چاپ

پیام ویژه - اعتماد / متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست
سارا معصومی / حکایت رابطه امارات متحده عربی با ایران، ایالات‌متحده و رژیم صهیونیستی مصداق همان خواستن همزمان خدا و خرماست. امارات میان انتخاب‌های اشتباه در گذشته‌ای نه چندان دور، منافع امنیتی، اقتصادی و سیاسی امروز و آینده‌ای مبهم در سایه اتحاد با عربستان تحت حاکمیت محمد بن سلمان و امریکای دونالد ترامپ گرفتار شده ‌است. انتخاب‌های پرهزینه دیروز در سوریه، یمن و همراهی با سیاست‌های ضدایرانی عربستان‌سعودی در منطقه عملا حاکمان امارات را در باتلاقی گرفتار کرده که رد و نشان آن را می‌توان در موضع‌گیری‌های متفاوت مقام‌های اماراتی به وضوح دید. چهره‌ای مانند انور قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجه این کشور یک روز از تلاش برای کاهش تنش از رابطه با ایران سخن می‌گوید و روز دیگر در مقام میزبان برایان هوک، مسوول گروه اقدام علیه ایران در وزارت خارجه ایالات‌متحده از هم‌پیمانی با ایالات‌متحده در مقابله با آنچه تهدیدهای مشترک ایران می‌خوانند سخن می‌گوید. همین امارات یک روز از آرمان‌های فلسطینی‌ها حمایت می‌کند و روز دیگر اعلام می‌کند که به دنبال رابطه حسنه با تمام کشورهای منطقه از جمله ترکیه و (رژیم) اسراییل است و حتی خبر می‌رسد که امارات و اسراییل در حال همکاری‌های مشترک در حوزه مهار ویروس کووید19 هستند.
در یک‌سال و نیم اخیر چندبار منابع خبری در ایران و البته رسانه‌های منطقه‌ای از قرار گرفتن امارات در مسیر کاهش تنش با ایران خبر دادند و حتی برخی منابع دیپلماتیک از سفر هیات‌هایی از امارات به تهران هم خبر دادند. در امتداد همین خط رسانه‌ای بود که با شروع ویروس کووید 19 تماس‌های تلفنی میان وزرای خارجه دو کشور و انتقال تجهیزات پزشکی برای مبارزه با کرونا از امارات به ایران منتشر شد و البته به نظر می‌رسد این تبادل همچنان ادامه دارد و اخیرا امارات متحده عربی چهارمین محموله پزشکی خود را به ایران ارسال کرد. با این همه گویا اراده متزلزل مقام‌های اماراتی برای کاهش تنش با تهران در کنار تلاش عربستان‌سعودی و ایالات‌متحده برای حفظ فاصله این کشور از ایران عملا منجر به گشایش جدی در رابطه امارات با ایران نشده ‌است.
در حالی که دولت دونالد ترامپ هر روز بر دامنه تحریم‌ها علیه ایران می‌افزاید و در تازه‌ترین مورد آنها روز پنجشنبه گذشته یک شرکت اماراتی را در کنار 7 شرکت دیگر به بهانه ارتباط با تهران به فهرست تحریم‌های خود اضافه کرد، برایان هوک، مسوول گروه اقدام علیه ایران در سفری به امارات و عربستان‌سعودی با مقام‌های این کشور درباره تداوم همکاری در مقابله با ایران رایزنی‌های فشرده‌ای را در پشت درهای بسته پیش برد. این سفر در روزهایی صورت گرفت که جهان مشغول مبارزه با اپیدمی کروناست اما در گوشه‌ای از آن بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسراییل با استفاده از غفلت جهان عرب و برخی کشورهای اسلامی برنامه‌ریزی برای الحاق زمین‌های بیشتری از کرانه باختری به این رژیم را در سایه چراغ سبز تیم ترامپ پیش‌ می‌برد و برای عملی کردن معامله قرن مطرح شده از سوی تیم ترامپ هم روی رابطه با کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس حساب ویژه‌ای باز کرده‌است. تیم دونالد ترامپ تا انتخابات 4 نوامبر سال جاری فرصت چندانی ندارد و بر همین اساس بزرگ‌ترین واهمه تندروهای ایران‌ستیز نشسته در کاخ سفید ایجاد شکاف در اتحاد میان امریکای ترامپ و متحدان عبری و عربی‌اش در غرب آسیا علیه ایران است. برایان هوک و قریب به
