پیام ویژه - تسنیم /فعالان سیاسی و بسیاری از تحلیلگران، با اشاره به موارد مهمی همچون جنایات رژیم اسرائیل در غزه و حملات آمریکا و اسرائیل به ایران، درباره جایگاه سازمان ملل متحد، انتقادات فراوانی مطرح می‌کنند.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، همزمان با هشتادمین سالگرد تاسیس سازمان ملل متحد، انتقادات علیه این نهاد مهم نظام بین الملل در رسانه‌ها و محافل سیاسی ترکیه، بیشتر و بیشتر شده است.
حالا یک هفته از هشتادمین سال تاسیس سازمان ملل گذشته، اما فعالان سیاسی و بسیاری از تحلیلگران، در رسانه‌ها و اندیشکده‌های ترکیه، به این اشاره می‌کنند که سازمان مزبور، نه تنها کارآیی خود را از دست داده، بلکه راه را برای هنجارشکنی و هرج و مرج، هموار کرده است. آنان با اشاره به موارد مهمی همچون جنایات رژیم اسرائیل در غزه و حملات آمریکا و اسرائیل به ایران، درباره جایگاه سازمان ملل متحد، انتقادات فراوانی مطرح می‌کنند.
ترکیه در 24 اکتبر 1945 به عضویت سازمان ملل متحد درآمده و یکی از اعضای بنیانگذار سازمان و همچنین و جزو 51 کشوری است که منشور سازمان ملل را امضا کرده است.
نمایندگی دائم ترکیه در سازمان ملل متحد با ارائه اعتبارنامه سفیر سلیم سارپر در 15 اوت 1947 عملیاتی شد. ترکیه 4 بار به عضویت موقت شورای امنیت سازمان ملل و 7 بار به عضویت شورای اقتصادی و اجتماعی انتخاب شده و همچنین یک بار ریاست مجمع عمومی را بر عهده داشه است.
اما در سالیان اخیر، اغلب مقامات دولت اردوغان، رویکردی انتقادی در قبال سازمان ملل داشته اند. عمر چلیک سخنگوی حزب عدالت و توسعه و از افراد معتمد رئیس جمهور ترکیه گفته است: «حملات اسرائیل به ایران، نه تنها تمام هنجارهای نظام بین الملل را لگد مال کرد، بلکه به بدترین شکل ممکن، به آبرو و اعتبار سازمان ملل متحد لطمه زد».
بازار
دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی گرا و شریک اردوغان در ائتلاف جمهور نیز، تداوم جنایات رژیم صهیونیستی در غزه را محکوم کرده و می‌گوید: «انفعال سازمان ملل متحد در برابر این جنایات بزرگ، مایه شرم است. با توجه به سوگیری آشکار این سازمان و همراهی این نهاد با جنایات اسرائیل، لازم می‌دانم که نه تنها ترکیه، بلکه همه کشورها، حضور در نشست‌های مجمع عمومی را تحریم کنند. در شرایطی که تصمیمات و اقدامات نهایی سازمان، با خواست و اراده کشورهای جهان انطباق ندارد و فقط ضامن منافع آمریکا و اسرائیل است، دلیلی برای ادامه همکاری وجود ندارد».
سازمان ملل متحد همراه ظالمان، علیه مظلومان
منصور آک گون از تحلیلگران سیاسی ترکیه، در مطلبی انتقادی، حملات رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران را مصداقی از انفعال سازمان ملل متحد قلمداد کرده و می‌گوید: «سازمان ملل متحد هفته گذشته هشتادمین سالگرد تأسیس خود را جشن گرفت. ولی واقعیت این است که پس از این دوران طولانی، سازمان سال به سال، در تضمین صلح و امنیت بین‌المللی ناتوان‌تر شده است. نهادی که در عمل، برای پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین کار خاصی نکرد، امسال هم نتوانست در ماجرای حمله آمریکا و اسرائیل به ایران، اقدام موثری انجام دهد یا موضع سفت و سختی بگیرد. از این گذشته، هنوز هم در مورد نقش منفی شورای امنیت و مشکلات مالی سازمان، انتقادات فراوانی وجود دارد و به وضوح می‌بینیم که این نهاد بزرگ، کارآیی چندانی ندارد».
