چاپ

اخبار ویژه -
شرق / متن پیش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
وجود اتحاد ملی، امری اجتناب‌ناپذیر در رشد و توسعه اقتصادی کشورها محسوب می‌شود؛ تا آنجا که کارشناسان این مؤلفه را یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های رشد کشورها می‌دانند، اما در ایران اتحاد ملی دچار خدشه‌هایی شده که به نوبه خود جریاناتی سوء را ایجاد کرده است. در این زمینه سیدمصطفی هاشمی‌طبا، تحلیلگر مسائل سیاسی، با ذکر یک نمونه اقتصادی به تبیین چگونگی شکل‌گیری اتحاد ملی و زمینه‌های بروز آن در عالم سیاست پرداخت و به «شرق» گفت: «اتحاد ملی بحثی بالاتر از مسائل سیاسی است. اتحاد ملی یعنی اینکه مقامات اصلی کشور به مردم تفهیم کنند و بگویند که باید این‌گونه عمل شود تا آینده‌ و اقتصاد کشور شکوفا شود که متأسفانه تاکنون چنین رویکردی رخ نداده است. لازمه چنین تصمیمی نیز این است که تصمیمات خاص اقتصادی در کشور اتخاذ شود. در چنین شرایطی است که اتحاد ملی شکل می‌گیرد».‌هاشمی‌طبا‌ گفت: «اقتصاد ایران یک اقتصاد سیاسی است. البته اقتصاد غالبا چنین ویژگی‌ای دارد. ضمن سیاست‌هایی که در مسائل خارجی و داخلی اجرا می‌شود، اقتصاد یک کشور نیز شکل می‌گیرد، بنابراین اقتصاد انتزاعی وجود ندارد. اقتصاد تحت‌تأثیر تصمیم‌گیری‌های سیاسی قالب می‌گیرد. برخی از تصمیمات در داخل کشورها اخذ می‌شوند و برخی مواقع خارج از مرزها بر کشورها تحمیل می‌شوند. با این وصف متأسفانه اقتصاددان‌های ما عموما سخنان انتزاعی بر زبان می‌آورند، درحالی‌که پایه جریانات اقتصادی کشور به تصمیمات سیاسی گره خورده است».
او ادامه داد: «اگر تصمیمی در قبال نحوه هزینه‌کردن منابع اخذ شود که آیا در نهایت این منابع را صرف توسعه کنند یا بین مردم تقسیم شود، باید گفت که این تصمیم یک تصمیم سیاسی است نه تصمیم اقتصادی محض. مردم در واکنش به این تصمیم یا رضایت خاطر دارند یا مخالف آن هستند، بنابراین سیاست‌مداران ما ضمن بررسی این اوضاع، بر اساس حدس و گمان خود، تصمیم می‌گیرند که با منابع ملی باید چه‌کار کرد. در چنین حالتی اقتصاد به‌شدت تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. کشورهای خارجی نیز در مواجهه با سیاست‌های اعمالی ما، عکس‌العمل‌هایی از خود نشان خواهند داد. به‌هرحال آنها نیز در پی کسب منافع خود هستند و صرفا نظاره‌گر نیستند».‌وی ابراز کرد: «در جریان اتحاد ملی در ابتدا باید این سؤال را پرسید که اتحاد چه کسانی مدنظر است؟ مگر می‌شود در دل آدم‌ها یک اتحاد بزرگ ایجاد کرد، درحالی‌که تضادهای مختلفی در جامعه وجود دارد. برخی صرفا می‌خواهند در سطوح تصمیم‌گیر سیاسی کشور اتحاد موجود باشد؛ به‌عنوان‌مثال اصولگرایان و اصلاح‌طلب‌هایی مثل سازندگی‌ها و‌... با هم متحد شوند. مشخصا این رویکرد، مصداق اتحاد ملی نیست. این یک اتحاد سیاسی بین گروه‌های مدعی است که مشخص نیست چند درصد از جامعه با آنها همراه‌اند».
او تصریح کرد: «اتحاد ملی بحثی بالاتر از این مسائل سیاسی است. اتحاد ملی یعنی اینکه مقامات اصلی کشور به مردم تفهیم کنند که باید چگونه عمل شود تا آینده‌ کشور شکوفا شود که متأسفانه تاکنون چنین رویکردی رخ نداده است. لازمه چنین تصمیمی این است که تصمیمات خاص اقتصادی در کشور اتخاذ شود. در چنین شرایطی است که اتحاد ملی شکل می‌گیرد، بنابراین تا وقتی که رانت موجود باشد و افراد مرفه از امکانات کشور به نحو فوق‌العاده استفاده کنند، اما درمقابل، برخی دیگر غذای خود را از سطل زباله‌های خیابان تأمین کنند، اتحاد ملی معنایی ندارد. اگر مردمی که محروم و فقیر هستند دیده نشوند، اما از اتحاد ملی سخن بگویند این درست نیست. در اتحاد ملی باید عموم مردم از داشته‌های کشور استفاده کنند. عموم ادعاهایی که با اسم اتحاد ملی مطرح می‌شوند، صرفا تصمیمات سیاسی‌اند».هاشمی‌طبا تصریح کرد: «ما هرچند که در برابر دشمنان خارجی اتحاد داشته‌ایم، اما این اتحاد ملی به معنی واقعی آن نیست. وقتی صدام به ایران حمله کرد، وقتی آقای ظریف و سپاه تحریم شدند، به نوعی اتحاد ملی در این موارد وجود داشت. این اتحاد ملی در مقابل دشمن خارجی است. ما در پی اتحاد ملی در داخل هستیم که آن هم وجود ندارد».
او تصریح کرد: «زمان آقای مهندس موسوی وقتی بازار کنترل می‌شد تا مایحتاج مردم تأمین شود و مردم احساس کمبود نکنند و قیمت‌ها کنترل شود، بسیاری می‌گفتند که این تفکر کمونیستی است. در آن دوران به ما کوپنیست می‌گفتند. منتقدان به دنبال آزادسازی قیمت‌ها بودند. اکنون هم عموم مقامات کشور در فضای اقتصاد، به دنبال همین آزادسازی هستند. همه کسانی که در کشور مسئولیت دارند، اعم از مجلس، قوه قضائیه و حتی دولت، گرایش به آزادی نرخ‌ها دارند. این همان لیبرالیسم است. برخی از مسئولان هرچند اسم این تفکر را بر زبان نمی‌آورند، اما در عمل پایبند به آن هستند. در چنین فضایی قیمت‌ها جهش می‌یابد».
او ادامه داد: «چنین تفکری خسارت‌های زیادی به کشور ما وارد کرد، به‌خصوص در شرایط تحریم این خسارت‌ها عمیق‌تر می‌شوند. دولت هم اقدامی در این خصوص انجام نداد و اگر هم اقدامی در این زمینه انجام می‌دهد تا مشکل حل شود، دلواپسان و مخالفان به دولت حمله می‌کنند که چرا این‌گونه عمل می‌کنید. به نظر من، نظام تصمیم‌گیری باید تکلیف خود را با این اوضاع مشخص کند. نمی‌توان توأمان کوسه و ریش‌پهن باشیم. هم‌زمان، کوسه و ریش‌پهن‌بودن امکان‌پذیر نیست. هم می‌خواهیم کوسه باشیم؛ یعنی ندار باشیم؛ هم می‌خواهیم ریش‌پهن باشیم؛ یعنی برای عموم مردم همه‌چیز را فراهم کنیم. این در نهایت منجر به تفاوت‌های طبقاتی شدید می‌شود».