500 نفری که در بخش‌های متفاوت کابینه ترامپ کار روی پرونده تحریم ایران را پیش می‌برند، امیدوار هستند که بستن کوچک‌ترین گلوگاه‌های اقتصادی ایران به‌علاوه فضاسازی سیاسی در شورای امنیت برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، تهران را در مقام انتخاب ناگزیر مذاکره با امریکای ترامپ تا پیش از انتخابات قرار بدهد؛ مذاکره‌ای که نتیجه آن هیچ اهمیتی برای ترامپ ندارد و تنها به دنبال استفاده از عکس آن در کارنامه انتخاباتی خود است. در این میان امارات متحده عربی با بحران اقتصادی در نتیجه شیوع ویروس کرونا درگیر است و همزمان هزینه‌های گزاف تداوم جنگ در یمن هم بر شانه‌های حاکمان اماراتی سنگینی می‌کند. تکلیف دونالد ترامپ نیز با منطقه غرب آسیا مشخص نیست و رفتارهای او در قریب به چهار سال گذشته در منطقه نشان از نبود استراتژی مشخص و تصمیم‌گیری‌های موردی و مقطعی دارند. امارات به چشم خود دیده که ایالات‌متحده به‌رغم پافشاری بر این ادعا که حملات به تاسیسات نفتی عربستان‌سعودی و چند نفتکش در بندر الفجیره کار ایران بوده یا هدف قرار گرفتن پهپاد امریکایی توسط ایران دست به اقدام نظامی علیه ایران نزده اما چندی بعد در یک اشتباه محاسباتی با ترور سردار شهید قاسم سلیمانی در عراق، منطقه را تا لبه پرتگاه جنگ برده است. هرچند که سکوت امریکایی‌ها در برابر حمله ایران به پایگاه عین‌الاسد هم به علامت سوالی در ذهن تصمیم‌گیران اماراتی در حوزه سیاست خارجی تبدیل شده‌ است. امارات امروز به این نتیجه رسیده که ایالات‌متحده در تشدید تنش در منطقه میان بازیگران منطقه‌ای نقش اصلی و پیشرو را بازی کرده اما در شرایط اضطرار به صراحت خطاب به سعودی‌ها و فرزندخوانده‌هایش اعلام کرده که تامین امنیت شما وظیفه سربازان امریکایی نیست. در چنین شرایطی عقل سیاسی در امارات حکم می‌کند که این کشور در مسیر فاصله گرفتن از تندروهای بی‌حاصل محمد بن سلمان، ولیعهد جوان سعودی و دونالد ترامپ قرار بگیرد، اما همین دو دستان امارات را در میدان عمل بسته‌اند.
در روزهایی که نمایندگی امریکا در سازمان ملل مشغول پخش پیش‌نویس قطعنامه جدید تحریمی علیه ایران به منظور تمدید تحریم تسلیحاتی ایران فراتر از اکتبر سال جاری است و برایان هوک در مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتدپرس به صراحت به توسل دولتش به تروریسم اقتصادی علیه مردم ایران افتخار می‌کند و می‌گوید ایران باید میان اسلحه در سوریه یا کره در تهران یکی را انتخاب کند، امارات نمی‌تواند برای برقراری رابطه با ایران شخصا تصمیم‌گیری و آن را به شکافی در سد تحریم علیه ایران بدل کند. بر همین اساس در بیانیه‌ای که وزارت خارجه ایالات‌متحده صادر کرده به صراحت آمده است که هدف از رایزنی‌های هوک در امارات حفظ اتحاد علیه ایران بوده است.
در این بیانیه با تاکید بر سفر 27 و 28 ژوئن (هفتم و هشتم تیرماه) هوک به امارات از دیدار و رایزنی‌های هوک با «شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان» وزیر خارجه و «انور قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجی امارات خبر داد. به روایت وزارت خارجه امریکا، در این دیدارها درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل صحبت و رایزنی شد؛ تحریمی که قرار است 18 اکتبر 2020 (27 مهرماه) منقضی شود. این وزارتخانه افزود: «هوک نماینده ویژه (امریکا در امور ایران) مقام‌های اماراتی را در جریان تلاش‌های دیپلماتیک به منظور تمدید تحریم (تسلیحاتی ایران) قرار داد و آنها درباره خطر یک مسابقه تسلیحاتی در منطقه در صورت تجدید نشدن این تحریم صحبت کردند.» بیانیه وزارت خارجه امریکا درباره رایزنی‌های ضدایرانی این مقام واشنگتن درحالی مطرح شده که او در جریان این سفر در چند مصاحبه از لزوم تمدید تحریم‌ تسلیحاتی ایران صحبت و لفاظی‌ها و اتهام‌زنی‌ها علیه ایران را تکرار کرد.
