پیام ویژه - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلیتیک در تحلیل چرایی افزایش تحرکات دیپلماتیک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکید کرد که با وجود سه دور مذاکره در وین، محتوای دقیق پیشنهادات هیات ایرانی مشخص نیست، اما محتوای این رایزنی‌ها اهمیت بالایی دارد. فارغ از آن رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، طی چند هفته اخیر مواضع سیاسی‌تر و تندتری علیه کشورمان اتخاذ کرده که به نظر می‌رسد پس از دیدار با مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا صورت گرفته و بخشی از تلاش او برای جلب حمایت امریکا در نامزدی دبیرکلی سازمان ملل است. این استاد ژئوپلیتیک در ادامه با اشاره به تاثیر منفی مواضع گروسی بعد از حملات امریکا به تاسیسات هسته‌ای کشورمان گفت اکنون نمی‌توان انتظار داشت نشست شورای حکام به نفع ایران رای دهد و از همین رو احتمالا انتقادات گذشته از برنامه هسته‌ای کشورمان که در نشست‌های قبلی با حمایت اروپایی‌ها مطرح بود، تکرار خواهد شد. با نزدیک شدن به زمان فعال‌سازی مکانیسم ماشه نیز، احتمالا اخطارهای جدی‌تری به ایران داده می‌شود. اما واقعیت این است که بدون بازگشت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران، نمی‌توان انتظار گفت‌وگوی سازنده‌ای میان ایران و تروییکای اروپایی را داشت و تنها پس از این بازگشت بازرسان، امکان توافق با امریکا و اروپا فراهم خواهد شد.
فرجی‌راد درباره احتمال تصویب قطعنامه جدیدی در نشست اخیر شورای حکام گفت: با توجه به اینکه مبنای ارسال نامه اخیر شورای امنیت برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه همان قطعنامه صادر شده در نشست پیشین شورای حکام بوده است، احتمال تصویب قطعنامه جدید بسیار کم است، اما توصیه‌های موکدی مبنی بر بازگشت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران ارایه خواهد شد.
این موضوع همواره بهانه‌ای برای فشار امریکا و اروپا علیه ایران بوده و تهران نیز به این فشارها پاسخ خواهد داد.
فرجی‌راد همچنین با اشاره به دیدارهای اخیر در دوحه میان آقای عراقچی و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: به نظر می‌رسد ایران تلاش دارد با مذاکرات فشرده گشایشی در مسیر بازدید بازرسان ایجاد کند، البته مشروط به انجام اقدام متقابلی از سوی اروپایی‌ها، از همین رو تهران حاضر نیست امتیازی یک‌طرفه به طرف مقابل بدهد.
با این همه به گفته این استاد ژئوپلیتیک حتی اگر ایران در واکنش به تشدید فشارها ازسوی اروپا از پیمان عدم اشاعه هسته‌ای (ان‌پی‌تی) هم خارج نشود، واکنش‌های مشخصی نسبت به فعال‌سازی مکانیسم ماشه خواهد داشت که احتمالا شامل کنترل و توقف بازرسی‌ها است، هر چند مدت زمان آن نامعلوم است.
این استاد ژئوپلیتیک در ادامه گفت‌وگویش با «اعتماد» تاکید کرد: اروپا تمایل چندانی به فعال‌سازی مکانیسم ماشه ندارد و در تلاش است با ایران به توافق برسد. به همین دلیل، ممکن است نشانه‌هایی از گشایش در روابط نشان دهد، اما باید دید ایران تا چه اندازه مایل به پذیرش شروط اروپایی‌ها خواهد بود، چراکه تهران نیز علاقه‌ای به تمدید موقت اجرای قطعنامه 2231 برای دوره‌‌ای مثلا شش ماهه ندارد و ترجیح می‌دهد سه کشور اروپایی به طور کامل از مکانیسم ماشه صرف‌نظر کنند. در حال حاضر سه شرط اصلی ازسوی اروپا مطرح شده که ممکن است ایران با آنها موافقت کند، اما به شرط توقف دایمی تهدید به فعال‌سازی ماشه. به گفته فرجی‌راد با این همه اروپا همچنان تحت فشار امریکا قرار دارد که خواهان عدم تمدید شش ماهه قطعنامه 2231 نیز هست، چراکه تروییکای اروپایی نگران بحران‌زایی در خاورمیانه و حذف نقش‌شان در پرونده هسته‌ای ایران بعد از اسنپ‌بک هستند، از این رو احتمال تمدید تعلیق تحریم‌ها بیشتر از اجرای مکانیسم ماشه است.
این استاد ژئوپلیتیک در پایان به «اعتماد» گفت: با این حال، در سه هفته پیش‌رو، نتیجه مذاکرات فشرده میان ایران و اروپا تعیین‌کننده خواهد بود. ناگفته نماند که اروپا علاوه بر موضوعات هسته‌ای، از ایران بابت همکاری‌های ادعایی با روسیه در جنگ اوکراین نیز گلایه‌مند است. اگر این مسائل نیز مدیریت شود، احتمال تعلیق ماشه بیشتر خواهد شد هر چند همچنان نمی‌توان با قطعیت درباره آن نظر داد.
بازار ![]()