پیام ویژه - ولیعهد عربستان، خواهان یک توافق دفاعی با آمریکاست که احتمالا با پیشی گرفتن از توافق قطر، تراشه‌های هوش مصنوعی و پهپادهای مجهز به هوش مصنوعی و احتمالاً استقرار سلاح‌های هسته‌ای آمریکا در کشورش، را شامل شود. این فهرست آرزوها، در صدر سفری است که از روز دوشنبه در واشنگتن آغاز می‌شود، در سوی دیگر، رئیس‌جمهور آمریکاست که جواهرات سلطنتی کشورش را روی میز مذاکره می‌گذارد: فناوری هسته‌ای و هوش مصنوعی.
به گزارش ایسنا، میدل ایست آی در بررسی سفر قریب‌الوقوع «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان آورده است: موفقیت سفر ولیعهد، بازتابی از غریزه اصلی رئیس‌جمهور آمریکا «دونالد ترامپ» برای پاسخگویی به نگرانی‌های نهادهای امنیتی آمریکا در مورد چین و حفظ فناوری کشورش در ازای افزایش فروش خارجی از یکی از معدود اقتصادهای بزرگ جهان است که با وجود بودجه‌های محدود، پول نقد کافی برای سرمایه‌گذاری‌های کلان دارد.
زمانی بود که رهبران خاورمیانه برای بحث در مورد معاملاتی که اساساً فقط بوئینگ و لاکهید مارتین را سرپا نگه می‌داشت، به کاخ سفید می‌آمدند. کارشناسان می‌گویند لیست خرید پیچیده محمد بن سلمان، نشان‌دهنده دیدگاه او نسبت به یک پادشاهی بسیار بالغ‌تر و آینده‌نگرتر است.
بازار ![]()
محمد بن سلمان به دنبال همکاری در یک حوزه خاص نیست، بلکه به دنبال تقویت همکاری آمریکا و عربستان در درازمدت است.
توافق هسته‌ای و دفاعی
کارشناسان می‌گویند یکی از حوزه‌هایی که باید زیر نظر داشت، تلاش عربستان برای قرار گرفتن زیر چتر هسته‌ای آمریکاست. چند روز پس از حمله اسرائیل به مذاکره‌کنندگان حماس در قطر، عربستان سعودی یک پیمان دفاعی با پاکستان، تنها کشور مسلح به سلاح هسته‌ای در جهان اسلام، امضا کرد.
تخمین زده می‌شود که پاکستان حدود 170 کلاهک هسته‌ای داشته باشد. توصیفات عربستان و پاکستان از این توافق حاکی از آن است که این توافق شامل همه گزینه‌های نظامی است.
مذاکرات هسته‌ای آمریکایی‌ها با عربستان سعودی محرمانه نگه داشته شده است، اما یک مقام سابق اطلاعاتی ایالات متحده گفت که ایده گسترش حمایت از پادشاهی می‌تواند هدفی را دنبال کند.
میدل ایست آی پیش از این گزارش داده بود که دولت ترامپ حمله اسرائیل به قطر را تأیید کرده است. این تصمیم، پایه و اساس چند دهه‌ای جایگاه آمریکا به عنوان ضامن امنیت منطقه نفت‌خیز را بی‌اعتبار کرد. اما برای عربستان سعودی، این تصویر از اوایل سال 2019، از حمله به تأسیسات نفتی آرامکو شروع به از بین رفتن کرد.
در تلاش برای بهبود روابط با دوحه پس از حمله اسرائیل، ترامپ فرمان اجرایی را امضا کرد که امنیت قطر را تضمین می‌کند و می‌گوید ایالات متحده هرگونه حمله به این کشور خلیج فارس را تهدیدی برای «صلح و امنیت» خود می‌داند.
مقامات کمی در واشنگتن یا خلیج فارس به این تعهد اهمیت زیادی می‌دهند. برخلاف تعهدات پیمانی آمریکا با ژاپن و کره جنوبی، فرمان‌های اجرایی می‌توانند در هر زمانی لغو شوند و دولت‌های جدید ممکن است به آنها احترام نگذارند.
