پیام ویژه - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
پریسا هاشمی و محسن صالحی‌خواه| مجلس در روزی که گذشت، میزبان معاون اول رئیس‌جمهور و جمعی از اعضای دولت چهاردهم بود. روزی که اعلام شد که نمایندگان بهارستان در اولین سال اجرای برنامه هفتم به دولت مسعود پزشکیان، نمره قبولی ندادند. آنها به دولت در این حوزه، نمره 37 دادند که بر اساس نظر کمیسیون‌های تخصصی هر حوزه بود.
در اولین روز بررسی اجرای برنامه هفتم در سال اول، محمدرضا عارف تعدادی از اعضای دولت را همراهی می‌کرد و بر اساس اعلام قبلی سخنگوی هیئت رئیسه مجلس، امروز نیز مسعود پزشکیان به بهارستان می‌رود.
در نخستین روز از برنامه حضور اعضای دولت در مجلس برای بررسی اجرای برنامه هفتم، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرزانه صادق مالواجرد، وزیر راه و شهرسازی، علی مدنی‌زاده، وزیر اقتصاد، سیدحمید پورمحمدی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، محسن پاکنژاد، وزیر نفت، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ، سید اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات، عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، امین‌حسین رحیمی، وزیر دادگستری، اسکندر مومنی، وزیر کشور، عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع و علاءالدین رفیع‌زاده، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور از جمله دولتمردانی بودند که در بهارستان حاضر شدند. این جلسه در دو نوبت صبح و عصر برگزار شد.
چشمگیرترین صحنه این جلسه، چینش صندلی برای نشستن هشت نفر از اعضای دولت رو به نمایندگان مجلس بود که پیش از این سابقه نداشت و از چشم رسانه‌ها دور نماند.
بازار ![]()
در همین راستا، کارشناسان به پرسش‌های هم‌میهن درباره عملکرد مجلس پاسخ داده‌اند که در ادامه می‌خوانید:
1- نظرتان درباره نمره مردودی مجلس به عملکرد دولت در سال اول برنامه هفتم چیست و تا چه حد آن را وارد می‌دانید؟
جعفر خیرخواهان، کارشناس اقتصادی: مجلسی که نمره می‌دهد، اگر نمره خودش پایین باشد آیا مستحق این کار است؟ ما شاهد برخورد و نگاه نمایندگان مجلس با مسائل کشور هستیم. بالاخره این مجلس خروجی شرایط انتخاباتی است که در کشور به وجود آوردیم و تناسبی با شعارهای مسئولین و انتظارات مردم ندارد. اول این وضعیت و قوانینی که به دولت تحمیل می‌شود را علت‌یابی کنیم، بعد به ارزیابی دولت بپردازیم.
محمدتقی فیاضی، کارشناس اقتصادی: با توجه به اشکالات برنامه هفتم و این که آقای پزشکیان بر برنامه هفتم اشراف نداشت، مدام هم در صحبت‌ها و مصاحبه‌هایشان به طور کامل بر این برنامه تکیه می‌کردند، نمره 37 زیاد هم بوده است.به نظرم نمره خوبی دادند. بخشی از اصل ایرادات و اشکالات در تدوین برنامه هم که به مجلس برمی‌گردد.
سیدمحمود میرلوحی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب: میزان تحقق برنامه‌های توسعه در کشور - مثل برنامه پنجم یا ششم و حتی سند چشم‌انداز - معمولاً در همین حد بوده است. با این ترکیب در مجلس، به نظرم نمره خوبی به دولت دادند. بنابراین، اتفاق شگفت‌انگیز و عجیبی در این موضوع رخ نداده است.
