پیام ویژه - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
رئیسجمهور آمریکا در جریان دیدار با نخستوزیر اسرائیل در اتاق بیضی کاخ سفید ابراز امیدواری کرده مساله هستهای ایران از طریق دیپلماتیک حل شود، اما با برنامه تلآویو برای تجاوزگری بیشتر در صورت ازسرگیری برنامه هستهای ایران نیز مخالفتی نشان نداده است.
روزنامه والاستریت ژورنال در گزارش 11 ژوئیه خود با ارائه روایتی از آنچه در دیدار ترامپ و نتانیاهو در هفته گذشته گذشت، نوشت: رئیسجمهور آمریکا دوشنبه 16تیر در دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، در کاخ سفید با ابراز امیدواری نسبت به اینکه آمریکا دیگر مجبور به بمباران ایران نشود، گفت: «نمیتوانم تصور کنم که بخواهم این کار را انجام بدهم.» نتانیاهو در این سفر به طور غیرعلنی به ترامپ گفت که اگر ایران دوباره به سمت سلاح هستهای پیش برود، اسرائیل اقدام به حملات نظامی بیشتر خواهد کرد. ترامپ در پاسخ به او گفته بود که راهکاری دیپلماتیک با تهران را ترجیح میدهد اما مخالفتی نیز با برنامه اسرائیل نشان نداد.
مقامات ارشد آمریکایی و اسرائیلی به وال استریت ژورنال گفتند گفتوگوهای نتانیاهو و ترامپ نشاندهنده محاسبات متناقضی بود که طرفین از زمان حملات اسرائیل و آمریکا به تاسیسات اتمی ایران با آن مواجه هستند. ترامپ روی تهدید به حملات بیشتر حساب میکند تا تهران را به توافقی وادار کند که مانع ایران از ساختن سلاح شود. اگرچه اسرائیل تردید دارد که راهکاری دیپلماتیک مانع پیشروی مخفیانه ایران به سمت سلاح شود. تهران در ازای ازسرگیری مذاکرات با واشنگتن به دنبال تضمینهایی است که دوباره به ایران حمله نشود.
یک مقام ارشد رژیم صهیونیستی در گفتوگو با این رسانه مدعی شده اسرائیل لزوما به دنبال تایید آشکار آمریکا برای ازسرگیری حملات به ایران نخواهد بود، اما فشاری که نتانیاهو از سوی ترامپ برای حفظ روند دیپلماتیک با تهران متحمل خواهد شد، به این بستگی خواهد داشت که تلاش تهران برای ازسرگیری برنامه هستهای خود تا چه اندازه قابلتوجه است. وال استریت ژورنال در ادامه با پرداختن به ادعای رژیم صهیونیستی درباره وجود اهداف نظامی در برنامه هستهای ایران نوشت: اسرائیل پیش از حملات ماه پیش ارزیابی کرده بود که ایران ممکن است در مدت چند ماه یک دستگاه هستهای خام و در مدت یک سال یک سلاح هستهای قابلاستفاده بسازد. مقامات ارشد اسرائیلی در یک ارزیابی که مطابق ارزیابی اخیر پنتاگون است، مدعی شدهاند از نظر آنها، حملات آمریکا و اسرائیل توان تهران برای ساختن یک سلاح اتمی را تا حدود دو سال دیگر به تعویق انداخته است. درحالیکه ایران هنوز ارزیابی رسمی خود از میزان خسارات وارده به تاسیسات هدفقرارگرفته را ارائه نکرده است، این مقام رژیم صهیونیستی مدعی شد که تهران قادر به بازیابی اورانیوم از دو تاسیسات هدفقرارگرفته دیگر، یعنی نطنز و فردو، به دلیل آسیبهای واردشده به آنها بر اثر اصابت بمبهای سنگرشکن نخواهد شد.
خطر تلآویو برای ترامپ
تحلیلگران میگویند خطرِ متوجه ترامپ این است که اسرائیل به طور موثری اقدامات بعدی علیه ایران را دیکته کند. گابریل نورونها که در دولت اول ترامپ در حوزه سیاستهای ایران در وزارت امور خارجه آمریکا فعالیت میکرد، در این باره میگوید: «احساس من این است که ترامپ بیشتر میخواهد مشکل ایران بهخودیخود برطرف شود. او شفاف میگوید که نباید غنیسازی یا سلاح اتمی در کار باشد. اما حاضر است که درباره چیزهای دیگر انعطاف نشان دهد.»
مسیر دشوارتر دیپلماسی
رسانه آمریکایی نوشت که هنوز هیچ تاریخ رسمی برای ازسرگیری مذاکرات رسمی میان آمریکا و ایران اعلام نشده است. اما دیپلماتهای غربی معتقدند ایران هنوز در حال بحث درباره اقدامات بعدی و چگونگی پرداختن به این موضوع در ادامه مسیر است. دن شاپیرو، سفیر پیشین آمریکا در اراضی اشغالی که عضو تیم مذاکرهکننده آمریکا در مذاکرات احیای توافق هستهای در دولت جو بایدن بود، در این باره میگوید: «دستیابی به توافق پیش از این حملات، به اندازه کافی دشوار بود اما اکنون دشوارتر خواهد بود. ترامپ نمیتواند از غنیسازی صفر صرفنظر کند و ایران نیز احساس خواهد کرد که نمیتواند در نتیجه حملهای که به آن شده، در برابر چنین چیزی تسلیم شود.»
اگر واشنگتن امیدی به نظارت بلندمدت و میدانی بر فعالیتهای غنیسازی و تسلیحاتیسازی ایران دارد، تعلیق همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی موضوعی است که باید به آن رسیدگی شود. دو طرف همچنین باید بر سر چگونگی شناسایی و رسیدگی به ذخایر دستنخورده اورانیوم غنیشده ایران به توافق برسند. ایران در پی حملات متجاوزانه آمریکا و رژیم صهیونیستی اعلام کرد گزارش جانبدارانه اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، زمینهساز قطعنامه ضدایرانی تروئیکای اروپا و آمریکا در شورای حکام آژانس و این حملات متجاوزانه به ایران بوده است و او در عمل به وظایف قانونیاش در حفاظت از تاسیسات هستهای ایران که تحت توافق پادمانی ایران و آژانس قرار داشتند، کوتاهی کرده است. مجلس شورای اسلامی ایران نیز طی مصوبهای تعلیق همکاری ایران با آژانس را اعلام کرده است.
علی واعظ، مدیر سازمان «گروه بحران»، به وال استریت ژورنال میگوید: «اکنون بیاعتمادی بیشتری نسبت به ترامپ وجود دارد و این نگرانی مطرح است که او تغییری در اهداف واشنگتن ایجاد کند. تلاش برای دستیابی به یک توافق به هر قیمتی، از جمله توافقی که به غنیسازی اورانیوم در ایران پایان دهد، بعید است.»
بازار ![]()