چاپ

پیام ویژه - آرمان ملی / متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست
وزارت صمت از فروردین امسال با استعفای «رضا رحمانی» وزیر دولت دوازدهم و رکوردشکنی در تغییر وزیر، این وزارتخانه مهم اقتصادی که امور مربوط به صنایع و صادرات و واردات را در دست داشت بدون وزیر ماند. بعد از آن هم که با انتصاب «حسین مدرس خیابانی» به‌عنوان سرپرست این وزارتخانه به صورت کج‌دار و مریز به کارش ادامه داد. پس از پایان دوره سه ماهه سرپرستی «مدرس‌ خیابانی» دولت او را به‌عنوان کاندیدای وزارت صمت به مجلس معرفی کرد، اما نتوانست رای اعتماد نمایندگان را به‌دست آورد. یکی از مهمترین ایراداتی که به برنامه خیابانی گرفته شد این بود که او در مورد ساماندهی صنعت خودروسازی برنامه مدون و همچنین اقدامات موثری در راستای مدیریت بازار نداشته است. با حذف خیابانی جایگزین آن «جعفر سرقینی» تعیین شد تا او تا زمان معرفی وزیر صمت، سرپرست موقت این وزارتخانه باشد. در مدتی که سرقینی در راس صمت قرار گرفت خبرهای خوبی به گوش نرسیده و حتی بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که اوضاع از زمان نشستن او بر صندلی سرپرستی بهتر که نشده که بدتر هم شده، چراکه او نسبت به همه حوزه‌ها نه قدرت تصمیم‌گیری دارد و نه توان مدیریت. شواهد نشان می‌دهد اوضاع بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی است که همه انتظارش را داشتند.
بی‌برنامه‌گی وزارت صمت آن هم در شرایط جنگ اقتصادی امروز آمریکا و متحدانش با ایران شرایط ویژه‌ای را در اقتصاد کشور رقم زده است. اوضاع اقتصادی کشور مدت‌هاست که در شرایط غیرعادی و تحریمی قرار دارد و همین وضعیت هزینه‌های زیادی را برای فعالیت‌ها و فعالان اقتصادی و تجار به‌وجود آورده است و بسیاری از آنها در این مدت حتی به ورشکستگی هم رسیدند. یکی از مهمترین دلایل این اتفاق هم اتخاذ و اجرای سیاست‌های نادرست و مدیریت‌های ناکارآمدی است که طی سال‌ها در بدنه سیستم اقتصادی ایران نهادینه شده و به این راحتی‌ها هم نه تغییر می‌کند و نه اجازه تغییر را به آن می‌دهند، چراکه منبع فساد و رانت برخی را فراهم ساخته است. شرایط امروز سیاسی و اقتصادی ایران در منطقه و جهان موقعیت‌ها و بازارهای زیادی را برای فعالیت باقی نگذاشته است و بسیاری از کشورها تنها به واردات کالاهای ضروری از ایران مشغول هستند که این بخش هم به لطف بی‌سروسامانی متولی این حوزه با شکست‌های متوالی مواجه می‌شود.
