پیام ویژه - فارس / در آستانه دیدار حساس دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی در فلوریدا، رئیسجمهور آمریکا با لحنی صریح اعلام کرده که هیچ طرح صلحی بدون تأیید او اعتباری نخواهد داشت؛ موضعی که نشان میدهد مسیر پایان جنگ اوکراین بیش از هر زمان دیگری به تصمیمات کاخ سفید گره خورده است.
اظهارات تازه رئیس جمهور آمریکا دونالد ترامپ درباره جنگ اوکراین، تصویری روشن از رویکرد دولت او به این بحران ارائه میدهد. ترامپ که از زمان بازگشت به کاخ سفید بارها تأکید کرده خواهان «پایان سریع جنگ» است، اکنون آشکارا خود را مرجع نهایی هرگونه توافق میان کییف و مسکو معرفی میکند. تا من تأیید نکنم، زلنسکی چیزی نداردجمله او که «زلنسکی تا وقتی من تأیید نکنم، چیزی ندارد»، نهتنها نشاندهنده نگاه سلسلهمراتبی ترامپ به مذاکرات صلح است، بلکه بیانگر کاهش فضای مانور سیاسی اوکراین در معادلات دیپلماتیک نیز هست. طرح ۲۰ مادهای زلنسکی؛ انعطاف بدون واگذاری رسمیولودیمیر زلنسکی با آگاهی از تغییر لحن واشنگتن، این بار با طرحی ۲۰ مادهای به دیدار ترامپ میرود. مقامات اوکراینی این طرح را تلاشی برای نشان دادن انعطافپذیری کییف بدون پذیرش رسمی واگذاری سرزمین توصیف کردهاند. پیشنهاد ایجاد یک منطقه غیرنظامیشده، مهمترین بخش این طرح است؛ پیشنهادی که بهطور ضمنی میتواند خطوط تماس نظامی را منجمد کند، اما از نظر سیاسی همچنان برای اوکراین پرهزینه است. با این حال، شرط اصلی زلنسکی برای پذیرش چنین منطقهای، عقبنشینی متقابل نیروهای روسیه از بخشهایی از دونتسک است؛ شرطی که با مواضع اعلامشده کرملین فاصله زیادی دارد.
مواضع روسیه؛ پافشاری بر اهداف حداکثریروسیه تاکنون هیچ نشانهای از آمادگی برای پذیرش پیشنهادهای جدید ارائه نکرده است. مسکو همچنان خواهان کنترل کامل بر دونباس، از جمله استانهای دونتسک و لوهانسک، است و هرگونه توافقی که حاکمیت سرزمینی اوکراین را تضمین کند، از دید کرملین غیرقابل قبول به نظر میرسد. این شکاف عمیق، چشمانداز دستیابی به توافقی جامع را همچنان دور از دسترس نگه داشته است.فشار واشنگتن بر کییفدر ماههای اخیر، آمریکا بهویژه در دوران ترامپ، فشار فزایندهای بر اوکراین وارد کرده تا از برخی مطالبات اولیه خود عقبنشینی کند. ترامپ بارها نشان داده که صبر چندانی برای مذاکرات فرسایشی ندارد و حاضر است برای رسیدن به توافق، از مواضع سختگیرانه پیشین واشنگتن فاصله بگیرد. این رویکرد باعث نگرانی در میان بخشی از نخبگان سیاسی اوکراین و متحدان اروپایی این کشور شده است.تضمینهای امنیتی؛ محور اصلی گفتوگوهایکی از محورهای اصلی دیدار پیشروی ترامپ و زلنسکی، موضوع تضمینهای امنیتی آمریکاست. اوکراین بهدنبال نوعی تضمین شبیه به ماده ۵ ناتو است؛ تعهدی که در صورت حمله مجدد روسیه، حمایت عملی آمریکا و متحدانش را تضمین کند. اما ترامپ تاکنون درباره چنین تعهداتی با احتیاط سخن گفته و بیشتر بر کاهش هزینههای آمریکا در جنگهای خارجی تأکید کرده است.
نیروگاه زاپوروژیا و مسئله دونباسمدیریت نیروگاه هستهای زاپوروژیا، بزرگترین نیروگاه هستهای اروپا، نیز در دستور کار مذاکرات قرار دارد. این نیروگاه از زمان اشغال آن توسط نیروهای روسیه به یکی از نقاط حساس جنگ تبدیل شده و هرگونه توافق درباره آینده آن، پیامدهای امنیتی و فنی گستردهای خواهد داشت. علاوه بر آن، سرنوشت دونباس همچنان اصلیترین گره مذاکرات است؛ گرهی که نه کییف حاضر به گشودن یکجانبه آن است و نه مسکو نشانهای از عقبنشینی نشان میدهد.اقتصاد روسیه زیر فشار؛ اهرم ترامپ؟ترامپ در گفتوگو با پولیتیکو به وضعیت «بسیار سخت» اقتصاد روسیه اشاره کرده و آن را یکی از اهرمهای فشار برای واداشتن مسکو به توافق دانسته است. تحریمهای گسترده غرب، هزینههای بالای جنگ و فشار بر بودجه دولت روسیه، عواملی هستند که میتوانند در محاسبات کرملین تأثیرگذار باشند، هرچند تاکنون به تغییر بنیادین مواضع مسکو منجر نشدهاند.چشمانداز صلح؛ وابسته به تصمیمات شخص ترامپمجموع این تحولات نشان میدهد که مسیر جنگ و صلح در اوکراین بیش از هر زمان دیگری به تصمیمات شخص دونالد ترامپ گره خورده است. در حالی که زلنسکی تلاش میکند با ارائه طرحهای جدید حمایت واشنگتن را حفظ کند، موضعگیریهای اخیر ترامپ حاکی از آن است که هرگونه توافق نهایی باید با اولویتها و محاسبات سیاسی رئیسجمهور آمریکا همخوانی کامل داشته باشد؛ واقعیتی که آینده جنگ اوکراین را در هالهای از ابهام فرو برده است.
بازار ![]()