمریکا عوض نشده است. سوال و جواب‌هایی از این دست روشن می‌کند که چرا هر گونه حرکت به سمت تنش‌زدایی بسیار دشوار است. در مجموع یکی از مسائلی که وجود دارد این است که مسئولان نمی‌توانند چنین تغییرها در سیاست‌ خارجی را برای طرفداران توجیه کنند که چرا تنش‌زدایی با آمریکا صورت گرفته و ما دیگر به دنبال سیاست‌های گذشته نیستیم. این مسائل به سادگی قابل حل نیست تا نظام به سمت تنش‌زدایی برود. بنابراین هیچ ملاقاتی میان ترامپ و روحانی صورت نخواهد پذیرفت. چون اگر هم به فرض محال ملاقاتی صورت پذیرد، برآیند و فایده‌ای نخواهد داشت و این را آمریکایی‌ها به خوبی می‌دانند. تنها فایده قطعی آن، استفاده تبلیغاتی ترامپ خواهد بود.