کارشناسان می‌گویند عربستان سعودی با علم به اینکه پیمانی را که سنا تصویب کند، نخواهد داشت، خواهان چیزی قوی‌تر است.
«خالد بن سلمان»، وزیر دفاع عربستان سعودی، و «مساعد العیبان»، مشاور امنیت ملی، هفته گذشته در واشنگتن بودند تا تعهد دفاعی احتمالی را بررسی کنند.
کارشناسان می‌گویند، پیش از آنکه او حتی در واشنگتن فرود بیاید، یکی از موفقیت‌های سفر ولیعهد، توانایی عربستان سعودی در جدا کردن توافقات دوجانبه با ایالات متحده از اسرائیل بوده است.
آمریکا و عربستان در حال بحث در مورد یک پیمان دفاعی مصوب سنا به عنوان بخشی از معامله‌ای برای ریاض جهت عادی‌سازی روابط با اسرائیل بودند.
میدل ایست آی اولین رسانه‌ای بود که فاش کرد، پیش از سفر ترامپ به پادشاهی در ماه مه، عربستان سعودی نکات مورد بحث را از قبل مذاکره کرده بود تا مطمئن شود عادی‌سازی در دستور کار نیست.
با وجود آتش‌بس شکننده‌ای که اکنون در غزه برقرار است و ادعای ترامپ مبنی بر اینکه ریاض روابط خود را با اسرائیل قبل از پایان سال عادی‌سازی خواهد کرد، دیپلمات‌های غربی و عرب به میدل ایست آی می‌گویند که عربستان سعودی نیز به همان اندازه تمایلی به بازگشت به این مذاکرات ندارد.
پادشاهی علاوه بر آتش‌بس، می‌خواهد ببیند گام‌هایی به سوی ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی برداشته می‌شود، چیزی که اسرائیل از توافق بر سر آن اکراه دارد.
آیا عربستان سعودی می‌تواند اورانیوم غنی کند؟
عربستان سعودی و ایالات متحده همچنین در حال مذاکره در مورد دستیابی به توافقی در مورد انرژی هسته‌ای غیرنظامی به عنوان بخشی از پاداش ریاض برای برقراری روابط با اسرائیل بودند.
این مذاکرات هنوز ادامه دارد - حتی اگر عادی‌سازی از دستور کار خارج شود. «کریس رایت»، وزیر انرژی ایالات متحده، در بهار برای بحث در مورد همکاری در فناوری هسته‌ای به عربستان سعودی سفر کرد.
در حالی که ترامپ توافق‌نامه ابراهیم را یک موفقیت کلیدی سیاست خارجی خود می‌داند، او همچنین به دنبال معاملات تجاری است.
کارشناسان می‌گویند جذابیت شرکت‌های آمریکایی مانند «وستینگهاوس» و «بچتل»، که راکتورهای هسته‌ای و زیرساخت‌های لازم برای پشتیبانی از آنها را می‌سازند و از توافق هسته‌ای با عربستان سعودی سود می‌برند، ممکن است برای غلبه بر کنار گذاشتن اسرائیل کافی باشد.
در سال 2009، امارات متحده عربی توافق‌نامه به اصطلاح 123 را امضا کرد که طبق آن آنها قول دادند اورانیوم را غنی نکنند تا اجازه ایالات متحده را برای شروع یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی دریافت کنند.
ولیعهد و مشاورانش برای توافقی تلاش کرده‌اند که به آنها اجازه غنی‌سازی اورانیوم را بدهد، که به گفته آنها این پادشاهی ذخایر عظیمی از آن را در اختیار دارد.
«عبدالعزیز بن سلمان»، وزیر انرژی عربستان سعودی، در آغاز سال با اشاره به مرحله‌ای در این فرآیند که پس از استخراج، اما قبل از غنی‌سازی، انجام می‌شود، گفت: «ما آن را غنی‌سازی خواهیم کرد و آن را خواهیم فروخت و یک «کیک زرد» خواهیم ساخت.»