بلاتکلیفی در صمت
تا زمانی‌که ایران امکان فروش نفت داشت بخش‌های صادرات، تولید و صنایع و ... شاید خیلی دیده نمی‌شدند، ولی امروز که تحریم‌ گلوگاه‌های صادراتی نفتی را فشرده و اجازه رد شدن بشکه‌های طلای سیاه ایران را به بازارهای جهانی نمی‌دهد و از آن طرف هم جلوی ورود دلارهای نفتی گرفته شده است، توجه به بخش بازرگانی و تولید ناخالص داخلی و افزایش صادرات غیرنفتی از مهمترین راه‌کارهای برون رفت از این وضعیت بحرانی مطرح شده است. بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند وابستگی دولت‌ها به نفت یکی از دلایل مهمی است که مصیبت‌های امروز اقتصاد ایران را رقم زده است با این وجود هنوز مدیران اقتصادی در سطح کلان و خرد دست از اقتصاد نفت‌محور برنداشته‌اند. وزارت صنعت، معدن و تجارت پس از ادغام وزارت صنایع و وزارت بازرگانی شکل گرفت و از آن زمان متولی امور اقتصادی داخلی و تجارت خارجی است که از این رو نقش بزرگی در اقتصاد ایفا می‌کند. با این وجود وقایع شش ماه اخیر در این وزارتخانه نشان داد که هنوز اهمیت این وزارتخانه برای دولت مشخص نشده و این وزارتخانه همچنان با سرپرست موقت که قدرت تصمیم‌گیری‌ طولانی‌مدت ندارد، اداره می‌شود. علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران، در مورد وضعیت بلاتکلیف وزارت صمت گفت: «ما نسبت به سال گذشته تجارت‌مان با عراق 25 تا 30 درصد کاهش پیدا کرده است در حالیکه وضعیت مرزها هم‌اکنون مشکل خاصی ندارند و مطلوب است ولی این وزارتخانه یکی از پردردسرترین وزارتخانه‌ها به شمار می‌آید. زیرا اگر تا دیروز بودجه کشور نفت‌محور بوده اکنون مهمترین نقش را وزارت صمت دارد، اما پرسش این است که اگر این وزارت از چنین اهمیتی برخوردار است چرا بلاتکلیف مانده و به آن دقت و توجه نمی‌شود؟»
صدای اعتراض فعالان اقتصادی بلند شد
وضعیت نامعلوم و بلاتکلیفی وزارت صمت در معرفی وزیر باعث شده تا بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی به‌ویژه در بخش صادرات با مشکل و حتی توقف همراه شود و این اتفاق یعنی خالی شدن بازارهای بین‌المللی از کالاهای ایرانی و دادن فرصت برای سایر کشورها در گرفتن جای ایران. سال‌ها طول می‌کشد تا بازارهای خارجی به محصولات کشوری اجازه ورود بدهند و آن را قبول کنند و تجار ایرانی در این راستا اقدامات زیادی انجام داده‌اند تا بتوانند بازارهای باقی مانده از تحریم‌های تجاری را حفظ کنند که با این وضعیت چندان امیدی به باقی ماندن‌ این بازارها نیست و همین موضوع باعث شده تا فعالان اقتصادی در عرصه‌های مختلف به بلاتکلیفی وزارت صمت معترض شوند تا جایی که هیات رئیسه خانه صنعت، معدن و تجارت ایران طی بیانیه‌ای نسبت به احتمال افزایش مشکلات تولیدکنندگان و نابسامانی‌ها در صورت ادامه این روند هشدار داده و از رئیس جمهوری خواسته معرفی وزیر صمت را به‌عنوان اولین دغدغه و اولویت کاری خود تلقی کند. در این بیانیه خطاب به رئیس جمهوری آمده: «چنانچه مستحضرید مهمترین وزارتخانه اقتصادی با بیش از 17 شرکت و سازمان زیر مجموعه که نقش تعیین‌کننده‌ای در سیاست‌گذاری و تنظیم مناسبات اقتصادی خرد و کلان کشور دارد بیش از چهار ماه است که بدون وزیر و با سرپرست اداره می‌شود. به‌طور حتم ادامه این روند حاصلی جز معطلی و افزایش مشکلات تولیدکنندگان و نابسامانی‌ها و بلاتکلیفی مدیران و کارشناسان وزارتخانه و اخلال در فعالیت های مهم وزارتخانه مذکور و فرصت سوزی به طور مستقیم و نیز اثر منفی ثانویه در کارکرد سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی ذی‌ربط را در پی نخواهد داشت. جناب آقای رئیس جمهوری، لطفا عنایت بفرمایید که عدم معرفی وزیر صنعت، معدن و تجارت آن هم در بازه زمانی طولانی و این مقطع حساس، به هر دلیل که باشد توجیه‌ناپذیر و حاوی پیام منفی و بسیار نگران‌کننده برای فعالان اقتصادی است.» با این حال دولت گفته است که قرار است هفته آینده وزیر پیشنهادی صمت را برای گرفتن رای اعتماد به مجلس معرفی کند تا بلکه غائله وزارت صمت به پایان برسد.