پیام ویژه - فارس / تنشهای ایجادشده در یمن در هفتههای اخیر، شکافهای عمیق میان عربستان و امارات را بیش از پیش برجسته کرده و «عمق بیاعتمادی» میان این دو کشور را آشکار ساخته است.
از اوایل ماه میلادی جاری (دسامبر)، نیروهای شورای انتقالی جنوب (STC) که مورد حمایت امارات هستند، پیشرویهای خود را در خاک یمن آغاز کردهاند و اکنون بخشهای وسیعی از خاک این کشور، از جمله استان راهبردی حضرموت، را در اختیار گرفتهاند.پیشروی این نیروها آنها را به مرز یمن با عربستان نزدیک کرد؛ منطقهای که بسیاری از چهرههای برجسته سعودی ریشههای خانوادگی خود را به آن نسبت میدهند و برایشان اهمیت فرهنگی و تاریخی دارد.حمایتهای امارات از نیروهای جداییطلب یمن، خشم عربستان را برانگیخته و اختلافات پیشین دو کشور را شعلهور کرده است.عربستان، بامداد سهشنبه مواضع نیروهای «شورای انتقالی جنوب» را در بندر المکلای یمن هدف قرار داد و در بیانیهای اعلام کرد که امارات با فشار بر شورای انتقالی جنوب به دنبال انجام عملیات نظامی در نزدیکی مرزهای عربستان است.ریاض تأکید کرده که «هرگونه تعرض یا تهدید علیه امنیت ملی عربستان خط قرمز است و پادشاهی سعودی در برابر آن، در اتخاذ همه اقدامات و تدابیر لازم برای مقابله و خنثیسازی تردید نخواهد کرد.»از سوی دیگر، عربستان به امارات تنها ۲۴ ساعت فرصت داد تا نیروهای خود را از یمن خارج کند.امارات با وجود اخبار منتشرشده در مورد پشتیبانیاش از نیروهای شورای انتقالی جنوب یمن، راه انکار را در پیش گرفت و اعلام کرد حضور نظامی این کشور در سال ۲۰۱۹ به پایان رسیده است.ابوظبی مدعی شده که فقط «گروههای متخصص در زمینه مبارزه با تروریسم در یمن حضور دارند».
در ادامه این بیانیه آمده است که «با توجه به تحولات اخیر و پیامدهای آن بر اثربخشی عملیات مبارزه با تروریسم، وزارت دفاع به محض اینکه اراده کند، به مأموریت افراد باقیمانده از گروههای مبارزه با تروریسم نیز پایان خواهد داد؛ البته پس از هماهنگی با سایر شرکا».ابوظبی همچنین تأکید کرده که بیانیه عربستان، واقعیتهای میدانی را بهدرستی منعکس نکرده است و حاوی «مغالطات اساسی» است.
اختلافات آشکارشدهاندکارشناسان معتقدند که گرچه خروج نیروهای اماراتی از یمن میتواند به کاهش تنش میان دو کشور امارات و عربستان منجر شود، اما تمامی این تحولات، بیاعتمادی و اختلافنظر چندینساله میان دو قدرت نفتی خلیج فارس را برملا کرده است.تحلیلگران تأکید کردهاند که هرگونه درگیری بیشتر میان عربستان و امارات برای خلیج فارس نشانه خوبی نیست و میتواند بر سیاستگذاریها در حوزه نفت نیز تأثیرات مهمی برجای بگذارد. اختلافات میان این دو کشور میتواند دستیابی به اجماع درباره تصمیمات تولید نفت را دشوار کند. در حال حاضر، دو کشور در حال آمادهسازی برای نشست مجازی با دیگر اعضای اوپکپلاس در روز یکشنبه هستند.نیل کویلیام، پژوهشگر اندیشکده چتم هاوس، معتقد است: «روابط میان این دو کشور هرگز آسان نبوده، اما به نظر میرسد اصطکاک کنونی شدیدترین حالت آن در سالهای اخیر است.»
اختلافنظر درباره سودانامارات نهتنها با حمایت از نیروهای انتقالی جنوب نفوذ خود را در یمن افزایش داده، بلکه از سوی دیگر به حمایت از نیروهای «پشتیبانی سریع سودان» (RSF) نیز متهم شده است. کارشناسان سازمان ملل و اعضایی از کنگره آمریکا این اتهامات را مطرح کردهاند، اما ابوظبی چنین ادعاهایی را رد کرده است.سودان روی کمربند طلای آفریقا قرار گرفته و بخش زیادی از این معادن اکنون در اختیار نیروهای پشتیبانی سریع است. برخی کارشناسان معتقدند که امارات با حمایت از (RSF) به دنبال دستیابی به بخش بیشتری از طلای سودان است.سودان از سال ۲۰۲۳ درگیر جنگی داخلی میان نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) و ارتش سودان شده و یکی از بدترین بحرانهای انسانی را پشت سر میگذارد.امارات در حالی از یکی از طرفین درگیری حمایت میکند که قرار بود بهعنوان یکی از میانجیها به پایان دادن به درگیریها در سودان کمک کند.پیشتر گروه چهارجانبهای شامل عربستان، مصر، آمریکا و امارات برای هدایت تلاشهای دیپلماتیک درباره این درگیری تشکیل شده بود، اما تا این لحظه جنگ داخلی همچنان ادامه دارد.از سوی دیگر، به گزارش رویترز، گزارشهای «نادرستی» مبنی بر گفتوگوهای عربستان و آمریکا برای اعمال تحریمهای بیشتر علیه گروه RSF و همچنین تحریم امارات به دلیل حمایت از نیروهای پشتیبانی سریع، به مسئولان اماراتی داده شده بود و همین موضوع تنشها میان ابوظبی و ریاض بر سر سودان را افزایش داده است.کویلیام معتقد است: «هر دو کشور دوست دارند اصطکاک در روابط را کماهمیت جلوه دهند و بگویند رقابت میان دولتها امری طبیعی است، اما شدت این رقابت در سال گذشته بهطور قطع افزایش یافته و در چندین عرصه خود را نشان میدهد.»
امارات در حال حاضر با خارج کردن نیروهای خود از یمن در تلاش است تا سطح تنشها را کاهش دهد. با این حال، به نظر میرسد اختلافات عمیق میان ابوظبی و ریاض همچنان پابرجاست، بهویژه آنکه نیروهای جداییطلب یمن نیز اعلام کردهاند که حاضر به عقبنشینی از حضرموت و المهره نیستند.
بازار ![]()