بزرگنمايي:

پیام ویژه - دنیای اقتصاد / « نوآوری در تحلیل روابط علّی » عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد به قلم دکتر مهدی فیضی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
بسیاری از بزرگ‌ترین پرسش‌ها در علوم اجتماعی و به‌ویژه علم اقتصاد به روابط علّی می‌پردازند: مهاجرت چگونه بر سطح حقوق و اشتغال در کشور مقصد تاثیر می‌گذارد؟ آیا افزایش حداقل دستمزد منجر به افزایش بیکاری می‌شود؟
پاسخ به این سوالات دشوار است؛ زیرا عموما دسترسی به واقعیتی نداریم که در نبود متغیری که به‌عنوان علت در نظر گرفته‌ایم، چه می‌توانست رخ داده باشد. ما نمی‌دانیم اگر مهاجرت کمتر بود یا حداقل دستمزد افزایش نمی‌یافت در واقعیت چه رخ می‌داد تا بتوانیم از این مقایسه به بررسی تاثیر علّی این دو بپردازیم. در اقتصاد خرد، ایجاد شرایط کنترل‌شده آزمایشگاهی در آزمایشگاه یا میدان، این امکان را به ما می‌دهد که با ایجاد گروه کنترل به تحلیل اثر علّی مداخله در گروه آزمایش بپردازیم. آزمون (Experiment) به‌عنوان یکی از بنیادی‌ترین روش‌ها برای به‌دست آوردن تبیین علّی از یک پدیده در علوم اجتماعی، عبارت است از اعمال تغییر در یک متغیر مستقل با ثابت نگه‌داشتن سایر متغیرها و اندازه‌گیری اثر آن بر متغیر وابسته: یک نمونه به ‌لحاظ آماری تصادفی انتخاب‌شده به دو گروه، شاهد و آزمایش تقسیم می‌شود و تنها گروه آزمایش درمان (مداخله) مورد نظر را دریافت می‌کند. به این ترتیب می‌توان با کنترل سایر عوامل احتمالی موثر، تغییر معنادار متغیر وابسته را در مقایسه با این متغیر در گروه شاهد تنها به اثر متغیر مستقل نسبت داد. چنین امکانی اما در اقتصاد کلان وجود ندارد.
برندگان امسال نوبل اقتصاد تاثیر معناداری در پژوهش‌های اقتصاد تجربی در دهه اخیر داشتند و دریچه تازه‌ای را برای فهم بهتر تاثیر سیاست‌ها در عرصه کلان گشودند. اگرچه دیوید کارد برای نوآوری‌های تجربی در حوزه اقتصاد کار و جاشوا انگریست و گویدو آیمبنز به‌دلیل مشارکت نظری و روش‌شناختی در تجزیه و تحلیل روابط علّی برنده جایزه نوبل امسال شدند، اما فصل مشترک کارهای پژوهشی آنها نوآوری در تحلیل روابط علّی است. آنها نشان دادند که می‌توان به پرسش‌هایی در باب علیت در اقتصاد کلان با آزمایش‌های طبیعی پاسخ داد.
امروزه بخش عمده‌ای ازتحلیل‌های تجربی در اقتصاد کلان ناشی از تجزیه و تحلیل آزمایش‌های طبیعی با استفاده از روش‌هایی مانند تفاوت در تفاوت‌ها (Difference-in-Difference) و ناپیوستگی رگرسیونی(Regression Discontinuity) است. نکته کلیدی استفاده از موقعیت‌هایی است که در آن رویدادی اتفاقی، مانند زلزله یا تغییرات سیاستی مثلا درباره زایمان طبیعی یا تغییر قیمت‌های دستوری منجر به رفتار متفاوت افراد می‌شود. به این ترتیب می‌توان با مقایسه تفاوت رفتار افراد در قبل و بعد این اتفاق غیرقابل پیش‌بینی با تفاوت رفتار افراد قابل مقایسه‌ای که چنین تجربه‌ای را از سر نگذرانده‌اند، به تاثیر علّی اتفاق طبیعی یا سیاست پیش‌بینی‌نشده پرداخت. نکته مهم اما در هر حال این است که این مطالعات به‌طور پسینی به بررسی تاثیر علّی سیاست‌ها، برنامه‌ها و رویدادهای طبیعی می‌پردازد و همچنان برای ارزیابی تاثیر سیاست‌ها به‌طور پیشینی باید به روش‌های آزمایشگاهی در اقتصاد خرد پرداخت.