نکته قابل‌توجه در سفر برایان هوک به منطقه که با امارات متحده عربی به عنوان نخستین مقصد آغاز شد، مصاحبه‌های متعدد او با چند رسانه با هدف بزرگنمایی اتحاد ادعایی علیه ایران در منطقه بود. برایان هوک در تمام این مصاحبه‌ها یک خط خبری را پیش برد و ادعا کرد که کشورهای منطقه و همسایه ایران از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران در اکتبر جاری (اواخر مهرماه) نگران هستند. البته که هم در امارات و هم در عربستان‌سعودی این ادعای او با ابراز نگرانی مقام‌های میزبان از فعالیت‌های منطقه‌ای ایران توأمان شد تا به ظن برایان هوک پیامی به اعضای شورای امنیت سازمان ملل باشد که قرار است تا مهرماه درباره فرجام بند مربوط به لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران پنج سال پس از اجرایی شدن برجام تصمیم‌گیری کنند. برایان هوک در دو کشوری ادعای نقش مخرب ایران در منطقه را مطرح کرد که دست هر دوی آنها به خون غیرنظامیان در یمن آغشته است و حتی در شرایط شیوع کرونا هم تن به کاهش حصر اقتصادی یمن ندادند.
برایان هوک در بخشی از مصاحبه با روزنامه «نشنال» گفت: «بسیار مهم است که کشورهای منطقه یک‌صدا از شورای امنیت سازمان ملل بخواهند تحریم تسلیحاتی ایران تمدید شود. این اقدامی صحیح و لازم است. اگر روسیه و چین علاقه‌ای به یک خاورمیانه صلح‌آمیز و با ثبات‌تر دارند، نباید اجازه دهند این تحریم منقضی شود.» برایان هوک در این مصاحبه ضمن اشاره به افزایش همکاری‌ امریکا با امارات، برنامه هسته‌ای این کشور را صلح‌آمیز و شفاف خواند و مدعی شد که برنامه هسته‌ای ایران شفاف نیست. او در ادامه ادعاهای بی‌پایه و اساس از امارات به عنوان کشوری یاد کرد که روی مردم خود سرمایه‌گذاری می‌کنند و در حال تمرین دموکراسی و مدارای سیاسی هستند. هوک در حالی ادعای عدم شفافیت برنامه هسته‌ای ایران را در قیاس با امارات مطرح کرد که به گواه گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران در سال 2019 بیشترین میزان بازرسی‌های فنی این نهاد را پذیرفته است.
رایزنی‌های ضدایرانی در ریاض
در ادامه تور منطقه‌ای برایان هوک، رسانه‌های عربستان‌سعودی از دیدار وزیر خارجه این کشور با نماینده ویژه امریکا در امور ایران و رایزنی آنها علیه ایران خبر دادند. به گزارش فارس، «فیصل بن فرحان بن عبدالله» وزیر خارجه این کشور با برایان هوک دیدار کرد. در این نشست روابط دوجانبه و هماهنگی دو کشور در زمینه‌های مختلف از‌جمله تلاش‌های مشترک برای مقابله با چالش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بررسی شد. طبق این گزارش، دو طرف همچنین تحولات مربوط به پرونده‌های مختلف منطقه‌ای از‌جمله آنچه «خطر ایران علیه امنیت منطقه و تلاش‌های مشترک دو کشور برای تحقق امنیت و ثبات منطقه‌ای» خوانده شد را بررسی کردند.
به گزارش «اعتماد»، ایالات‌متحده با ناامید شدن از استفاده از تعبیر خودساخته درباره تداوم حضور امریکا در برجام بر حجم تلاش‌ها برای تصویب قطعنامه‌ تحریمی جدید علیه ایران افزوده است تا شاید بتواند با استفاده از ادعای دخالت ایران در زنجیره‌ای از عملیات‌ها علیه نفتکش‌ها و مراکز نفتی در خلیج‌فارس و عربستان‌سعودی، به هدف نهایی در شورای امنیت برسد. بر همین اساس در چند هفته اخیر شاهد عملکرد منفی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در طرح ادعا علیه ایران پیرامون دست داشتن کشورمان در حمله به تاسیسات نفتی آرامکو در عربستان‌سعودی بودیم؛ ادعایی که با واکنش تند محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان هم روبه‌رو شد.