پیام ویژه - ایرنا / مصطفی معین، وزیر علوم دولت اصلاحات گفت: سناریویِ شیطانی نتانیاهو و رژیم صهیونی که کم‌وبیش از هم‌فکری آمریکا و هم‌پیمانان اروپائی‌اش نیز برخوردار بوده است، تحقق نقشه سیاسی خاورمیانه جدید با به زیر سلطه در آوردن سوریه، عراق، یمن، لبنان و فروپاشی و تجزیه ایران است. پس از فروپاشی و تضعیف جبهه مقاومت منطقه‌ای در برابر دسیسه‌های استعماری و عملیات نظامی، اسرائیل فرصت تعیین تکلیف قطعی با ایران را که در حال مذاکره با آمریکا برای پیشگیری از جنگ بود مناسب دید، ولی برغم کشتار کودکان و زنان و غیرنظامیان و ترورهای هدفمند مقامات علمی و نظامی، در انجام نقشه خود ناکام ماند.
به دنبال حمله تجاوزکارانه رژیم نامشروع صهیونیستی به کشورمان و به شهادت رساندن جمعی از هم‌وطنان بی‌دفاع و فرماندهان عالی‌رتبه نظامی، و همچنین تعدادی از دانشمندان هسته‌ای کشور، گفت‌وگویی داشتیم با «مصطفی معین» وزیر اسبق علوم و نماینده ادوار مجلس. آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح این گفت‌وگو است:
ایرنا: در روزهایی که کشور هدف تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی قرار گرفته بود یکپارچگی ملت به نحوی بود که حتی تعدادی از چهره‌های ایرانی مقیم خارج از کشور نسبت به تهاجم صهیونیست ها واکنش نشان داده و آن را شدیدا محکوم کردند، تحلیل جنابعالی از این اتحاد و همدلی مثال‌زدنی ملت ایران چیست؟
معین: مردم مانند همیشه ثابت کردند که از نظر تعلق خاطر و دلبستگی به ایران، در مقایسه با مسئولان، حکومت، و نیز نخبگان و روشنفکران و فعالان سیاسی، هوشیاری و درک عمیق‌تری از شرایط حساس و پرمخاطره کشور دارند. ملت ایران این بینش و زمان‌شناسی را در مقاطع سرنوشت‌سازی چون رحلت امام خمینی (ره)، وقوع جنگ تحمیلی، درگذشت هاشمی رفسنجانی، و ترور سردار شهید سلیمانی نشان داد. اکنون هم در تجاوز شرورانه رژیم صهیونی و آمریکا به ایران، مردم با حفظ کرامت و آرامش، تاب‌آوری جمعی، هم‌بستگی و مقاومت میهنی، ستایش جهانی را به خود جلب نمودند.
صلح‌دوستی و اتحاد در برابر دشمنان ایران، سابقه درازمدت تاریخی دارد و نشانه خرد و ادب و تجارب حماسی انباشته در طول زمان در برابر تهاجم‌های مکرر بیگانگان به این مرزوبوم ایزدی است، که در تاروپود و ساختار وجودی ایرانیان نهادینه شده است. عظمت و اهمیت این فرصت‌شناسی و انسجام مردم در دفاع از ناموس و مام وطن زمانی خود را نشان داد که به باطل شدن نقشه‌های شوم آمریکا و سگ‌هار و نگهبان آن کشور در منطقه، یعنی رژیم صهیونیستی منجر گردید. رژیم اشغالگر فلسطین که قصد ایجاد هرج‌ومرج و شورش و تجزیه ایران را داشت، با ناکامی در این توطئه‌ی دیرپا، تن به آتش‌بس اعلان شده از سوی ترامپ داد.