جلال جلالی‌زاده، نماینده مجلس ششم: به نظر من مجلس زمانی می‌تواند به عنوان ممتحن به دیگران نمره بدهد که خودش نمره قبولی گرفته باشد. مشخص است که مجلس اصلاً نمره نمی‌گیرد که نمره مردودی بدهد. درست است که کارنامه برخی وزرا منفی و بعضی مثبت بوده اما بی‌انصافی است که مجلس بر این دولت که دست و پایش بسته شده و به سختی فعالیت می‌کند، قضاوت و داوری کند. ما در قضاوت‌ها جانب انصاف را رعایت نمی‌کنیم و نگاه حزبی و جناحی را دخالت می‌دهیم. همه مردم می‌دانند که دولت سیزدهم ضعیف بود و دولت پزشکیان وارث ناکارآمدی‌هاست. این نمره به دولت قبل است.
محمدحسن آصفری، نماینده سابق مجلس: مقام معظم رهبری تاکید داشتند که باید دولت را حمایت کرد و به همه قوا در این مورد دستور دادند. ما امروز باید تکلیف لایطاق برای دولت ایجاد نکنیم. البته دولت موظف است برنامه هفتم را به‌طور دقیق اجرا کند. اما زمانی باید به دولت نمره بدهیم که امکانات و بودجه لازم را در اختیار داشته باشد. به عقیده من با توجه به شرایط کنونی که دولت از بدو شروع برنامه هفتم با تحریم‌های بیشتر و جنگ تحمیلی 12روزه و فشارهای بین‌المللی روبه‌رو شد و هم و غم دولت این بوده که وضعیت موجود را حفظ کند، باید به دولت برای این حفظ نمره قبولی داد. برای قضاوت دولت باید فشارهای بین‌المللی، تحریم‌ها و عدم فروش نفت و برگشتن منابع مالی را لحاظ کرد. البته حق قانونی مجلس نظارت بر پیشرفت برنامه هفتم است.
2- شما به مجلس در طراحی برنامه هفتم و عملکرد آن به‌ویژه در مقابله با دولت چه نمره‌ای می‌دهید و چرا؟
جعفر خیرخواهان: پزشکیان با شعار وفاق ملی آمد و مجلس هم در ابتدا و در برخورد با کابینه پیشنهادی خوب جلو آمد. اما بعد از آن نه، متاسفانه حساسیت‌های شرایط کشور را درک نمی‌کنند. حتی رئیس مجلس هم مشخص نیست گاهی تحت تاثیر چه مسائلی قرار می‌گیرد که اظهارنظرهایش نوسان دارد. نمره مجلس ضعیف است.
محمدتقی فیاضی: برنامه در شرایط عادی و با چشم‌وگوش بسته، بر اساس خوش‌بینی‌ها نوشته می‌شود. در حالی که با توجه به وضعیت ایران، قوانین دست و پاگیر، تحریم‌ها و نداشتن ارتباط با دنیای خارج، باید برنامه به صورت ریاضتی نوشته می‌شد. به نظرم همان نمره مردودی 37 که به دولت داده شد، نمره مجلس در این زمینه است.
سیدمحمود میرلوحی: نمره مجلس در نوشتن برنامه‌های توسعه ضعیف است. چراکه این برنامه‌ها و حتی سند چشم‌انداز، بیشتر بر اساس آرزوهای مجلس و مقامات نوشته می‌شود و خیلی با واقعیت‌ها ارتباط ندارد. اما در میدان عمل به چالش می‌خورد. نمره من به مجلس همان میزانی است که توانستد از مردم رای بگیرند.
جلال جلالی‌زاده: دو مجلس اخیر (یازدهم و دوازدهم) نتیجه نظارت استصوابی است و اکثراً ضعیف‌ترین آدم‌ها انتخاب شدند، از نظر دادن طرح‌های کارشناسی موفق نیستند. من از 20 به آنها نمره 5 می‌دهم.