آک گون در ادامه نوشته است: «خیلی‌ها می‌گویند، سازمان ملل متحد، دارد پیر و ناکارآمد می‌شود. اما واقعیت این است که اصلی‌ترین دلیل و عامل فرسایش تدریجی این سازمان، پنج عضو دائم شورای امنیت و به ویژه آمریکا است. آمریکا به راحتی به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله و اصول بیان شده در ماده دوم منشور را نقض کرد. مگر مهمترین کارکرد سازمان، اصل عدم مداخله در امور داخلی و عدم استفاده از زور یا تهدید به زور نبود؟ این سازمان حتی برای اعمال تحریم‌های بین‌المللی هم نتوانسته رویکردی عادلانه و اثرگذار اتخاذ کند».
آک گون در ادامه می‌گوید: «نظام سازمان ملل متحد، موجودیت و مشروعیت خود را به شکلی سخت و فریبکارانه حفظ کرده است! چرا که تصور می‌شد، هنجارها و اصول این نهاد می‌تواند به حفظ تمامیت ارضی و ثبات سیاسی همه کشورها کمک کند. اما من فکر می‌کنم این باور، این ایده کم کم رنگ باخته و به پایان خود نزدیک می‌شود. چرا که در جهانِ امروز، ما آمریکایی می‌بینیم که بدون هیچ توجیه منطقی از نزدیکترین متحد خود دانمارک، به شکلی قلدرانه طلب قلمرو می‌کند! به همسایه خود کانادا می‌گوید بیا و استان ما باش! در طول مذاکرات هسته‌ای، بدون هیچ مبنای قانونی ایران را بمباران می‌کند! جهان را مکانی می‌بیند که فقط تجارت سیاسی در آن صورت می‌گیرد و در آن، هیچ ارزشی جز منافع شخصی وجود ندارد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، مشغول نابودی نظم مستقر در سراسر جهان است. به وضوح می‌توان دید، این نهاد، نه به عنوان یک سازمان برای محافظت از مظلوم و ضعیف در برابر ظالم و قوی، بلکه برای محافظت از قوی و ظالم فعالیت می‌کند».
نگاهی اجمالی به رسانه‌های ترکیه و فضای سیاسی – اجتماعی این کشور، نشان می‌دهد که انتقاد از سازمان ملل متحد بر مسائلی مانند اثربخشی این نهاد در فرآیندهای تصمیم‌گیری، ساختار شورای امنیت و این واقعیت که برخی از کشورهای عضو در راستای منافع خود عمل می‌کنند، متمرکز است.
به طور خاص، از این موضوع انتقاد می‌شود که شورای امنیت مطابق با منافع اعضای دائم خود که دارای حق وتو هستند عمل می‌کند و این وضعیت برای تضمین صلح و امنیت بین‌المللی کافی نیست.
همچنین این انتقاد مطرح می‌شود که سازمان ملل متحد به اندازه کافی در برابر نقض حقوق بشر مؤثر نیست و در برخی موارد چشم خود را بر این تخلفات می‌بندد.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب حاکم این کشور نیز، بارها با تکرار شعارِ «دنیا از پنج بزرگتر است» به حق وتو اعتراض و به این مساله اشاره کرده که وتو، فرآیندهای تصمیم‌گیری سازمان را مختل می‌کند و مانع همکاری‌های بین‌المللی می‌شود.
همچنین برخی از کارشناسان سیاسی ترکیه معتقدند که سازمان ملل متحد در انجام وظیفه اصلی خود یعنی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، حل و فصل مناقشات و حمایت از حقوق بشر شکست خورده است.
در پایان باید گفت: با وجود برخی رویکردهای سازشکارانه آنکارا، موج فزاینده آمریکا ستیزی و اسرائیل ستیزی در جامعه مسلمان ترکیه، مساله‌ای جدی است که عملاً بر دیدگاه‌های مردم این کشور درباره سازمان ملل متحد نیز اثر گذاشته است. در نتیجه، علاوه بر حیطه‌های مهمی مانند پرونده فلسطین، سازش در برابر اسلام ستیزی در غرب، حمله به ایران و یمن و موارد دیگر، انتقادات مهمی در خصوص عملکرد سازمان ملل شکل گرفته است.
ذکر این نکته نیز ضروری است که مقامات سیاسی ترکیه، در سالیان اخیر، بارها از رویکرد سیاسی و حقوقی سازمان ملل متحد درباره پرونده قبرس نیز انتقاد کرده و معتقدند که نوع رویکرد این سازمان به ترک‌ها و رومیان ساکن جزیره همسان نیست و اتخاذ مواضع تبعیض گرایانه باعث شده که روند تحولات در این پرونده پیچیده سیاسی – اجتماعی، صرفاً در مسیر منافع اتحادیه اروپا و به ویژه یونان و قبرس باشد.