ایرنا: چگونه می‌توان رنگین کمانی که از اتحاد و همگرایی مردم در جنگ 12 روزه شکل گرفته را حفظ کرد؟ به عبارت دیگر، خواص و مسئولان چه وظیفه ای برعهده دارند که این وحدت پایدار بماند؟
معین: اول، اینکه از طبقه‌بندی جامعه و عام‌وخاص کردن و خودی‌وغیرخودی کردن مردم و هرنوع تبعیض و تحقیر و رفتار غیراخلاقی در هسته سخت قدرت، در سیاستگذاری‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و در برنامه‌های سیاست‌زده رسانه ملّی خودداری شود و بپذیرند که همه شهروندان ایرانی از کرامت، منزلت و حقوق برابر برخوردارند.
دوم، با توجه به شکاف موجود بین حاکمیت و مردم و شکاف عمیق جامعه نسبت به عملکرد مسئولان که در مطالعات علمی متعدد گزارش شده، تغییر نگرش و رفتار حاکمیت، و تغییر و تحولی عمیق در ساختارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و بازسازی سرمایه اجتماعی ضروری است. پاسداشت و شکرانه دفع خطر خارجی به دلیل ایستادگی و احساس مسئولیت مردم، صلح کردن و مروت داشتن با شهروندان ایرانی و به رسمیت شناختن حقوق آنان است.
سوم، تغییر نگاه امنیتی نظام به نهادهای مدنی و برداشتن محدودیت‌های اداری و سیاسی در فعالیت آن‌هاست، که به ترمیم شکاف‌های اجتماعی موجود کمک خواهد کرد.
چهارم، اعلام آشتی ملّی و آزاد کردن زندانیان سیاسی و رفع حصر از جناب مهندس موسوی و سرکار خانم رهنورد که نماد بسیج ملّی در دوران دفاع هشت ساله جنگ تحمیلی است.
پنجم، اصلاح ساختار مدیریت کشور بر پایه حاکمیت مردم بر سرنوشت خود و دموکراسی است، می‌دانید که یکی از شعارهای انتخاباتی‌ام در انتخابات ریاست جمهوریِ سال 84، دموکراسی برای ایران و صلح برای جهان بود.
ایرنا: آقای دکتر! جنابعالی یک چهره دانشگاهی و علمی هستید و سکانداری وزارت علوم را سالیانی برعهده داشتید. چندین سال است که دشمن صهیونی، حوزه علم و دانش هسته‌ای را هدف قرار داده است، بفرمایید هدف از ترور چهره‌های علمی ایران چیست و با این ترورها، دانشگاه‌ها چگونه می‌توانند واکنش مناسب و درخوری داشته باشند؟
معین: اینکه بیش از دو - سه دهه است که تمرکز دولت تجاوزگر و نژادپرستی چون رژیم صهیونی بر ترور دانشمندان هسته‌ای و حمله به مراکز تحقیقاتی ما قرار گرفته، نشانه‌ای از پتانسیل بالای علمی و اثربخشی اجتماعی نظام آموزش‌عالی و فنّاوری است، هدف دشمن پیشگیری از استقلال همه‌جانبه و اقتدار ایران به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه‌ای است. از نظر من، مناسب‌ترین واکنش دانشگاه‌ها، تلاش بیشتر در کادرسازی تخصصی، تعمیق پژوهش‌های علمی و کاربردی بویژه در فنّاوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی، مشارکت بیشتر در برنامه‌ریزی توسعه ملّی، گسترش روابط و همکاری‌های بین‌المللی و نیز سرمایه‌گذاری بیشتر دولت در توسعه علم و فنّاوری کشور است.
