پیام ویژه - کیهان /متن پیش رو در کیهان منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
رئیس سابق میز ایران در اطلاعات ارتش اسرائیل از گسترش تعاملات ایران با کشورهای آفریقایی مانند تونس ابراز نگرانی کرد.
دنی سیتیرینوویچ در یادداشتی برای مؤسسه مطالعات امنیتی اسرائیل نوشت: سفر چندی پیش وزیر امورخارجه ایران به تونس، به تصمیم مشترک برای لغو نیاز به ویزا بین دو کشور افزوده و علاقه شدید ایران به گسترش نفوذ خود در شمال آفریقا به طور کلی و به‌ویژه در تونس را برجسته می‌کند.
برای تهران، شمال آفریقا منطقه‌ای ژئواستراتژیک بسیار مهم است که به ایران اجازه می‌دهد منافع سیاسی، اقتصادی و امنیتی متنوعی را پیش ببرد. بنابراین، بدون اقدام دیپلماتیک برای جلوگیری از پیگیری این هدف توسط ایران، احتمالاً این روند در سال‌های آینده تشدید خواهد شد.
سفر وزیر امور خارجه ایران، گامی دیگر در تلاش برای گسترش قابل‌توجه نفوذ خود در شمال آفریقا به طور کلی و تونس به طور خاص بود. این سفر با مجموعه‌ای از اقدامات برای تقویت روابط بین تهران و تونس همراه بود که به تصمیم مشترک در ژوئن 2024 برای حذف نیاز به ویزا برای مسافران هر دو کشور منجر شد و با سفر تاریخی رئیس‌جمهور تونس، به ایران در مه 2024 همراه بود.
ایران به دنبال گسترش نفوذ خود در نهادهای آفریقایی است تا عمدتاً در برابر تلاش‌های اسرائیل برای گسترش جایگاه دیپلماتیک و امنیتی خود در قاره، مقابله کند. همکاری با تونس (در کنار همکاری با الجزایر و آفریقای‌جنوبی) به ایران امکان می‌دهد جای پای سیاسی خود را در آفریقا، به ویژه در اتحادیه آفریقا، تقویت کند.
علاوه‌بر این، آفریقا نقش مهمی در تلاش گسترده‌تر ایران برای گسترش به سوی «جنوب جهانی» (آفریقا و آمریکای لاتین) در چارچوب سیاست «نگاه به شرق» ایفا می‌کند. این سیاست برای مقابله با انزوای رو به رشد ایران طراحی شده است و منابع را به سوی این مناطق هدایت می‌کند. بر این اساس، در سال‌های اخیر ایران سرمایه‌گذاری زیادی در تقویت روابط با کشورهای عربی، انجام داده است. روابط نزدیک ایران با الجزایر که روابط عمیقی با رهبری کنونی تونس دارد، همچنین به تهران کمک کرده است تا به تونس نزدیک‌تر شود.
به طور کلی، ایران به دنبال کشورها و مسیرهایی است که به آن اجازه می‌دهد از تحریم‌های اعمال‌شده عبور کند. اگرچه روابط اقتصادی بین تونس و ایران در گذشته ناچیز بود. تهران همچنین در تلاش است تا روابط خود را با جوامع شیعی در تونس گسترش دهد و مراکز فرهنگی افتتاح کرده و فعالیت نهادهایی مانند «اهل‌بیت» را گسترش می‌دهد.
انتظار می‌رفت تقویت حکومت، قیس سعید، به دلیل کاهش جایگاه جنبش اخوان‌المسلمین (النهضه) و روند اقتدارگرایانه تحت رهبری او، به روابط با ایران آسیب بزند. با این حال، خصومت عمیق او نسبت به اسرائیل و رابطه نزدیک برادرش، نواف سعید، با ایران و به‌ویژه با تشیع (در میان شایعاتی که خود او شیعه است) همراه با روابط پرتنش تونس و مراکش در سال‌های اخیر، همه زمینه‌ای را ایجاد کرده است که رژیم تونس آن را «زمین حاصلخیز» برای تعمیق همکاری با تهران می‌داند.
درباره اسرائیل، سفر عراقچی به تونس نمونه دیگری از چالش رو به رشد ایران در حوزه‌های سیاسی و مذهبی است. اگرچه تمایل وجود دارد که تمرکز عمدتاً بر تهدیدات مستقیم ایران به اسرائیل باشد (برنامه هسته‌ای، قابلیت‌های موشکی و پهپادی، محور مقاومت منطقه‌ای و نیروهای نیابتی آن) این روند نگران‌کننده که در سال گذشته شدت یافته است، نباید نادیده گرفته شود.
بازار ![]()