بزرگنمايي:

پیام ویژه - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
بن کاسپیت-المانیتور/ جیک سالیوان و همتای اسرائیلی‌اش ایال هولاتا و تیم‌هایشان، در چارچوب گروه مشورتی و راهبردی آمریکا و اسرائیل، 5 اکتبر در کاخ سفید دیدار کردند. رسانه‌ها پس از پایان نشست، رایزنی‌ها را سازنده و باز توصیف کردند. یکی از مقام‌های ارشد دولت که خواست نامش فاش نشود، در گفت‌وگو با خبرنگاران مدعی شد که دولت بایدن، متعهد به مذاکره با ایران برای جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای است (این اظهارنظر در حالی است که ایران بارها اعلام کرده، به دنبال تسلیحات هسته‌ای نیست).
او در ادامه یادآور شد که اگر دیپلماسی شکست بخورد، برای انجام اقدامات لازم آماده خواهیم بود. سپس در ادامه گفت، اگر دیپلماسی نتواند هدف مورد نظر ما را محقق کند، راه‌های دیگری برای پیگیری خواسته‌هایمان وجود دارد. کاملا متعهد هستیم، در این باب اطمینان حاصل کنیم که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نخواهد کرد. این مقام دولتی از ارائه توضیحات بیشتر خودداری کرد. در عین حال، بر اساس گزارش رسانه‌های اسرائیلی، به نظر می‌رسد اسرائیل از آمریکایی‌ها درخواست خواهد کرد که در صورت شکست مذاکرات، ایالات‌متحده بسته‌های تحریمی اضافی را علیه ایران تحمیل کند. منابع دیپلماتیک می‌گویند به دور از چشم‌ها، جو حاکم بر نشست‌ها مطلوب نیست. در حقیقت، ممکن است عکس این وضعیت صادق باشد. درک این حقیقت که اسرائیل و آمریکا در یک صف قرار ندارند و درک راهبردی‌شان از تهدید هسته‌ای ایران متفاوت از یکدیگر است، موجب شده تا اسرائیل سرخورده شود. یکی از مقام‌های ارشد نظامی اسرائیل که در رایزنی‌ها حضور نداشت، اما به واسطه مواضع نزدیکش در برابر بنی‌گانتس از محتویات آن باخبر بود، وضعیت را برای المانیتور این‌گونه شرح داد: بله. مذاکرات خوب بود، جو دوستانه و باز بود و پیام‌ها منتقل شد، اما از نظر ماهیت، وضعیت مطلوب نیست. شاید هم بسیار بد باشد. او گفت، در حال حاضر هیچ برنامه عملیاتی مشترک احتمالی علیه ایران در صورت شکست تلاش‌ها برای بازگشت به توافق هسته‌ای تعریف نشده و بدتر از آن، آمریکایی‌ها هیچ راه‌حلی برای چنین شرایطی ندارند. به بیانی بهتر، آنها فاقد پلن‌B‌ هستند. آنها جایگزین ندارند و آنچه حقیقتا نگران‌کننده است، این واقعیت است که آمریکایی‌ها اصلا نگران چنین وضعیتی نیستند. آنها از زاویه‌ای متفاوت از ما رویدادها را رصد می‌کنند. البته این حق آنهاست، اما این وضعیت برای ما بسیار نگران‌کننده است.