ایرنا: علت اصلی حمله اسرائیل در این ابعاد، چه بود و پاسخ ایران را چگونه دیدید؟
معین: علل اصلی حمله گسترده و خسارت‌بار به ایران را می‌توان ناشی از نفوذ تدریجی عوامل جاسوسی موساد و منافقین وطن‌فروش در امور کشور، غافلگیری دستگاه‌های اطلاعاتی- امنیتی و نظامی، و نیز تصور نادرستی که از واکنش مردم در صورت بروز جنگ و بحران و ایجاد هرج‌ومرج و شورش داشتند، دانست. در روایتی از امام علی(ع) در نهج‌البلاغه آمده است که "مرد جنگی همواره بیدار است، ولی اگر خواب (غفلت) او را در ربود، دشمنش بیدار است!" (انّ اخ‌الحرب اَرق و من نام لم یُنم عنه). خوشبختانه هوشیاری، ایستادگی و غیرتمندی مردم برای حراست از وطن خود در شرایط جنگ و تجاوز، و نیز مدیریت بحران ناشی از ترور فرماندهان نظامی و دانشمندان اتمی توسط رهبری، که به سرعت انجام گرفت و به فاصله چند ساعت به واکنش موشکی ویرانگر بر علیه دشمنی جنایت‌کار و منفور در افکار عمومی دنیا تبدیل گردید.
ایرنا: اسرائیل چه سناریوهایی برای آینده درگیری با ایران در نظر دارد؟
معین: سناریویِ شیطانی نتانیاهو و رژیم صهیونی که کم‌وبیش از هم‌فکری آمریکا و هم‌پیمانان اروپائی‌اش نیز برخوردار بوده است، تحقق نقشه سیاسی خاورمیانه جدید با به زیر سلطه در آوردن سوریه، عراق، یمن، لبنان و فروپاشی و تجزیه ایران است. پس از فروپاشی و تضعیف جبهه مقاومت منطقه‌ای در برابر دسیسه‌های استعماری و عملیات نظامی، اسرائیل فرصت تعیین تکلیف قطعی با ایران را که در حال مذاکره با آمریکا برای پیشگیری از جنگ بود مناسب دید، ولی برغم کشتار کودکان و زنان و غیرنظامیان و ترورهای هدفمند مقامات علمی و نظامی، در انجام نقشه خود ناکام ماند.
آتش‌بس اعلام شده کنونی ناپایدار و تهدیدآمیز است و رژیم اشغالگر فلسطین از بدو شکل‌گیری نطفه نامشروع آن در سال 1948 تاکنون به هیچ قاعده‌ی اخلاقی و حقوقی بین‌المللی پایبند نبوده و تمامی قراردادهای آتش‌بس منعقد شده از سوی کشورهای عربی با آن رژیم را نقض کرده است. از نظر صاحبنظران مسائل نظامی و استراتژیک، ادامه جنگ به‌صورت فرسایشی در توان و ظرفیت اقتصادی، شرایط اجتماعی و حتی امکانات نظامی دشمن صهیونیستی و منافع آمریکا و دولت‌های عربی وابسته به آن در منطقه ارزیابی نمی‌شود.
ایرنا: پیوند میدان و دیپلماسی و ابزارهای دیپلماتیک و رسانه‌ای را برای دست یابی به آتش بس چگونه ارزیابی می‌کنید؟
معین: رابطه‌ای تنگاتنگ میان حلقه‌های در هم‌تنیده عملیات میدانی، تلاش‌های دیپلماتیک و توان رسانه‌ای وجود دارد و از این نظر برای تقویت اقتدار و حفظ منافع ملّی، نیاز به یک مدیریت راهبردی احساس می‌شود. داشتن ارتباطات بین‌المللی بویژه توسط جامعه مدنی ایران با مجامع بین‌المللی ذیربط، شخصیت‌های مرجع و جامعه‌ی مدنی کشورها برای دفاع از صلح، ادامه آتش‌بس، و محکومیت متجاوزان به حریم ایران می‌تواند تعیین کننده باشد.
