پیام ویژه - تسنیم / پس از بحران دیپلماتیک میان روسیه و آذربایجان، کرملین با «مایه تأسف» خواندن اقدامات تلافی‌جویانه باکو، هشدار داده که عملیات نهادهای انتظامی نباید دلیلی برای اعتراض‌های دیپلماتیک باشد؛ موضعی که در باکو نشانه سیاست «ارباب-رعیتی» مسکو تلقی شده است.
به دنبال عملیات سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) به خانه‌های آذربایجانی‌تبارها در یکاترینبورگ و کشته شدن دو برادر به نام‌های ضیاءالدین و حسین صفروف، دولت آذربایجان مجموعه‌ای از اقدامات تلافی‌جویانه را آغاز کرده است. این بحران که با بازداشت ده‌ها تن دیگر همراه بود، روابط دو کشور را در یکی از پایین‌ترین سطوح خود در تاریخ معاصر قرار داده است.
اقدامات تلافی‌جویانه باکو؛ از لغو سفرها تا یورش به دفتر «اسپوتنیک»
در واکنش به این حوادث، آذربایجان نه تنها رویدادهای فرهنگی مشترک با روسیه را لغو کرد، بلکه سفر هیئت پارلمانی خود به مسکو را نیز به تعویق انداخت.
اگرچه به طور رسمی تأیید نشده، اما در اقدامی که به وضوح تلافی‌جویانه به نظر می‌رسد، نیروهای امنیتی آذربایجان به دفتر خبرگزاری «اسپوتنیک» روسیه در باکو یورش برده و دو نفر را بازداشت کردند.
در همین حال، دادگاهی در یکاترینبورگ برای سه تن از اعضای خانواده صفروف قرار بازداشت 22 روزه به اتهام قتل صادر کرده است.
کرملین واکنش باکو را «مایه تأسف» خواند
کرملین در واکنش به اقدامات تلافی‌جویانه باکو، این تصمیمات را «مایه تأسف عمیق» خواند. دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه گفت: «ما معتقدیم که اقدامات نهادهای انتظامی ما نمی‌تواند و نباید دلیلی برای چنین اعتراض‌های دیپلماتیکی باشد.»
او افزود که در حال حاضر گفتگوی تلفنی میان رؤسای جمهور دو کشور در دستور کار نیست، اما در صورت لزوم به سرعت ترتیب داده خواهد شد.
تحلیلگران آذری: مسکو به دنبال سیاست «ارباب-رعیتی» است
تحلیلگران آذربایجانی معتقدند ریشه این مشکلات، نگاه متفاوت دو طرف به ماهیت روابط است.
شاهین جعفرلی، مفسر سیاسی، می‌نویسد: «یک بار دیگر آشکار شد که روسیه شراکت با مستعمرات سابق خود را نه بر اساس برابری حقوق، بلکه به شکل روابط ارباب-رعیتی می‌بیند. این امر برای رهبری آذربایجان خوشایند نبود و آن‌ها پس از چندین رویداد، بار دیگر متوجه تهدیدهای جدی از جانب مسکو شدند.»
نسیمی محمدلی، دیگر کارشناس سیاسی، معتقد است که روسیه تمایلی به دیدن کشورهای مستقل در اطراف خود ندارد و از آنجا که نمی‌تواند به شکل مستقیم بر آذربایجان تأثیر بگذارد، از طریق آذربایجانی‌های مقیم روسیه به عنوان اهرم فشار استفاده می‌کند.
تردیدها در باکو؛ آیا تقابل با روسیه یک «جنگ زرگری» است؟
با این حال، برخی در جمهوری آذربایجان نسبت به واقعی بودن این تنش تردید دارند. آن‌ها معتقدند مسکو و باکو در سال‌های اخیر اغلب «به نفع یکدیگر بازی کرده‌اند» و تغییر ناگهانی این رویه باورپذیر نیست.
سیمور حزی، معاون حزب جبهه خلق، این وضعیت را یک «جنگ زرگری» توصیف می‌کند. به عقیده او، اگر دولت باکو در تقابل با نفوذ روسیه جدی بود، باید پارلمان کنونی را که تحت نفوذ روسیه است منحل و انتخابات دموکراتیک برگزار می‌کرد.
او می‌گوید: «اگر این گام برداشته نشود، به این معناست که دولت در حال جبران نزدیکی خود به چین در چشم غرب، از طریق سرسختی نشان دادن به روسیه است.»
بازار ![]()