پیام ویژه - روزنامه جوان / «غرب در آستانه افول گفتمانی» عنوان یادداشت روز در روزنامه جوان به قلم سیدعبدالله متولیان است که میتوانید آن را در ادامه بخوانید:
در جهانی که تصویرسازیهای رسانهای تلاش میکنند حقیقت را در پس پردههای رنگی پنهان کنند، صدای وجدانهای بیدار از قلب تهران تا خیابانهای نیویورک طنینانداز شده است. آنچه امروز در حال فروپاشی است، نه صرفاً ساختارهای سیاسی یا اقتصادی غرب، بلکه بنیانهای گفتمانی آن است. غربی که روزی با شعار عقلانیت، آزادی و توسعه، خود را مرجع تمدنی جهان معرفی میکرد، اکنون با بحران مشروعیت، اعتراضهای مردمی و افشای ماهیت سلطه گرانهاش مواجه شده است. این تحول، حاصل یک روند تاریخی نیست، بلکه نتیجه مقاومت فکریای است که از سرچشمهای حکیمانه و راهبردی در ایران اسلامی و از سوی امامین انقلاب پی گرفته شد و امروز به زبان مشترک ملتهای آزاده جهان بدل شده است.
1- غرب، از استعمار تا سلطه نرم: ماهیت غرب در قرنهای اخیر، از استعمار سخت به سلطه نرم تغییر یافته است. اگر در گذشته، لشکرکشی و اشغال سرزمینها ابزار سلطه بودند، امروز رسانه، دانشگاه و نهادهای بینالمللی نقش همان لشکرها را ایفا میکنند. اما این تغییر ابزار تغییری در ماهیت ایجاد نکرده است. غرب همچنان در پی تحمیل ارزشهای خود، کنترل منابع و مهندسی افکار عمومی است. آنچه تغییر کرده، سطح آگاهی ملتهاست که با گفتمان مقاومت، به بیداری بدل شده است.
2- انقلاب اسلامی، آغاز یک گفتمان تمدنی: انقلاب اسلامی ایران، از همان آغاز، فراتر از تحول سیاسی، یک انقلاب گفتمانی بود. این انقلاب، با نقد بنیادهای نظری غرب، از جمله انسانمحوری افراطی، سکولاریسم، و لیبرالیسم اقتصادی، توانست الگویی جدید برای زیست اجتماعی و سیاسی ارائه دهد. الگویی که در آن، عدالت، کرامت انسانی، و استقلال ملی، جایگزین منطق سلطه و مصرفگرایی شد. این گفتمان، برخلاف گفتمانهای واکنشی، دارای بنیانهای معرفتی، تاریخی و تمدنی است و همین امر، آن را به یک جریان پایدار و قابل صدور تبدیل کرده است.
3- بیداری ملتها، از واکنش به کنش: در سالهای اخیر، نشانههای بیداری ملتها در برابر نظام سلطه غربی، بهوضوح قابل مشاهده است. اعتراضهای مردمی در کشورهای غربی علیه جنگافروزی، حمایت از ملتهای مظلوم، و نقد سیاستهای دوگانه، نشان میدهد که افکار عمومی دیگر تابع رسانههای رسمی نیست. این بیداری، حاصل نفوذ گفتمانیای است که با منطق عقلانی، اخلاقی و تاریخی، توانسته ذهنهای آزاد را به تأمل و بازنگری وادارد.
بازار ![]()
4- افول پروژههای غربی در جهان جنوب: در آسیا، آفریقا و امریکای لاتین، پروژههای غربی دیگر آن جذابیت سابق را ندارند. وعدههای توسعه، دموکراسی و حقوق بشر، با واقعیتهای تحمیلشده، فاصلهای عمیق یافتهاند. ملتها، با تجربههای تلخ از مداخلات غربی، به بازخوانی تاریخ و بازسازی هویت مستقل خود روی آوردهاند. در این میان، الگوی مقاومت ایران، بهعنوان نمونهای موفق از ایستادگی در برابر سلطه، مورد توجه نخبگان و مردم قرار گرفته است.
5- گفتمان مقاومت، از تهران تا دانشگاههای غرب: گفتمان مقاومت، دیگر محدود به مرزهای ایران نیست. در دانشگاههای غربی، میان نخبگان مستقل و حتی در میان اقشار مردمی، پرسشهایی بنیادین درباره ماهیت غرب، نقش رسانهها و حقیقت تحولات جهانی مطرح شده است. این پرسشها، نشاندهنده نفوذ گفتمانیای است که از منظری برخاسته که سالهاست با نگاه راهبردی، تمدنی و اخلاقمحور، به نقد ساختار سلطه پرداخته و مسیر رهایی را ترسیم کرده است.
6- رسانه انقلابی، وظیفه تاریخی در عصر افول غرب: در این شرایط، رسانههای انقلابی وظیفهای تاریخی بر دوش دارند. آنان باید با تولید محتواهای تحلیلی، هنری و انگیزشی، گفتمان مقاومت را به زبانهای مختلف ترجمه کنند. هر مقاله، مستند، پادکست و برنامه تلویزیونی میتواند سهمی در رهایی ملتها از بند اسارت غرب داشته باشد. رسانه انقلابی، باید سنگر بیداری باشد، سنگری که در آن، حقیقت با زیبایی و قدرت بیان میشود.
جهان در آستانه یک تحول گفتمانی است، تحولی که در آن، سلطهگران مجبور به عقبنشینی و ملتها در مسیر بیداری و استقلال قرار گرفتهاند. انقلاب اسلامی ایران، با گفتمانی برخاسته از منظری حکیمانه و تمدنساز، توانسته نه فقط ملت خود، بلکه وجدان جهانی را مخاطب قرار دهد. آنچه که به اختصار بیان شد، بازتابی از آرا، اندیشهها و منظومه فکری امام خامنهای است که سالهاست با صلابت، روشنگری و امید، مسیر مقاومت را برای ملتها ترسیم کرده است. اکنون، زمان آن رسیده است که این گفتمان، با زبان رسانه، هنر و تحلیل، به جریان غالب در عرصه جهانی بدل شود. غرب، در آستانه افول است و این افول، نه با جنگ، بلکه با بیداری رقم خواهد خورد.