ایرنا: برخی حمله رژیم صهیونیستی را تله‌ای برای تخریب مذاکرات می‌دانستند، در حالی که عده‌ای دیگر اساساً خود مذاکرات را تله‌ای طراحی‌شده تلقی می‌کردند. این گروه معتقدند که مذاکرات به‌گونه‌ای طراحی شده بود که دونالد ترامپ قصد نداشت به توافقی با جمهوری اسلامی ایران، آن‌گونه که مذاکرات پیش می‌رفت، دست یابد. بلکه هدف او خرید زمان بود. در پشت صحنه، اخبار دیگری وجود داشت و این حمله نظامی، ابتدا با چراغ سبز ایالات متحده و در مرحله بعد با همراهی این کشور انجام شد. شما کدام‌یک از این دو دیدگاه را قبول دارید؟
معین: مذاکرات با آمریکا، ️تلفیقی بود از به‌کارگیری انواع شیوه‌های فریب و غافلگیری، باج‌خواهی و توافق زوری با استراتژی هویج و چماق، و طراحی سناریوهای مختلف از توقف غنی‌سازی اتمی و خلع سلاح موشکی گرفته تا گرفتن امتیازهای اقتصادی و وعده سرمایه‌گذاری آمریکا در ایران، و تا بمباران و خسارت سنگین به پدافند هوایی، سایت‌های هسته‌ای و موشکی، و زیرساخت‌های اقتصادی. این بود که فرآیند مذاکرات طی ضرب‌الاجل دوماهه‌ای که ترامپ برای رسیدن به توافق یا جنگ تعیین کرده بود، همراه شد با جنگ روانی- رسانه‌ای، تجاوز نظامی و تحمیل خسارات انسانی و نظامی و اقتصادی به ایران، و متقابلا" موشک‌باران تل‌آویو، حیفا و مراکز تحقیقاتی و نظامی اسرائیل به استیصال و ناامیدی شهروندان آن انجامید.
ایرنا: به نظر شما، آیا اتفاقاتی که طی این 12 یا 13 روز در میدان رخ داد، می‌تواند منجر به بازنگری در برخی حوزه‌های سیاست خارجی و روابط با کشورهایی شود که جمهوری اسلامی ایران در دو سال گذشته برای آن‌ها هزینه‌هایی پرداخت کرده است؟
معین: چنانچه از اتفاقاتی که طی دو سال گذشته رخ داد و به تضعیف موقعیت ژئوپولیتیک منطقه‌ای ایران انجامید و نیز جنگ تحمیل شده عبرت گرفته شود، می‌توان امیدوار بود که در رویکردها و سیاست‌های حکومت در حوزه‌های داخلی و خارجی بازنگری، تجدیدنظر و تحول اساسی رخ دهد و دوست و دشمن واقعی شناخته و از یک‌دیگر تفکیک شوند.
در مجموع، گرچه اعتبار و محبوبیت ایران در سطح ملت‌های آزاده، بویژه در کشورهای اسلامی و جهان سوم افزایش یافت، ولی طبیعی است که نوع رابطه ما با دولت‌هایی که در خاک آن‌ها پایگاه نظامی آمریکا یا اسرائیل قرار دارد و یا فضای هوایی خود را در اختیار آن‌ها گذاشتند، با دولت‌هایی که مانند پاکستان تجاوز به ایران را بطور جدی محکوم و موضع‌گیری حمایتی کردند، متفاوت باشد. این جنگ نشان داد که فراتر از پیمان‌های راهبردی ولی کم اثر با چین و روسیه، داشتن پشتوانه‌ای از انسجام ملّی و حمایت مردمی برای تامین صلح و امنیت ملّی اهمیت دارد.
همچنین، علاوه بر بازسازی و تقویت بنیه دفاعی و ساختار اطلاعات و امنیت کشور، ارتقای سرمایه اجتماعی با تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد، مطبوعات و شبکه‌های اجتماعی، و دیپلماسی فعال برای محکوم کردن دولت‌های متجاوز در محاکم و مجامع بین‌المللی ضروری است، اماّ اگر در این زمینه‌ها، و در این فرصت گذرا، سیاست‌های داخلی و خارجی نظام با عقلانیت و تدبیر و بر پایه حفظ منافع ملّی بازنگری ساختاری و متحول نشود، چشم‌انداز تابناکی در انتظار کشور نخواهد بود و ممکن است مایه عبرت ملل دیگر و مصداقی از این شعر حکیم ابوالقاسم فردوسی بشویم: ️"جهان سر به سر حکمت و عبرت است/ چرا بهره ما همه غفلت است!"
بازار ![]()