محمدحسن آصفری: برنامه هفتم توسعه براساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری تدوین شد. مجلس یازدهم برای طراحی برنامه هفتم نمره قبولی بالای 13 می‌گیرد. چون تلاش کرد نیازهای کشور را در برنامه هفتم پیش‌بینی کند. به مجلس دوازدهم که باید بودجه را براساس برنامه هفتم می‌نوشت، نمره مردودی بدهم. متاسفانه بسیاری از بندهای بودجه 1404 با برنامه هفتم مغایرت دارد.
3- با توجه به اینکه پزشکیان در جریان انتخابات برنامه خود را اجرای برنامه هفتم اعلام کرده بود، اینکه الان مقامات دولت بخش زیادی از برنامه را غیرقابل اجرا بدانند قابل توجیه است؟
جعفر خیرخواهان: شاید آقای پزشکیان در زمان انتخابات رفتاری سیاسی از خود نشان داد و این موضوع را مطرح کرد. شاید آمادگی نداشت می‌خواست از همین برنامه استفاده کند. اما در صحنه عمل قطعاً چالش‌هایی وچود دارد چون واقعیت‌ها خود را نشان می‌دهد و طبیعی است که جای مانوری برای خود بگذارد. چون برنامه فقط بر اساس واقعیت‌ها نوشته نمی‌شود.
محمدتقی فیاضی: آقای پزشکیان به‌رغم این که سال‌ها نماینده مجلس بودند، نشان دادند که بر برنامه و لوازم برآورده‌سازی آن اشرافی نداشتند. به نظرم چون می‌خواستند برنامه‌ای نداشتند و خیلی خودشان را همراه و ذوب در ساختار نشان دهند، این موضوع را مطرح کردند.
سیدمحمود میرلوحی: آقای پزشکیان گفتند برنامه ما برنامه هفتم است و در زمان خودش، اصلاحات آن را هم انجام خواهیم داد. کشور درگیر جنگ و اسنپ‌بک شد. در سیاست خارجی درگیر مسائل هستیم. بالاخره اجرای برنامه در صحنه عمل مشکلاتی دارد
جلال جلالی‌زاده: یکی از مشکلات کشور ما این است که کاندیداهای ریاست‌جمهوری زمان انتخابات وعده‌های بسیاری می‌دهند اما وقتی رای می‌آورند، با موانع زیادی روبه‌رو شده و نمی‌توانند به وعده‌های خود عمل کنند. آقای پزشکیان هم نباید به خاطر آوردن رای یا دلخوشی دیگران چنین وعده‌ای می‌داد. بلکه باید حقایق ضعف و قدرت را به مردم می‌گفت. ضمن آنکه با وجود مجلس ضعیف نمی‌توان این طرح را اجرا کرد. دست دولت هم در بسیاری از موضوعات بسته است.
محمدحسن آصفری: من این صحبت را قبول ندارم چون آقای پزشکیان از جمله کسانی بود که جزو یکی از کمیته‌های برنامه هفتم بود. اما نمی‌توان گفت که برنامه هفتم به طور 100درصد قابل اجراست. آقای پزشکیان درست می‌گوید، ما در مجلس تکالیفی را روی دوش دولت گذاشتیم که امکان عملیاتی شدن آنها وجود ندارد. اما تنها بخشی از برنامه هفتم اینگونه است. ما تکالیفی را بعضاً با فشار نمایندگان در برنامه هفتم گنجاندیم و برنامه‌ای که باید با 100 ماده تمام می‌شد بیش از 180-170 ماده دارد. در برنامه هفتم تکالیفی بر دوش دولت گذاشتیم که با شرایط موجود نه دولت آقای پزشکیان بلکه هر دولت دیگری هم بود امکان اجرایی کردن آن را در سال اول و حتی سال دوم و سوم ندارد. بعضاً به دلیل تقاضاهای متعددی که از اقشار و صنوف متعدد می‌آمد، ما در برنامه هفتم آب گرفتیم. اگر برنامه هفتم براساس ظرفیت‌های کشور نوشته می‌شد، مطمئناً درصد اجرایی شدن آن بیشتر بود.