به گفته این مقام ارشد اسرائیلی، آمریکایی‌ها همچنان بر درخواست ما تاکید می‌کنند که اگر راه‌حل دیپلماتیک بدون نتیجه بماند، گزینه‌های دیگری در دست است. با این همه، مشخص نیست که مراد آنها از این موضع‌گیری چیست. آنها بر ایران متمرکز نیستند. آمریکایی‌ها بر چین و مسائل داخلی ایالات‌متحده و همه‌گیری ویروس کرونا متمرکز شدند؛ آن هم در شرایطی که آمریکا به‌سان اسرائیل ناچار است برای اجرای هر قانون یا تصمیمی از طریق کانال کنگره تلاش‌هایش را به نتیجه برساند. چراغ‌ها در واشنگتن شب‌ها روشن است، البته نه به خاطر ایران؛ این حقیقت نگران‌کننده است. اسرائیل تلاش می‌کند، مقام‌های آمریکایی را متقاعد کند که راه‌حل نظامی نیز می‌تواند یکی از راهکارهای حل مساله و چالش هسته‌ای ایران باشد. از همین رو لازم نیست صرفا به اهرم گفت‌وگو متوسل شد. آنها (آمریکایی‌ها) باید نیت جدی‌شان را نشان دهند و ایران را متقاعد کنند که آمریکا در کنار هویج، چماق هم در دست دارد. این تلاش‌ها فعلا بی‌نتیجه مانده و شکست خورده است. براساس داده‌های المانتیور در جلساتی که میان طرفین برگزار شده، بسیاری از مقام‌های اسرائیلی، از جمله گانتس، مجموعه‌ای از اقدامات و راهکارهای پیشنهادی را ارائه کردند؛ تاکتیک‌های انحرافی برای افزایش فشارها بر ایران. به گفته این مقام ارشد دفاعی، این رویکرد می‌تواند شامل برگزاری رزمایشی وسیع در آب‌های خلیج‌فارس یا در یک کشور همسایه با استقرار یک یا دو ناوهواپیمابر و انفجار بمب یا چنین چیزهایی باشد. با این همه، باید گفت که آمریکایی‌ها با ما هم‌صدا نیستند و به عبارتی در یک کشتی قرار نداریم.
 نکته اصلی این است که آنها تحت فشار قرار نمی‌گیرند. تشدید شرایط کنونی آنها را آزرده نخواهد کرد. آنها تصور نمی‌کنند که امنیت ملی آمریکا در معرض تهدید هسته‌ای ایران است. تا آنجا که به آنها مرتبط است، هیچ درامی وجود ندارد. کم‌کم دلمان برای دولت اوباما تنگ می‌شود. در جریان رایزنی‌های آمریکا با اسرائیل، هنگامی که از آنها خواسته شد، در صورت امتناع ایرانیان از بازگشت به توافق هسته‌ای چه کنند، ظاهرا آمریکایی‌ها مدعی شدند که در نهایت، گزینه نظامی را انتخاب خواهند کرد. با این همه طرف اسرائیلی انگار قانع نشده است. چگونه می‌توانید یکباره از صفر به صد بروید؟ آماده‌سازی برای عملیات نظامی زمان‌بر است، نیاز به اقداماتی دارد و نیازمند عزم و اراده و انگیزه است. ما هیچ‌کدام از این مولفه‌ها را در طرف آمریکایی نمی‌بینیم و این مساله ما را تا حد مرگ ترسانده است.
 اسرائیل تلاش دارد تا طرف آمریکایی را متقاعد کند که ایران به ادعای این بازیگر تا چه اندازه تهدید برای امنیت اسرائیل و کل خاورمیانه و حتی آمریکا محسوب می‌شود. با این همه، آمریکا با داده‌های اسرائیلی‌ها قانع نشده است. امروز آمریکایی‌ها اعتراف می‌کنند که زمان گزیر هسته‌ای ایران از یک سال به چند ماه کاهش یافته است؛ این رخداد می‌تواند ماحصل خروج دونالد ترامپ و ماجراجویی‌های نتانیاهو باشد. آمریکایی‌ها می‌گویند کاهش این دوره نگران‌کننده است. با این همه اسرائیل تاکید دارد که طرف آمریکایی اصولا نگران نیست. اسرائیل علاوه بر تلاش برای آماده‌سازی گزینه جایگزین هسته‌ای، تاکید دارد که در صورت شکست مذاکرات بر ایران، ضرورت دارد بسته تحریمی جدید تحمیل شود. ظاهرا آمریکایی‌ها چنین بسته‌ای را تنظیم نکردند و چندان هم مشتاق این گزینه نیستند. وضعیتی که به آن اشاره شد، نوعی افسردگی را در طرف اسرائیلی ایجاد کرده است. در شرایطی که روابط باز، عادلانه و صادقانه همراه با احترام متقابل میان اسرائیل و آمریکا برقرار است، ناامیدی اسرائیلی‌ها به واسطه مباحث مطرح‌شده در تلاش آنها برای تسریع احیای گزینه نظامی و بسیج بسیاری از متحدان در خاورمیانه، بازیگرانی چون عربستان و امارات متحده عربی و دیگران را نشان می‌دهد. فشارها بر واشنگتن کماکان ادامه دارد. با این همه، شواهد نشان می‌دهد که راه پیش‌روی اسرائیلی‌ها طولانی است و هیچ‌کس هم حاضر نیست با چنین نتیجه‌ای قمار کند.