یک تحلیلگر مستقر در عربستان به میدل ایست آی گفت: سوال این است که اگر آنها غنی‌سازی نکنند، پاداش آنها از ترامپ چیست؟ غنی‌سازی نکردن یک امتیاز بزرگ از سوی سعودی‌ها خواهد بود. این یک مسئله اقتصادی است زیرا سعودی‌ها می‌دانند که می‌توانند با غنی‌سازی اورانیوم پول بیشتری از آن به دست آورند. اما این همچنین یک مسئله غرور ملی است.
«برنارد هیکل»، استاد دانشگاه پرینستون، در رویداد موسسه کشورهای عربی خلیج فارس گفت که این معامله می‌تواند سلاح‌های هسته‌ای باشد. من فعلاً گمان می‌کنم که آنها از غنی‌سازی و فرآوری دست خواهند کشید، اما خواهان یک چتر حمایتی هسته‌ای از سوی ایالات متحده خواهند بود. این امر ممکن است شامل استقرار سیستم‌های تسلیحات هسته‌ای ایالات متحده در خاک عربستان سعودی باشد.»
آیا عربستان سعودی جنگنده‌های اف-35 دریافت خواهد کرد؟
یک مقام آمریکایی که از مقدمات این سفر مطلع شده است، به میدل ایست آی گفت که عربستان سعودی 1000 مقام را با 18 هواپیما برای این سفر به واشنگتن می‌آورد.
روز دوشنبه اولین بار از سال 2018 خواهد بود که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، از کاخ سفید بازدید خواهد کرد.
هفت ماه پس از آن سفر، او دستور قتل «جمال خاشقجی»، ستون‌نویس واشنگتن پست، را صادر کرد که موجی از انتقادات گروه‌های حقوق بشری و جو بایدن، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، را در زمان مبارزات انتخاباتی‌اش برانگیخت.
روابط ریاض با ایالات متحده در روزهای اولیه دولت بایدن تیره شد، اما تا سال 2022، بهبود یافت، تا حدی به این دلیل که ایالات متحده پس از تحریم روسیه در پاسخ به حمله‌اش به اوکراین، به انرژی عربستان سعودی نیاز داشت.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، از این گسست در موقعیتی بسیار قوی‌تر بیرون آمد. او به دنبال آتش‌بس با حوثی‌ها در یمن بود و روابط خود را با ایران ترمیم کرده است. ولیعهد مدت‌ها پیش از انزوا خارج شده است. کارشناسان می‌گویند این دیدار در مورد تحکیم مجموعه‌ای از معاملاتی است که ایالات متحده و عربستان سعودی هنگام بازدید ترامپ از خلیج فارس در ماه مه به آنها متعهد شدند.
این دو نفر از فروش 142 میلیارد دلار تجهیزات دفاعی خبر دادند. در آن زمان، میدل ایست آی فاش کرد که جنگنده‌های اف-35، نسل پنجم و رادارگریز، بخشی از توافق احتمالی هستند. رویترز هفته گذشته گزارش داد که این فروش می‌تواند شامل حداکثر 48 فروند اف-35 باشد.
همانطور که میدل ایست آی و دیگران گزارش داده‌اند، برخی از مقامات آمریکایی و اسرائیلی ماه‌هاست که نگران این فروش هستند. اسرائیل تنها دولتی در خاورمیانه است که از اف-35 استفاده می‌کند و آن را بخش کلیدی برتری نظامی کیفی خود در برابر همسایگانش می‌داند.
برنامه‌های فروش اف-35 به امارات متحده عربی به عنوان بخشی از ایجاد روابط دیپلماتیک با اسرائیل در دوران دولت بایدن به دلیل نگرانی از دسترسی چین به این فناوری متوقف شد. مقامات فعلی و سابق آمریکایی به میدل ایست آی گفته‌اند که مقامات آمریکایی ماه‌هاست که این نگرانی‌ها را در مورد عربستان سعودی نیز مطرح می‌کنند.
در دهه 1990، ایالات متحده هواپیماهای جنگی F-15S strike eagle را به پادشاهی فروخت.