پیام ویژه - شرق / عضو هیأت‌مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران، در یک هشدار جدی اعلام کرد: گرد و غبار برخاسته از تالاب خشک‌شده بندعلی‌خان در جنوب ورامین، به دلیل ورود فاضلاب‌های صنعتی به این منطقه، حاوی مواد بسیار سمی همچون آرسنیک و سیانور است.
محسن موسوی خوانساری، عضو هیأت‌مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران گفت: همچنین تالاب بَندعلی‌خان در جنوب ورامین که به‌طور کامل خشک شده، یکی از کانون‌های گرد و غبار است. در حال حاضر پساب مناطق صنعتی مثل چرمشهر ورامین وارد این تالاب می‌شود و همین موضوع باعث شده است گرد و غبار برخاسته از این تالاب سمّی و حاوی موادی مانند آرسنیک و سیانور باشد.
عضو هیأت‌مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران در رابطه با منشأ گرد و غبار پایتخت در روزهای اخیر گفت: قطعا تالاب صالحیه (استان البرز) در تشدید گرد و غبار پایتخت تأثیر دارد. اما اینکه گفته می‌شود که تمام گرد و غبار ناشی از این تالاب است، درست نیست.
3 منشأ اصلی گرد و غبار در تهران
این کارشناس گفت: ما 3 منشأ اصلی گرد و غبار داریم؛ منشأ خارجی در کشور عراق و سوریه، تالاب صالحیه و منشأ سوم که درباره آن صحبت نشده است؛ دریاچه نمک قم که خشک شده و در گرد و غبار تهران به‌ویژه در شهرهای جنوب غربی تهران مثل اسلامشهر، واوان و حتی کرج تأثیر داشته است. گردوغبار تالاب صالحیه بیشتر به‌سمت قزوین، هشتگرد و مناطق اطراف است هرچند روی کرج و تهران هم بی‌تأثیر نبوده است.
وی ادامه داد: گرد و غباری که در این چند روز اخیر مشاهده شد، عمدتا از دریاچه نمک قم بوده و علت آن این است که حقابه‌های زیست‌محیطی این دریاچه از رودخانه‌هایی مثل جاجرود، کرج، شور و قره‌چای در سال‌های اخیر تأمین نشده‌اند. عدم تأمین این حقابه‌ها، به‌ویژه در چند سال گذشته، باعث خشک شدن کامل دریاچه نمک قم شده است.
ورود پساب سمّی چرمشهر به تالاب بندعلی‌خان
عضو هیأت‌مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران گفت: همچنین تالاب بَندعلی‌خان در جنوب ورامین که به‌طور کامل خشک شده، یکی از کانون‌های گرد و غبار است. در حال حاضر پساب مناطق صنعتی مثل چرمشهر ورامین وارد این تالاب می‌شود و همین موضوع باعث شده است گرد و غبار برخاسته از این تالاب سمّی و حاوی موادی مانند آرسنیک و سیانور باشد.
وی با تأکید بر لزوم تأمین حقابه دریاچه نمک قم ادامه داد: مدیریت حوضه آبریز فلات مرکزی باید تصمیم بگیرد و حقابه دریاچه نمک قم را که حدود 150 تا 170 میلیون مترمکعب برآورد می‌شود، از رودخانه‌های اطراف این دریاچه تأمین کند. در بالادست این رودخانه‌ها باید رهاسازی آب صورت بگیرد تا در ابتدا تالاب بندعلی‌خان احیا شود و در ادامه آب به دریاچه نمک قم برسد.
بازار ![]()
خشک شدن کامل دریاچه نمک قم به خاطر سدسازی
موسوی خوانساری بیان کرد: عامل اصلی هم احداث 3 سد روی رودخانه شور است؛ سد کینه‌ورس در ابهر، سد نهب در تاکستان و سد بالاخانلو در بوئین‌زهرا. این سدها باعث کاهش شدید روان‌آب‌های رودخانه شور شده‌اند.
وی افزود: این کاهش آب در گام اول باعث خشک شدن تالاب صالحیه در دشت قزوین شده است و سپس تعدادی از تالاب‌های دریاچه نمک قم نیز به خشکی گراییده‌اند. بنابراین، می‌توانیم بگوییم گرد و غباری که در این چند روز در مناطق کرج، قزوین، قم و تهران مشاهده شد، عمدتا ناشی از خشک شدن دریاچه نمک قم بوده است و نه صرفا تالاب صالحیه.